Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Melk, een bron van hormonen en antibiotica?

Het internet staat vol feiten en fabels over melk. Zo zou melk allerlei hormonen en antibiotica bevatten die onze gezondheid negatief beïnvloeden. Ook zou melk boordevol calcium zitten en daarom bijdragen aan sterke botten, maar tegelijkertijd zou er een verband zijn tussen melk drinken en osteoporose (bontontkalking). Dit artikel gaat in op het verband tussen melk, hormonen en antibiotica.

Hormonen in melk

Een kwestie waar veel mensen zich zorgen over maken is de aanwezigheid van hormonen in melk. In melk kunnen namelijk sporen van stoffen die de koe binnenkrijgt terechtkomen. De zorgen om hormonen zijn in Nederland echter ongegrond.

De groeihormonen waar veel ophef over is, bijvoorbeeld RGBH, mogen in de Europese Unie niet worden toegediend. Het is verboden om welk hormoon dan ook aan koeien te geven. De enige uitzondering wordt gemaakt voor hormonen die vruchtbaarheidsproblemen kunnen verhelpen, maar hier wordt streng op toegezien door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Ook is er een verbod op het importeren en verkopen van melk van koeien die wél hormonen krijgen. Buiten de EU mogen er namelijk zes verschillende hormoonsoorten worden toegediend. Daarom wordt de melk van deze koeien niet verkocht in de EU.

Een kwestie waar veel mensen zich zorgen over maken is de aanwezigheid van hormonen in melk. In melk kunnen namelijk sporen van stoffen die de koe binnenkrijgt terechtkomen. De zorgen om hormonen zijn in Nederland echter ongegrond.

De groeihormonen waar veel ophef over is, bijvoorbeeld RGBH, mogen in de Europese Unie niet worden toegediend. Het is verboden om welk hormoon dan ook aan koeien te geven. De enige uitzondering wordt gemaakt voor hormonen die vruchtbaarheidsproblemen kunnen verhelpen, maar hier wordt streng op toegezien door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Ook is er een verbod op het importeren en verkopen van melk van koeien die wél hormonen krijgen. Buiten de EU mogen er namelijk zes verschillende hormoonsoorten worden toegediend. Daarom wordt de melk van deze koeien niet verkocht in de EU.

Antibiotica in melk

Wanneer een melkkoe ziek is, krijgt ze als het nodig is antibiotica toegediend. Ook wanneer een koe wordt drooggezet kan de boer antibiotica gebruiken, al zijn hier alternatieven voor. Het regelmatig droogzetten van een koe is noodzakelijk om de koe goed voor te bereiden op de volgende lactatieperiode (periode waarin een koe melk produceert). Wanneer hierbij antibiotica worden gebruikt, belanden er sporen van in de melk. Deze melk wordt echter weggegooid en wordt dus niet verkocht. Ook na het stoppen van de antibioticakuur bij de koe wordt de melk nog enige tijd weggegooid.

Controles

Om er nog zekerder van te zijn dat er geen antibiotica in jouw melk zitten, vinden er steekproefsgewijs controles plaats. Hierbij wordt gekeken of de maximaal toelaatbare hoeveelheid antibiotica in de melk niet wordt overschreden. Deze controles vinden plaats onder toeziend oog van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Wanneer blijkt dat er teveel antibiotica in de melk zitten, wordt de melk niet verwerkt en verkocht en kan het verantwoordelijke bedrijf een boete worden opgelegd.

Antibiotica afgelopen jaren sterk afgenomen

Vroeger werd soms preventief antibiotica aan de koeien gegeven of in kleine hoeveelheden verwerkt in het voer om de groei te bevorderen. Dit is niet meer toegestaan. De afgelopen jaren is de hoeveelheid antibiotica in Nederlandse melk dan ook sterk afgenomen.

Wanneer een melkkoe ziek is, krijgt ze als het nodig is antibiotica toegediend. Ook wanneer een koe wordt drooggezet kan de boer antibiotica gebruiken, al zijn hier alternatieven voor. Het regelmatig droogzetten van een koe is noodzakelijk om de koe goed voor te bereiden op de volgende lactatieperiode (periode waarin een koe melk produceert). Wanneer hierbij antibiotica worden gebruikt, belanden er sporen van in de melk. Deze melk wordt echter weggegooid en wordt dus niet verkocht. Ook na het stoppen van de antibioticakuur bij de koe wordt de melk nog enige tijd weggegooid.

Controles

Om er nog zekerder van te zijn dat er geen antibiotica in jouw melk zitten, vinden er steekproefsgewijs controles plaats. Hierbij wordt gekeken of de maximaal toelaatbare hoeveelheid antibiotica in de melk niet wordt overschreden. Deze controles vinden plaats onder toeziend oog van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Wanneer blijkt dat er teveel antibiotica in de melk zitten, wordt de melk niet verwerkt en verkocht en kan het verantwoordelijke bedrijf een boete worden opgelegd.

Antibiotica afgelopen jaren sterk afgenomen

Vroeger werd soms preventief antibiotica aan de koeien gegeven of in kleine hoeveelheden verwerkt in het voer om de groei te bevorderen. Dit is niet meer toegestaan. De afgelopen jaren is de hoeveelheid antibiotica in Nederlandse melk dan ook sterk afgenomen.

Melk, hormonen en antibiotica in de praktijk

De regelgeving is duidelijk: hormonen en antibiotica dienen zo weinig mogelijk te worden gebruikt en de melk van de betreffende koeien mag niet worden verkocht. Maar hoe worden deze regels in het dagelijks leven op de boerderijen toegepast? Dokterdokter stelde deze vraag aan enkele melkveebedrijven.

Melkveebedrijf Dijks in Erm

De 180 koeien van melkveebedrijf Dijks in Erm staan op stal en worden gemolken door een melkrobot. Het toedienen van hormonen gebeurt slechts sporadisch en gebeurt alleen na aanraden van en onder het toeziend oog van een dierenarts. Ook antibiotica wordt sterk teruggedrongen. Vroeger werd nog wel eens door de boer zelf antibiotica in een milde vorm toegediend, maar tegenwoordig gebeurt dit slechts sporadisch. Alle zwaardere vormen van antibiotica mogen alleen worden toegediend door een veearts.

Door middel van de Delvotest wordt de melk onderzocht op sporen van antibiotica. Worden deze aangetroffen? Dan gaat de melk rechtstreeks de mestkelder in.

Het droogzetten van koeien gebeurt selectief. In sommige gevallen bieden homeopathische diergeneesmiddelen een uitkomst en is het gebruik van antibiotica niet nodig.

Melkveebedrijf Kiers in Wachtum

Bij melkveebedrijf Kiers in Wachtum staan de 160 koeien en jongvee van mei tot oktober overdag in de wei. Twee maanden voor de geboorte van een kalfje wordt de koe preventief drooggezet. Ook bij andere situaties waarbij droogzetting nodig is, wordt indien mogelijk gebruik gemaakt van een sealing-methode. Bij deze manier van droogzetten is namelijk geen antibioticum nodig. Wanneer antibiotica toch nodig zijn, mag de boer dit zelf doen, mits een milde vorm wordt gebruikt. De melk van deze koeien wordt vervolgens weggegooid.

Bij de melkfabriek wordt de rest van de melk voor de verwerking getest. Koeien met vruchtbaarheidsproblemen ontvangen hier soms hormonen, maar dit mag alleen door een veearts worden gedaan.

De regelgeving is duidelijk: hormonen en antibiotica dienen zo weinig mogelijk te worden gebruikt en de melk van de betreffende koeien mag niet worden verkocht. Maar hoe worden deze regels in het dagelijks leven op de boerderijen toegepast? Dokterdokter stelde deze vraag aan enkele melkveebedrijven.

Melkveebedrijf Dijks in Erm

De 180 koeien van melkveebedrijf Dijks in Erm staan op stal en worden gemolken door een melkrobot. Het toedienen van hormonen gebeurt slechts sporadisch en gebeurt alleen na aanraden van en onder het toeziend oog van een dierenarts. Ook antibiotica wordt sterk teruggedrongen. Vroeger werd nog wel eens door de boer zelf antibiotica in een milde vorm toegediend, maar tegenwoordig gebeurt dit slechts sporadisch. Alle zwaardere vormen van antibiotica mogen alleen worden toegediend door een veearts.

Door middel van de Delvotest wordt de melk onderzocht op sporen van antibiotica. Worden deze aangetroffen? Dan gaat de melk rechtstreeks de mestkelder in.

Het droogzetten van koeien gebeurt selectief. In sommige gevallen bieden homeopathische diergeneesmiddelen een uitkomst en is het gebruik van antibiotica niet nodig.

Melkveebedrijf Kiers in Wachtum

Bij melkveebedrijf Kiers in Wachtum staan de 160 koeien en jongvee van mei tot oktober overdag in de wei. Twee maanden voor de geboorte van een kalfje wordt de koe preventief drooggezet. Ook bij andere situaties waarbij droogzetting nodig is, wordt indien mogelijk gebruik gemaakt van een sealing-methode. Bij deze manier van droogzetten is namelijk geen antibioticum nodig. Wanneer antibiotica toch nodig zijn, mag de boer dit zelf doen, mits een milde vorm wordt gebruikt. De melk van deze koeien wordt vervolgens weggegooid.

Bij de melkfabriek wordt de rest van de melk voor de verwerking getest. Koeien met vruchtbaarheidsproblemen ontvangen hier soms hormonen, maar dit mag alleen door een veearts worden gedaan.

- Advertentie -

Kritische noot

De afwezigheid van hormonen en antibiotica in Nederlandse koemelk betekent niet dat er helemaal niets mis is met de manier waarop wij zuivel produceren. Dertig procent van de Nederlandse melkkoeien staan nooit in een weiland. Ook worden vrijwel alle kalveren te snel na de geboorte bij hun moeder weggehaald. Om de productie van melk in stand te houden, moeten melkkoeien regelmatig een kalfje krijgen. Deze kalveren worden vaak doorverkocht aan bedrijven die kalfsvlees produceren. De hoorns van koeien die preventief binnen staan worden afgebrand, zodat de koeien elkaar niet kunnen verwonden. Dit gebeurt verplicht onder verdoving, maar de napijn wordt niet altijd behandeld. Ook komen hoef- en uierproblemen veel voor.

Wees daarom kritisch over het merk waarvan je je zuivel koopt. Het kan geen kwaad om uit te zoeken onder welke omstandigheden dit wordt geproduceerd. Heb je hier geen tijd voor? Bij biologische melk weet je zeker dat de koeien buiten komen en biologisch voer krijgen.

De afwezigheid van hormonen en antibiotica in Nederlandse koemelk betekent niet dat er helemaal niets mis is met de manier waarop wij zuivel produceren. Dertig procent van de Nederlandse melkkoeien staan nooit in een weiland. Ook worden vrijwel alle kalveren te snel na de geboorte bij hun moeder weggehaald. Om de productie van melk in stand te houden, moeten melkkoeien regelmatig een kalfje krijgen. Deze kalveren worden vaak doorverkocht aan bedrijven die kalfsvlees produceren. De hoorns van koeien die preventief binnen staan worden afgebrand, zodat de koeien elkaar niet kunnen verwonden. Dit gebeurt verplicht onder verdoving, maar de napijn wordt niet altijd behandeld. Ook komen hoef- en uierproblemen veel voor.

Wees daarom kritisch over het merk waarvan je je zuivel koopt. Het kan geen kwaad om uit te zoeken onder welke omstandigheden dit wordt geproduceerd. Heb je hier geen tijd voor? Bij biologische melk weet je zeker dat de koeien buiten komen en biologisch voer krijgen.

Conclusie

Hoewel er andere redenen zijn om kritisch te zijn over het drinken van melk, is de tijd van hormonen in de melk allang voorbij. Ook antibiotica worden niet zomaar toegediend en komen al zeker niet meer in de melk terecht. Wil je zelf zien hoe dit calciumrijke drankje wordt geproduceerd? Neem eens contact op met een melkveehouderij in de buurt. Misschien kun je wel een rondleiding krijgen!

Hoewel er andere redenen zijn om kritisch te zijn over het drinken van melk, is de tijd van hormonen in de melk allang voorbij. Ook antibiotica worden niet zomaar toegediend en komen al zeker niet meer in de melk terecht. Wil je zelf zien hoe dit calciumrijke drankje wordt geproduceerd? Neem eens contact op met een melkveehouderij in de buurt. Misschien kun je wel een rondleiding krijgen!

Auteur: Emma Veldhuis
Bronnen: Voedingscentrum, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, Osteoporose-info.nl, Jesse van der Velde, Stichting Wakker Dier, Maatschap Dijks, Melkveehouderij Kiers

.
- Advertentie -
- Advertentie -