Bloed

Bloed bestaat uit twee belangrijke bestanddelen, namelijk bloedplasma en bloedcellen.

Bloedplasma

Dit is het vloeibare deel van je bloed. Bloedplasma is gelig van kleur. Bloedplasma bestaat uit water met:

• Eiwitten
• Gassen
• Stollingsfactoren
• Hormonen
• Vetten (waaronder cholesterol)
• Vitamines (vitamine A, B, C, D, E en K)
• Mineralen (er zit onder andere calcium en kalium in je bloed)

Het grootste gedeelte van het eiwit in je bloed is albumine. Albumine is een belangrijk eiwit dat helpt bij de vocht- en mineraalbalans in je bloedplasma. Het zorgt ervoor dat de juist verdeling van de lichaamsvochten in de verschillende weefsels in orde blijft. Albumine is ook een transporteiwit. Het vervoert bijvoorbeeld hormonen, vetten of medicijnen naar een andere plek in het lichaam.

Andere eiwitten in het plasma zijn stollingsfactoren (die helpen bij de bloedstolling in het geval van een wond), antilichamen en immunoglobulinen (die aangemaakt zijn door het immuunsysteem).

Bloedcellen

Bloedcellen bestaan weer uit rode bloedlichaampjes, witte bloedlichaampjes en bloedplaatjes. Daarover later meer. 

Bloed is constant aanwezig in je lichaam en wordt ook constant ververst. Oude bloedcellen worden verwijderd in je milt en beenmerg. Nieuwe bloedcellen ontstaan in je milt. Dit gebeurt in een proces dat hematopoëse wordt genoemd. 

De verschillende cellen die zich in het bloed bevinden hebben allemaal verschillende functies en hun eigen werking.

Rode bloedlichaampjes

Rode bloedlichaampjes worden ook wel erytrocyten genoemd. Rode bloedlichaampjes zijn erg belangrijk in het bloed omdat ze hemoglobine bevatten. Hemoglobine (HB) transporteert zuurstof. De rode bloedcellen pikken zuurstof op in de longen en geven het af aan de rest van je lichaam. De hoeveelheid hemoglobine in je bloed bepaalt voor een groot deel de transportcapaciteit voor zuurstof van het bloed.

Ijzer is een belangrijke bouwstof voor hemoglobine. Wanneer je ijzergehalte in je bloed te laag is, heb je waarschijnlijk een ijzergebrek. Dit kan resulteren in een te laag hemoglobinegehalte. Dit noem je bloedarmoede.

Witte bloedlichaampjes

Witte bloedlichaampjes worden ook wel leukocyten genoemd en zijn betrokken bij het afweersysteem van ons lichaam. Er zijn een verschillende soorten leukocyten. Grofweg kunnen ze verdeeld worden in drie groepen:

• Granulocyten. 
• Lymfocyten.
• Monocyten.

Al deze cellen zijn betrokken bij je immuunsysteem. 

Bloedplaatjes 

Bloedplaatjes zijn betrokken bij de bloedstolling. Als je een wondje hebt (op je huid of ergens binnenin je lichaam), dan zorgen je bloedplaatjes er in eerste instantie voor dat er een bloedpropje ontstaat zodat je niet onnodig veel bloed verliest. Als dit proces te actief of juist onvoldoende werkt, kan dit tot problemen leiden. 

Mensen kunnen verschillende bloedgroepen hebben. Dit geeft normaal gesproken geen problemen, maar kan gevaarlijk worden bij bloedtransfusies. Dit komt door de antigenen op rode bloedlichaampjes.  Er zijn verschillende systemen die gebruikt kunnen worden om de bloedgroepen in te delen, maar het meest gebruikte systeem is het ABO-systeem. In dit systeem zijn er vier mogelijke bloedgroepen:

• Bloedgroep A. Als je bloedgroep A hebt, dan hebben de rode bloedlichaampjes alleen antigeen A.
• Bloedgroep B. Als je bloedgroep B hebt, dan hebben je rode bloedlichaampjes alleen antigeen B.
• Bloedgroep AB. Als je deze bloedgroep hebt, hebben je rode bloedlichaampjes zowel antigenen A als B.
• Bloedgroep O. Met deze bloedgroep hebben je rode lichaampjes geen antigenen. Geen A en ook geen B.

Er zijn verschillende aandoeningen of problemen die met je bloed te maken hebben. Door verlies van bloed of door een tekort aan ijzer kun je bloedarmoede krijgen. Een aangeboren afwijking aan het bloed is sikkelcelanemie. Hierbij hebben je rode bloedcellen een andere vorm waardoor ze minder zuurstof kunnen vervoeren door je bloed. 

Kwaadaardige afwijkingen in het bloed zijn bijvoorbeeld leukemie, myeloïde leukemie en hairy cell leukemie. 

Ook aan je bloedvaten kan een afwijking ontstaan: het bloedvatgezwel. En wanneer je je hard stoot kunnen bloedvaatjes beschadigen, waardoor een bloeduitstorting ontstaat.