Vermoeidheid

Na een lange, inspannende dag is het normaal om vermoeid te zijn. Zowel lichamelijke als geestelijke inspanning kan hieraan bijdragen. Iedereen is weleens moe. Meestal gaat dit na een nacht slapen voorbij. Pas als het functioneren wordt beperkt door een langere periode van moe zijn spreken we van een vermoeidheidsprobleem. 

Er zijn verschillende soort vermoeidheid. Iedere vorm van vermoeidheid heeft eigen symptomen en behandelingen. De verschillende soorten vermoeidheid zijn mentaal moe, fysiek moe en hormonale vermoeidheid. 

Mentaal moe 

Mentale vermoeidheid is het gevolg van mentale inspanning of overbelasting. Dit kan bijvoorbeeld komen door stress of tegenslagen. 

Fysiek moe 

Fysieke vermoeidheid is het gevolg van fysieke inspanning. Dit kan het gevolg zijn van sporten of fysiek zwaar werk waarbij je veel moet tillen. Dit kan zich uiten in spierpijn, hoofdpijn of meer behoefte aan slaap.  

Hormonale vermoeidheid  

Hormonale vermoeidheid is het gevolg van je hormonen die uit balans zijn. Je hormonen hebben een grote invloed op je energie. Je kunt hier last van hebben wanneer je ongesteld bent.

Langdurige vermoeidheid of oververmoeidheid kent vele verschillende oorzaken. Natuurlijk kunnen slaapproblemen een reden zijn voor vermoeidheidsklachten, maar er zijn meerdere factoren die kunnen bijdragen aan vermoeidheid. 

Er is een onderscheid te maken tussen geestelijke oorzaken van vermoeidheid of lichamelijke oorzaken van vermoeidheid. Soms kan een combinatie van deze 2 bestaan. Een paar veelvoorkomende voorbeelden van geestelijke vermoeidheid zijn: 

• stress 
• overspannenheid of burn-out 
• depressie 
   

Een aantal voorbeelden waarbij lichamelijke oorzaken bijdragen aan de vermoeidheid zijn: 

• ziekte van Pfeiffer 
• bloedarmoede 
• hart- en vaatziekten 
• orgaanproblemen zoals leverfalen of nierfalen 
• schildklierproblemen 
• Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS) 
• een tekort aan vitamines 

Vitamines en vermoeidheid 

Een tekort aan energie uit voeding kan een oorzaak zijn van vermoeidheid. Vitamines zoals B2, B3, B5, B6, B12, C en D dragen bij aan een normale energiehuishouding. Een tekort van deze vitamines kan ervoor zorgen dat je energiehuishouding ontregeld is en je je vermoeid voelt.

Enkele symptomen die bij vermoeidheid voor kunnen komen zijn: 

• een lamlendig of futloos gevoel 
• snel geïrriteerd zijn 
• vermoeide ogen 
• geheugenproblemen 
• hoofdpijn of spierpijn 
• klachten in de nek, schouders of rug 

Bijkomende symptomen van vermoeidheid 

Naast bovenstaande symptomen zijn er ook bijkomende symptomen die worden gepaard gaan met vermoeidheid. Bijkomende klachten en symptomen zijn: 

• een bleek gezicht 
• duizeligheid 
• misselijkheid 
• verminderde spierkracht 
• stijve spieren 
• zware ledematen 
• keelpijn 

Als de vermoeidheid bij iedere kleine inspanning optreedt en langer dan 6 maanden bestaat, kan er sprake zijn van Chronisch Vermoeidheid Syndroom (CVS). Bij CVS wordt geen oorzaak van de vermoeidheid gevonden. 

Een diagnose van vermoeidheid kan alleen worden gesteld door een medisch expert, zoals een huisarts of een arts in het ziekenhuis. Je huisarts kan de vermoeidheid onderzoeken op lichamelijk, geestelijk en sociaal niveau. Het stellen van een diagnose is lastig, omdat de oorzaak niet altijd achterhaald kan worden. De huisarts kan onder andere lichamelijke onderzoeken verrichten, zoals bloedonderzoek en urineonderzoek Ook kan de arts een ECG (een hartfilmpje) of een röntgenfoto laten maken.

Het is ook mogelijk om naar een vermoeidheidkliniek te gaan. Dit kan bijvoorbeeld een uitkomst zijn wanneer je last hebt van chronische vermoeidheid. Een vermoeidheidskliniek is gespecialiseerd en kan je klachten erkennen door middel van gericht onderzoek, behandeling en een diagnose.

De behandeling van vermoeidheid bestaat meestal uit het wegnemen van de oorzaak. 

Als iemand bijvoorbeeld slecht slaapt, is het belangrijk om te onderzoeken waar dit aan ligt om eventuele oorzaken aan te pakken. Als iemand veel stress heeft, kunnen rustgevende medicijnen tijdelijk helpen, maar rustgevende medicijnen kunnen ook vermoeidheid veroorzaken. Voor sommige rustgevende medicijnen is een recept nodig, andere zijn zonder recept verkrijgbaar. Deze medicijnen kunnen bijvoorbeeld helpen om in slaap te vallen, maar ze nemen de oorzaak van de vermoeidheid niet weg. Daarom is het advies om, wanneer vermoeidheid blijft bestaan, een afspraak te maken bij de huisarts. 

Door een gesprek met eventueel een vragenlijst, lichamelijk onderzoek of een bloedonderzoek kan de huisarts onderzoeken of er een medisch probleem achter de vermoeidheid schuilt. Vervolgens bespreekt de huisarts met je wat de behandelmogelijkheden zijn. De voorkeur van een behandeling zal uitgaan naar het wegnemen van de oorzaak van de vermoeidheid. Eventuele medicatie is mogelijk. 

De meest voor de hand liggende manier om vermoeidheid af te komen, is voldoende slapen. Gemiddeld heeft een volwassene 7 tot 9 uur slaap op een dag nodig. Hieronder vind je een paar tips om makkelijker in slaap te kunnen vallen: 

• Houd een vast ritueel aan voor het slapengaan. Ga bijvoorbeeld altijd op dezelfde tijd naar bed en houd een vaste volgorde aan van handelingen (tandenpoetsen, naar het toilet gaan, et cetera). 
• Neem een warme douche of bad vlak voor het naar bed gaan. Dit kan je al een beetje rozig maken waardoor je gemakkelijker inslaapt. 
• Eet gezond en beweeg regelmatig. 

In de meeste gevallen behandel je vermoeidheid het beste zelf. Sommige gewoontes kunnen een goede nachtrust belemmeren. Houd daarom rekening met het volgende: 

• Als je rookt, stop met roken. 
• Drink ’s avonds geen cafeïne en vermijd suiker. 
• Drink zo min mogelijk alcohol, het liefst helemaal niet tot je klachten verdwenen zijn.
• Probeer, als je drugs gebruikt, je druggebruik af te bouwen. 
• Probeer bij overgewicht af te vallen. 
• Probeer stress te vermijden. 
• Probeer werk met beeldschermen ’s avonds te vermijden. 
• Vermijd (intensief) sporten vlak voor het slapengaan. 

In de volgende situaties is het aan te raden om langs te gaan bij de huisarts: 

• Bovenstaande oplossingen geven geen verbetering.
• Je vermoedt dat je vermoeidheid het gevolg is van psychische klachten zoals een burn-out of depressie.
• Je vermoedt dat je last hebt van chronische vermoeidheid.
• Je vermoeidheid belemmert je in je dagelijks functioneren.