Drie oorzaken van overlijden tijdens de bevalling
Elk jaar overlijden er vrouwen tijdens hun zwangerschap, bevalling of de periode daarna. In Nederland zijn dat minder dan tien vrouwen per jaar. Hier zijn verschillende redenen voor. De meest voorkomende redenen hiervan zijn: bloedverlies tijdens of na de bevalling, hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap, zwangerschapsvergiftiging of een baarmoederinfectie.
Bloedverlies tijdens of na bevalling
Bloedverlies bij een bevalling is normaal. Je lichaam maakt namelijk tijdens de zwangerschap extra bloed aan. Als je meer dan duizend milliliter bloed verliest bij je bevalling spreek je van een bloeding (fluxus post partum). Vaak ontstaat dit doordat de placenta niet loslaat na de geboorte van het kindje. Een andere oorzaak van een bloeding is het niet goed samentrekken van de baarmoeder na de bevalling. Hierdoor wordt de wond die de placenta achterlaat niet gestelpt. Ook een wond aan de baarmoederhals of vagina veroorzaakt veel bloedverlies na de bevalling.
Hoge bloeddruk in de zwangerschap
In de eerste twintig weken van de zwangerschap is je bloeddruk over het algemeen wat lager. In de tweede helft van de zwangerschap stijgt je bloeddruk juist weer. Als je bloeddruk boven de 140/90 komt spreek je van een te hoge bloeddruk. Dit wordt ook wel zwangerschapshypertensie genoemd. Als je van jezelf al een lagere bloeddruk hebt zal de arts een andere maximum bloeddruk aanhouden.
Zwangerschapsvergiftiging
Het hebben van een te hoge bloeddruk heeft veel risico’s voor jou en je kindje, zoals zwangerschapsvergiftiging. De enige behandeling die je geneest van zwangerschapsvergiftiging is bevallen. Als de risico’s te groot zijn kiezen artsen er soms voor om de bevalling op te wekken, zodat je kindje eerder geboren wordt. Als je al vroeg in je zwangerschap last krijgt van zwangerschapsvergiftiging geven artsen verschillende medicijnen die je bloeddruk verlagen en de baby beschermen.
Infectie van de baarmoeder
Na de bevalling is je weerstand minder. Je hebt een wond in je baarmoeder en daardoor een vergrote kans op een infectie. Een onbehandelde infectie leidt soms tot een bloedvergiftiging en deze is in sommige gevallen dodelijk. Een infectie van de baarmoeder wordt doorgaans behandeld met antibiotica.
Risicogroepen
Vrouwen boven de 35 lopen een groter risico op een baarmoederinfectie. Het aantal vrouwen dat overlijdt tijdens de zwangerschap of bevalling is in deze groep dubbel zo groot als bij de groep jongere vrouwen. Ook niet-westerse vrouwen die in Nederland bevallen lopen meer gevaar. Het risico in deze laatste groep is vergroot omdat deze vrouwen – in Nederland – minder toegang hebben tot goede zorg. Onderzoekers wijten dit aan communicatieproblemen. Ook blijken deze vrouwen vaker aan ernstige ziektes (zoals aids) te lijden.
Millenniumdoelen
In 2000 stelden de Verenigde Naties (VN) de millenniumdoelen op, dit zijn doelstellingen die zich richten op het bestrijden van armoede in de wereld. “Millenniumdoel vijf: in 2015 sterven er minder vrouwen door zwangerschap.” De millenniumdoelen zijn opgesteld in 2000 en sindsdien is de moedersterfte bijna gehalveerd. Ondanks deze daling is dit nog niet op het schema van de doelstelling uit 2000.
Als opvolgers van de millenniumdoelen zijn de Duurzame Ontwikkelingsdoelen opgesteld, deze zijn in 2016 gestart. In de nieuwe doelen is moedersterfte terugdringen niet meer apart opgenomen. Nieuwe doelen in dit thema waar de VN nu tot 2030 voor gaan strijden zijn: gelijke rechten voor vrouwen en meisjes en gezondheidszorg voor iedereen. In 2030 wil de VN het moedersterftegetal hebben teruggebracht tot zeventig per 100.000 zwangere vrouwen.
Moedersterfte in Nederland vs. de rest van de wereld
Somalië is het land met de grootste moedersterfte. Één op de zestien vrouwen die zwanger raakt, overlijdt tijdens de zwangerschap, bevalling of eerste periode daarna. Ook in andere Afrikaanse landen staan moeders er niet goed voor.
De voornaamste oorzaak van de hoge moedersterfte in Afrika is een gebrek aan goed opgeleide verloskundigen en artsen. Simpele geboortecomplicaties worden zo zonder goed opgeleid personeel levensbedreigend. Een andere reden van de hoge moedersterfte is het te kort aan schoon drinkwater en het oplopen van malaria tijdens de zwangerschap.
Zwangerschap afbreken
Een ander groot probleem dat voor een hoog sterftecijfer onder zwangere vrouwen zorgt, is de illegaliteit van abortus in veel Afrikaanse landen. Dit leidt tot veel illegale abortussen. Een niet hygiënisch uitgevoerde abortus veroorzaakt infecties die tot de dood kunnen leiden.
Terugdringen van moedersterfte
Meer medisch personeel is belangrijk om moedersterfte in de rest van de wereld terug te dringen. Verder moet de gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk zijn, meer klinieken. Maar vrouwen moeten ook mondiger worden als het op hun gezondheid aankomt. Zodra vrouwen zelf op tijd medische hulp zoeken en deze krijgen zal de moedersterfte pas afnemen.
Volgens het jaarverslag 2014 van Save the Children overlijden dagelijks achthonderd moeders over de hele wereld. Dit zijn 287.000 vrouwen per jaar. 75 procent van hen overlijdt tijdens de bevalling.