Hardlopen is gezond, marathonlopen ook?

Hardlopen is gezond, blijkt vaak uit onderzoek. Hardlopers leven langer en hebben tot op hoge leeftijd minder risico op gezondheidsproblemen. Hardlopen kan ook psychische problemen op afstand houden.

Maar geldt dat ook voor marathonlopen? Met kans op maag-darmproblemen, blessures aan de knie en enkel en zelfs hartfalen lijkt een marathon niet bepaald een gezonde bezigheid. Van elke vijf getrainde lopers krijgt er één tijdens de marathon te maken met een nieuwe blessure.

Volgens sommige experts is de mens niet gebouwd op het lopen van een marathon. Het skelet kan niet urenlang gedreun verdragen. Alsof je in een oud Volkswagentje een Ferrari-motor bouwt en dan 250 kilometer per uur gaat rijden. Marathonlopers storten zich op een parcours van veel te veel kilometers.

Uit sportmedisch onderzoek blijkt dat een hardloper tijdens het rennen knieën en enkels belast met vier tot vijf keer zijn eigen lichaamsgewicht. Tijdens een marathon kan de belasting oplopen tot miljoenen kilo's. Hoe langer en hoe harder gelopen wordt, hoe groter de kans op blessures.

Toch is een marathon volgens sportartsen niet ongezond, zolang de loper zich langdurig en zeer goed heeft voorbereid. De niet goed getrainde sporters bezorgen de marathon dus eigenlijk een ongezond imago.

Een marathon is voor het menselijk lichaam eigenlijk zeven kilometer te lang. Alleen de echt sterke lopers kunnen hun snelheid hoog houden in het laatste stuk. Hoeveel pasta, aardappelen en bananen de loper van tevoren ook gegeten heeft, na 35 kilometer zijn de koolhydraten op en moet de energie komen uit sportdrank en de verbranding van vet. Dat is het punt waar veel sporters problemen krijgen.

Een uitgekiend voedingspatroon in de voorbereidingsfase moet uitputting voorkomen. Er moet ook getraind zijn op de inname van vocht tijdens het rennen, want maag en darmen kunnen tijdens de marathon voedsel en drank met moeite verwerken.

Wie onvoldoende getraind meedoet aan een marathon, kan problemen krijgen met zijn hart. Een overbelast hart van een gezond persoon kan tot zelfs een maand na de marathon nog klachten geven.

Hartstilstand

Maar het kan ook erger. Zo werd de Marathon van Rotterdam in 2006 opgeschrikt door een fatale hartstilstand bij een getrainde deelnemer. Naar schatting krijgen in Nederland per jaar vierhonderd hardlopers te maken met hartfalen, ook recreatieve lopers. Dat roept vragen op. Is hardlopen slecht voor het hart?

'Zonder sport zouden er veel meer gevallen van hartfalen voorkomen', zegt sportarts M. van der Werve. Regelmatig sporten en bewegen is volgens de arts juist een goede bescherming tegen het krijgen van hart en vaatziektes. De kans op plotselinge dood tijdens inspanning is bij getrainde sporters meer dan tien keer zo klein. Een totaal gebrek aan beweging is volgens Van der Werve net zo'n gevaarlijke risicofactor als bijvoorbeeld roken.

Italiaanse onderzoekers hebben vastgesteld dat ongeveer 80% van de sporters die tijdens het hardlopen werden getroffen door een infarct, al eerder signalen kregen die wezen op hartfalen. Een bezoek aan de huisarts had wellicht erger kunnen voorkomen. Deelnemers aan marathons behoren volgens sportartsen altijd een sportmedische keuring te ondergaan voordat ze aan een trainingsprogramma voor de marathon beginnen.