Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Bigorexia: verslaafd aan sporten

Sporten is toch gezond? Dat is zeker waar. Sporten vermindert de kans op hart- en vaatziekten, en zorgt voor ontspanning. Maar wist je dat te veel sporten ook slecht voor je kan zijn? Je verlangen om nog fitter, strakker en mooier te worden kan een obsessie worden. Bij een sportverslaving (ook wel bigorexia genoemd) beheersen excessief trainen, calorieën verbranden, voeding en vooral endorfine je dagen. Maar al dat sporten is tegelijkertijd ook een aanslag op je lichaam, en zoals bij de meeste dingen, te veel van het goede is niet goed meer.

Gezond bezig of obsessie?

Een paar jaar geleden interviewde De Pers fitnessinstructeur Claudia Moreira Aires over het fenomeen bigorexia. Gelukkig begint deze verslaving langzamerhand meer bekendheid te krijgen. Het is namelijk niet makkelijk om voor jezelf te bepalen of je gewoon fanatiek en gezond of obsessief bezig bent met beweging. Dit komt vooral omdat sporten - in tegenstelling tot andere zaken waar je verslaafd aan kunt zijn - op zich heel gezond is. Bovendien krijgen sportverslaafden over het algemeen veel complimenten en bewondering met hun afgetrainde lichamen.

Een paar jaar geleden interviewde De Pers fitnessinstructeur Claudia Moreira Aires over het fenomeen bigorexia. Gelukkig begint deze verslaving langzamerhand meer bekendheid te krijgen. Het is namelijk niet makkelijk om voor jezelf te bepalen of je gewoon fanatiek en gezond of obsessief bezig bent met beweging. Dit komt vooral omdat sporten - in tegenstelling tot andere zaken waar je verslaafd aan kunt zijn - op zich heel gezond is. Bovendien krijgen sportverslaafden over het algemeen veel complimenten en bewondering met hun afgetrainde lichamen.

Endorfine

Een sportverslaving draait meestal om de productie van endorfine, een morfine-achtige stof die het lichaam zelf produceert en onder andere tijdens het sporten vrijkomt. Endorfine geeft een gelukzalig gevoel. Bij hardlopers staat dat gevoel bekend als 'de runners high'. Wanneer sportverslaafden niet kunnen sporten, doordat ze bijvoorbeeld ziek zijn of een blessure hebben, missen ze de endorfine. Op dat moment kunnen afkickverschijnselen optreden, zoals verhoogde spierspanning, hartkloppingen en duizeligheid. De reden achter een endorfineverslaving kan verschillen. Sommige mensen raken sportverslaafd omdat ze hun problemen niet onder ogen willen zien. Door de endorfine die vrijkomt, hoeven ze even niets te voelen. Maar er kunnen ook andere redenen achter zitten, zoals een gebrek aan zelfvertrouwen of een vervormd zelfbeeld.

Een sportverslaving draait meestal om de productie van endorfine, een morfine-achtige stof die het lichaam zelf produceert en onder andere tijdens het sporten vrijkomt. Endorfine geeft een gelukzalig gevoel. Bij hardlopers staat dat gevoel bekend als 'de runners high'. Wanneer sportverslaafden niet kunnen sporten, doordat ze bijvoorbeeld ziek zijn of een blessure hebben, missen ze de endorfine. Op dat moment kunnen afkickverschijnselen optreden, zoals verhoogde spierspanning, hartkloppingen en duizeligheid. De reden achter een endorfineverslaving kan verschillen. Sommige mensen raken sportverslaafd omdat ze hun problemen niet onder ogen willen zien. Door de endorfine die vrijkomt, hoeven ze even niets te voelen. Maar er kunnen ook andere redenen achter zitten, zoals een gebrek aan zelfvertrouwen of een vervormd zelfbeeld.

- Advertentie -

Gevaren

Er zitten dus gevaren aan te veel en te intens sporten. Je kunt je lichaam namelijk letterlijk kapot sporten. Sportarts Don de Winter zegt hierover het volgende: "Als een bodybuilder maar doorgaat, gaan pezen en aanhechtingen van spieren kapot in de knieën en schouders. Bij hardlopers gebeurt hetzelfde bij het kraakbeen in de enkels, knieën en heupen. Ook kan de achillespees chronisch ontstoken raken. Kortom, je sloopt onderdelen van je lichaam. Bovendien gaat een sportverslaving ook ten koste van je sociale leven. Geleidelijk schuiven sportverslaafden hun werk, vrienden en familie steeds vaker aan de kant om te kunnen trainen."

Er zitten dus gevaren aan te veel en te intens sporten. Je kunt je lichaam namelijk letterlijk kapot sporten. Sportarts Don de Winter zegt hierover het volgende: "Als een bodybuilder maar doorgaat, gaan pezen en aanhechtingen van spieren kapot in de knieën en schouders. Bij hardlopers gebeurt hetzelfde bij het kraakbeen in de enkels, knieën en heupen. Ook kan de achillespees chronisch ontstoken raken. Kortom, je sloopt onderdelen van je lichaam. Bovendien gaat een sportverslaving ook ten koste van je sociale leven. Geleidelijk schuiven sportverslaafden hun werk, vrienden en familie steeds vaker aan de kant om te kunnen trainen."

Matig sporten is beter

Een recent onderzoek onder 1,1 miljoen Britse vrouwen toont aan dat gematigd bewegen meer gezondheidsvoordelen geeft dan intens sporten. De onderzoekers van de Universiteit van Oxford registreerden het bewegingspatroon en de incidentie van hartproblemen onder de ruim 1.1 miljoen vrouwen over een periode van negen jaar. Het bleek dat de vrouwen die een aantal keer per week activiteiten van gematigde intensiteit ondernamen, zoals tuinieren, wandelen en huishoudelijke klusjes, 17 tot 19% minder kans hadden op verschillende hartproblemen.

Opvallend was echter dat het positieve effect van regelmatig bewegen niet meer toenam naarmate de vrouwen meer of intensere lichamelijke activiteiten ondernamen. De vrouwen die zwaardere sporten deden bereikten het grootste positieve effect wanneer ze maar twee tot drie keer per week sporten. Sterker nog, meer dan twee tot drie keer per week intens sporten leek zelfs het risico op hartproblemen te vergroten. Vrouwen die de voorkeur gaven aan lichtere lichamelijk activiteiten konden beter vier tot zes keer per week zich in het zweet werken om het risico op hart- en vaatziektes zo veel mogelijk te beperken. Dit onderzoek geeft aan dat regelmatig bewegen en sporten goed voor je is, maar dat te intens en te zwaar bewegen een averechts effect kan hebben.

Een recent onderzoek onder 1,1 miljoen Britse vrouwen toont aan dat gematigd bewegen meer gezondheidsvoordelen geeft dan intens sporten. De onderzoekers van de Universiteit van Oxford registreerden het bewegingspatroon en de incidentie van hartproblemen onder de ruim 1.1 miljoen vrouwen over een periode van negen jaar. Het bleek dat de vrouwen die een aantal keer per week activiteiten van gematigde intensiteit ondernamen, zoals tuinieren, wandelen en huishoudelijke klusjes, 17 tot 19% minder kans hadden op verschillende hartproblemen.

Opvallend was echter dat het positieve effect van regelmatig bewegen niet meer toenam naarmate de vrouwen meer of intensere lichamelijke activiteiten ondernamen. De vrouwen die zwaardere sporten deden bereikten het grootste positieve effect wanneer ze maar twee tot drie keer per week sporten. Sterker nog, meer dan twee tot drie keer per week intens sporten leek zelfs het risico op hartproblemen te vergroten. Vrouwen die de voorkeur gaven aan lichtere lichamelijk activiteiten konden beter vier tot zes keer per week zich in het zweet werken om het risico op hart- en vaatziektes zo veel mogelijk te beperken. Dit onderzoek geeft aan dat regelmatig bewegen en sporten goed voor je is, maar dat te intens en te zwaar bewegen een averechts effect kan hebben.

Signalen

Ben je bang dat je zelf misschien een sportverslaving hebt? Beantwoord dan onderstaande vragen:

  • Train je dagelijks of meerdere keren per dag?
  • Ga je steeds meer en langer sporten?
  • Wil je fysiek altijd grenzen verleggen?
  • Voel je je euforisch na een training?
  • Zeg je afspraken, feestjes of werk af om te gaan sporten?
  • Voel je je 'incompleet' als je een dag niet gesport hebt?
  • Breng je je dagelijkse porties voeding in calorieën terug als je een training hebt moeten missen?
  • Weeg jij je elke dag?
  • Ben je vaak bezorgd om je lichaam en uiterlijk?
  • Beoordeel jij anderen op hun lichamelijke vorm?

Ben je bang dat je zelf misschien een sportverslaving hebt? Beantwoord dan onderstaande vragen:

  • Train je dagelijks of meerdere keren per dag?
  • Ga je steeds meer en langer sporten?
  • Wil je fysiek altijd grenzen verleggen?
  • Voel je je euforisch na een training?
  • Zeg je afspraken, feestjes of werk af om te gaan sporten?
  • Voel je je 'incompleet' als je een dag niet gesport hebt?
  • Breng je je dagelijkse porties voeding in calorieën terug als je een training hebt moeten missen?
  • Weeg jij je elke dag?
  • Ben je vaak bezorgd om je lichaam en uiterlijk?
  • Beoordeel jij anderen op hun lichamelijke vorm?

Gesprek

Heb je veel van de vragen met 'ja' beantwoord? Bedenk dan het volgende: sporten zou een middel moeten zijn om de kwaliteit van je leven te verbeteren in de vorm van lichaamsbeweging, ontspanning, afleiding en sociale contacten. Als de focus steeds meer op het uiterlijk en calorieën verbranden komt te liggen, dan wordt het tijd om je sportpatroon te heroverwegen. Vermoed je dat je een sportverslaving hebt, knoop dan eens een gesprek aan met je trainer of sportinstructeur om jouw situatie te beoordelen. Heb je echt hulp nodig, dan kun je via de huisarts bij een sportarts terechtkomen.

Heb je veel van de vragen met 'ja' beantwoord? Bedenk dan het volgende: sporten zou een middel moeten zijn om de kwaliteit van je leven te verbeteren in de vorm van lichaamsbeweging, ontspanning, afleiding en sociale contacten. Als de focus steeds meer op het uiterlijk en calorieën verbranden komt te liggen, dan wordt het tijd om je sportpatroon te heroverwegen. Vermoed je dat je een sportverslaving hebt, knoop dan eens een gesprek aan met je trainer of sportinstructeur om jouw situatie te beoordelen. Heb je echt hulp nodig, dan kun je via de huisarts bij een sportarts terechtkomen.

Auteur: Franka van Arendonk
Bronnen: Armstrong MEG, Green J, Reeves GK, et al. (2015). Frequent physical activity may not reduce vascular disease risk as much as moderate activity: Large prospective study of UK women. Circulation.

.
- Advertentie -
- Advertentie -