Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Ziekte van Lyme

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. MPH H. Vrij-Mazee
5 uit 5 - 7 beoordelingen
Beoordeling icoon7 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme is een ziekte die kan ontstaan nadat je bent gebeten door een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi. De ziekte van Lyme wordt ook wel Lyme Borreliose genoemd. De ziekte van Lyme kan veel verschillende problemen veroorzaken, waaronder:

De ziekte van Lyme is een ziekte die kan ontstaan nadat je bent gebeten door een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi. De ziekte van Lyme wordt ook wel Lyme Borreliose genoemd. De ziekte van Lyme kan veel verschillende problemen veroorzaken, waaronder:

Oorzaak van de ziekte van Lyme

De oorzaak van de ziekte van Lyme is een tekenbeet door een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi. Teken kunnen je bijten en vervolgens proberen om je bloed op te zuigen als voedsel. Over het algemeen is het opzuigen van het bloed niet het probleem. De teek neemt alleen bloed op. Toch is het belangrijk om de teek op een goede manier te verwijderen.

Een teek verwijderen moet gebeuren zonder in de teek te knijpen en zonder dat de teek zijn bloed weer loslaat. Als de teek zijn bloed namelijk weer loslaat, dan kun je besmet raken met de bacterie die de teek bij zich draagt. 

De oorzaak van de ziekte van Lyme is een tekenbeet door een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi. Teken kunnen je bijten en vervolgens proberen om je bloed op te zuigen als voedsel. Over het algemeen is het opzuigen van het bloed niet het probleem. De teek neemt alleen bloed op. Toch is het belangrijk om de teek op een goede manier te verwijderen.

Een teek verwijderen moet gebeuren zonder in de teek te knijpen en zonder dat de teek zijn bloed weer loslaat. Als de teek zijn bloed namelijk weer loslaat, dan kun je besmet raken met de bacterie die de teek bij zich draagt. 

Symptomen van de ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme bestaat uit 3 stadia:

Iedere stadia van de ziekte van Lyme heeft zijn eigen kenmerken en symptomen. 

Lokale huidinfectie

Op de plaats van de tekenbeet ontstaat meestal een rood plekje. Wanneer het klein blijft en binnen 2 weken weer verdwijnt, is hij waarschijnlijk niet veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Als de plek wel steeds groter wordt en het centrum weer bleek wordt, dan is er een grote kans dat je de ziekte van Lyme hebt.

De rode plek op de huid wordt Erythema Migrans (EM) genoemd en ontstaat over het algemeen binnen 3 maanden. EM kan ook op meerdere plaatsen tegelijk voorkomen en kan zich uitbreiden over het lichaam. EM kan ook afwezig zijn of niet herkend worden. Als je EM herkent of denkt te herkennen op je eigen lichaam, is het belangrijk om contact op te nemen met je arts. 

Vroege gedissimineerde infectie

Na de tekenbeet kan de bacterie in de bloedbaan terecht komen. Vanuit de bloedbaan kan het in je hele lichaam terecht komen. In de medische wereld wordt dat een gedissimineerde infectie genoemd. In het geval van de ziekte van Lyme ontstaan er vooral problemen in de volgende delen van het lichaam:

  • Acute problemen met het zenuwstelsel. Er kan bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking ontstaan. De ontsteking gaat vaak samen met een ontsteking in de hersen- of ruggenmergzenuwen. Symptomen zijn: dubbelzien, gezichtsverlamming, zeer heftige pijn in arm, been of romp. Dit kan samengaan met een doof of tintelend gevoel. 
  • Niet-acute problemen met het zenuwstelsel. Deze problemen ontstaan over het algemeen pas later in de ziekte. Voorbeelden van symptomen zijn: voorbijgaande verlammingsverschijnselen, krachtverlies, slecht kunnen lopen, pijn en verkramping in je hoofd, gezicht en nek en migraine
  • Problemen met je gewrichten. De symptomen van gewrichtsproblemen zijn gezwollen en pijnlijke gewrichten. Vaak is vooral de knie aangedaan. 
  • Hartklachten. Over het algemeen zijn er problemen met elektrische prikkels in je hart. Hierdoor kan je hart heel langzaam gaan kloppen en kun je flauwvallen
  • Er zijn ook nog aspecifieke klachten die kunnen voorkomen. Bijvoorbeeld vermoeidheid, terugkerende griepachtige verschijnselen, zweten, pijn in spieren en gewrichten. Al deze verschijnselen kunnen ook voorkomen bij ander ziekten. Zo speelt vermoeidheid bijvoorbeeld ook een grote rol bij de ziekte van Pfeiffer

Chronische lymeziekte

Als je al meer dan een jaar last hebt van de ziekte van lyme, dan bevindt je je in het chronische stadium. Alle eerder genoemde symptomen kunnen blijven voorkomen in dit stadium en kunnen ook verergeren. Andere problemen die kunnen optreden bij chronische ziekte van Lyme zijn:

  • Problemen met het zenuwstelsel. Er kan een hersenaandoening ontstaan die chronische encefalopathie genoemd wordt. De symptomen die hierbij horen zijn meestal aspecifiek. Zo kun je last krijgen van: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, geheugenproblemen, verminderde concentratie, hevige hoofdpijn en slaapstoornissen. Verder kun je ook last krijgen van psychiatrische problemen. Zo kan de ziekte zorgen voor klachten die lijken op de klachten van: persoonlijkheidsveranderingen, ADHD, angststoornissen, stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen. Ook kunnen zich problemen opdoen die lijken op MS, dementie, de ziekte van Parkinson en ALS
  • ACA (of acrodermatitis chronica atrophicans). Bij deze aandoening wordt je huid plaatselijk rood tot paars. In het begin is de huid ook iets verdikt en warm. Na enkele maanden tot jaren wordt de huid heel erg dun.

De ziekte van Lyme bestaat uit 3 stadia:

Iedere stadia van de ziekte van Lyme heeft zijn eigen kenmerken en symptomen. 

Lokale huidinfectie

Op de plaats van de tekenbeet ontstaat meestal een rood plekje. Wanneer het klein blijft en binnen 2 weken weer verdwijnt, is hij waarschijnlijk niet veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Als de plek wel steeds groter wordt en het centrum weer bleek wordt, dan is er een grote kans dat je de ziekte van Lyme hebt.

De rode plek op de huid wordt Erythema Migrans (EM) genoemd en ontstaat over het algemeen binnen 3 maanden. EM kan ook op meerdere plaatsen tegelijk voorkomen en kan zich uitbreiden over het lichaam. EM kan ook afwezig zijn of niet herkend worden. Als je EM herkent of denkt te herkennen op je eigen lichaam, is het belangrijk om contact op te nemen met je arts. 

Vroege gedissimineerde infectie

Na de tekenbeet kan de bacterie in de bloedbaan terecht komen. Vanuit de bloedbaan kan het in je hele lichaam terecht komen. In de medische wereld wordt dat een gedissimineerde infectie genoemd. In het geval van de ziekte van Lyme ontstaan er vooral problemen in de volgende delen van het lichaam:

  • Acute problemen met het zenuwstelsel. Er kan bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking ontstaan. De ontsteking gaat vaak samen met een ontsteking in de hersen- of ruggenmergzenuwen. Symptomen zijn: dubbelzien, gezichtsverlamming, zeer heftige pijn in arm, been of romp. Dit kan samengaan met een doof of tintelend gevoel. 
  • Niet-acute problemen met het zenuwstelsel. Deze problemen ontstaan over het algemeen pas later in de ziekte. Voorbeelden van symptomen zijn: voorbijgaande verlammingsverschijnselen, krachtverlies, slecht kunnen lopen, pijn en verkramping in je hoofd, gezicht en nek en migraine
  • Problemen met je gewrichten. De symptomen van gewrichtsproblemen zijn gezwollen en pijnlijke gewrichten. Vaak is vooral de knie aangedaan. 
  • Hartklachten. Over het algemeen zijn er problemen met elektrische prikkels in je hart. Hierdoor kan je hart heel langzaam gaan kloppen en kun je flauwvallen
  • Er zijn ook nog aspecifieke klachten die kunnen voorkomen. Bijvoorbeeld vermoeidheid, terugkerende griepachtige verschijnselen, zweten, pijn in spieren en gewrichten. Al deze verschijnselen kunnen ook voorkomen bij ander ziekten. Zo speelt vermoeidheid bijvoorbeeld ook een grote rol bij de ziekte van Pfeiffer

Chronische lymeziekte

Als je al meer dan een jaar last hebt van de ziekte van lyme, dan bevindt je je in het chronische stadium. Alle eerder genoemde symptomen kunnen blijven voorkomen in dit stadium en kunnen ook verergeren. Andere problemen die kunnen optreden bij chronische ziekte van Lyme zijn:

  • Problemen met het zenuwstelsel. Er kan een hersenaandoening ontstaan die chronische encefalopathie genoemd wordt. De symptomen die hierbij horen zijn meestal aspecifiek. Zo kun je last krijgen van: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, geheugenproblemen, verminderde concentratie, hevige hoofdpijn en slaapstoornissen. Verder kun je ook last krijgen van psychiatrische problemen. Zo kan de ziekte zorgen voor klachten die lijken op de klachten van: persoonlijkheidsveranderingen, ADHD, angststoornissen, stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen. Ook kunnen zich problemen opdoen die lijken op MS, dementie, de ziekte van Parkinson en ALS
  • ACA (of acrodermatitis chronica atrophicans). Bij deze aandoening wordt je huid plaatselijk rood tot paars. In het begin is de huid ook iets verdikt en warm. Na enkele maanden tot jaren wordt de huid heel erg dun.

Diagnose van de ziekte van Lyme

De diagnose Lymeziekte wordt voornamelijk gesteld op basis van afweerstoffenonderzoek. Omdat de ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie, zou je lichaam hierop reageren door afweerstoffen aan te maken. Als bloedonderzoek deze afweerstoffen kan aantonen, dan is er meer zekerheid over de aanwezigheid van de bacterie. 

Het is hierbij wel belangrijk om te weten dat de hoeveelheid afweerstoffen zowel aan het begin als aan het eind van de ziekte erg laag kan zijn. Daardoor kan de aanwezigheid van afweerstoffen niet altijd aangetoond worden. Ook kunnen de afweerstoffen door andere problemen niet aantoonbaar zijn. Een negatieve uitslag (geen afweerstoffen) betekent daarom niet direct dat je de ziekte niet onder de leden hebt. 

Het is dan ook belangrijk dat je arts zowel een eventueel onderzoek naar afweerstoffen als je ziektebeeld en verleden bekijkt. Hoewel je misschien niet aantoonbaar afweerstoffen hebt, zouden je medische klachten uit je verleden misschien toch tot een diagnose kunnen leiden. 

De diagnose Lymeziekte wordt voornamelijk gesteld op basis van afweerstoffenonderzoek. Omdat de ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie, zou je lichaam hierop reageren door afweerstoffen aan te maken. Als bloedonderzoek deze afweerstoffen kan aantonen, dan is er meer zekerheid over de aanwezigheid van de bacterie. 

Het is hierbij wel belangrijk om te weten dat de hoeveelheid afweerstoffen zowel aan het begin als aan het eind van de ziekte erg laag kan zijn. Daardoor kan de aanwezigheid van afweerstoffen niet altijd aangetoond worden. Ook kunnen de afweerstoffen door andere problemen niet aantoonbaar zijn. Een negatieve uitslag (geen afweerstoffen) betekent daarom niet direct dat je de ziekte niet onder de leden hebt. 

Het is dan ook belangrijk dat je arts zowel een eventueel onderzoek naar afweerstoffen als je ziektebeeld en verleden bekijkt. Hoewel je misschien niet aantoonbaar afweerstoffen hebt, zouden je medische klachten uit je verleden misschien toch tot een diagnose kunnen leiden. 

Behandeling van de ziekte van Lyme

Als de diagnose ziekte van Lyme gesteld is, dan zal de arts als behandeling in de meeste gevallen eerst een antibioticum voorschrijven. Dit is om de bacteriële infectie tegen te gaan. In principe krijg je antibiotica voor 2 tot 4 weken. Daarna zouden de klachten voorbij moeten zijn. Als de klachten van de ziekte van Lyme nog steeds bestaan na deze behandeling, dan spreekt men van een persisterende infectie. Er kan dan een aanvullende antibioticumkuur gedaan worden. 

Helaas kan een antibioticumkuur niet altijd voorkomen dat er blijvende klachten zijn. Hoe de blijvende klachten behandeld worden, is afhankelijk van je arts. Er zijn geen duidelijke richtlijnen voor de verdere behandeling. De arts kan ervoor kiezen om de symptomen niet verder te behandelen of om juist wel verdere maatregelen te nemen. Wat de verdere maatregelen zijn, hangt af van de symptomen die je hebt, je persoonlijke situatie en je arts. Voor specifieke vragen over je behandeling kun je contact opnemen met je eigen arts of specialist. 

Als de diagnose ziekte van Lyme gesteld is, dan zal de arts als behandeling in de meeste gevallen eerst een antibioticum voorschrijven. Dit is om de bacteriële infectie tegen te gaan. In principe krijg je antibiotica voor 2 tot 4 weken. Daarna zouden de klachten voorbij moeten zijn. Als de klachten van de ziekte van Lyme nog steeds bestaan na deze behandeling, dan spreekt men van een persisterende infectie. Er kan dan een aanvullende antibioticumkuur gedaan worden. 

Helaas kan een antibioticumkuur niet altijd voorkomen dat er blijvende klachten zijn. Hoe de blijvende klachten behandeld worden, is afhankelijk van je arts. Er zijn geen duidelijke richtlijnen voor de verdere behandeling. De arts kan ervoor kiezen om de symptomen niet verder te behandelen of om juist wel verdere maatregelen te nemen. Wat de verdere maatregelen zijn, hangt af van de symptomen die je hebt, je persoonlijke situatie en je arts. Voor specifieke vragen over je behandeling kun je contact opnemen met je eigen arts of specialist. 

Wat kan ik zelf doen bij de ziekte van Lyme?

Het allerbeste is het om te voorkomen dat je gebeten wordt door een teek. Gebruik in het bos een mugwerende lotion of spray, draag lange kleding en dichte schoenen. Geef kleine kinderen achterste voren een petje op. 

Als je op je lichaam een teek vindt, is het belangrijk om deze te verwijderen. Wel is het belangrijk om dit op de juiste manier te doen. Je wilt voorkomen dat de teek zijn maaginhoud in je lichaam spuit en je daardoor infecteert met de mogelijke ziektekiemen die hij met zicht meedraagt. Het is daarom belangrijk om niet in de teek te knijpen. Het verwijderen van een teek met je vingers is daarom niet aan te raden. Je kunt een teek wel verwijderen met een pincet, maar je moet er op letten dat de teek zo dicht mogelijk bij je huid beetgepakt wordt. Ook mag je het achterlijf van de teek niet aanraken. Vervolgens kun je de teek met een kleine draaiing, langzaam uit de huid trekken. In plaats van een pincet kun je ook gebruik maken van een speciale tekenverwijderaar. 

Als het verwijderen van de teek niet lukt, is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Ook als bij verwijdering van de teek de kop blijft zitten, is het belangrijk dat deze alsnog verwijderd wordt. 

Als je de teek volledig hebt verwijderd is het vervolgens belangrijk om een aantal feiten op te schrijven:

  • Wie is er gebeten?
  • Welke datum is er gebeten?
  • Op welke plaats is er gebeten?
  • Hoelang heeft de teek waarschijnlijk op de huid doorgebracht?
  • Hoe is de teek verwijderd?

Mochten er in de toekomst problemen voorkomen bij de desbetreffende persoon, dan kun je de arts direct doeltreffend informeren over de tekenbeet en kan hij dit in zijn diagnose opnemen. 

Het allerbeste is het om te voorkomen dat je gebeten wordt door een teek. Gebruik in het bos een mugwerende lotion of spray, draag lange kleding en dichte schoenen. Geef kleine kinderen achterste voren een petje op. 

Als je op je lichaam een teek vindt, is het belangrijk om deze te verwijderen. Wel is het belangrijk om dit op de juiste manier te doen. Je wilt voorkomen dat de teek zijn maaginhoud in je lichaam spuit en je daardoor infecteert met de mogelijke ziektekiemen die hij met zicht meedraagt. Het is daarom belangrijk om niet in de teek te knijpen. Het verwijderen van een teek met je vingers is daarom niet aan te raden. Je kunt een teek wel verwijderen met een pincet, maar je moet er op letten dat de teek zo dicht mogelijk bij je huid beetgepakt wordt. Ook mag je het achterlijf van de teek niet aanraken. Vervolgens kun je de teek met een kleine draaiing, langzaam uit de huid trekken. In plaats van een pincet kun je ook gebruik maken van een speciale tekenverwijderaar. 

Als het verwijderen van de teek niet lukt, is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Ook als bij verwijdering van de teek de kop blijft zitten, is het belangrijk dat deze alsnog verwijderd wordt. 

Als je de teek volledig hebt verwijderd is het vervolgens belangrijk om een aantal feiten op te schrijven:

  • Wie is er gebeten?
  • Welke datum is er gebeten?
  • Op welke plaats is er gebeten?
  • Hoelang heeft de teek waarschijnlijk op de huid doorgebracht?
  • Hoe is de teek verwijderd?

Mochten er in de toekomst problemen voorkomen bij de desbetreffende persoon, dan kun je de arts direct doeltreffend informeren over de tekenbeet en kan hij dit in zijn diagnose opnemen. 

Pagina laatst aangepast op 15-04-2021

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

5 uit 5 - 7 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -