Niet iedereen is geschikt voor polyamorie

Misschien kende je het woord al, misschien heb je geen flauw idee wat je moet verstaan onder polyamorie. Bij deze relatievorm heb je de vrijheid om met meerdere mensen een liefdesrelatie te onderhouden.

Polyamorie betekent letterlijk “meervoudige liefde” of “veel liefde”. Het staat voor een levenswijze waarbij wordt erkend dat het mogelijk is om van meer dan één persoon tegelijk te houden. Uiteraard wel met het oog op liefdesrelaties, want iedereen houdt van zijn vader, moeder, familie en vrienden. Maar dat scharen we in de volksmond natuurlijk niet onder polyamorie.

Bij een polyamoreuze relatie mogen beide partners één of meerdere partners naast de huidige relatie hebben. Soms bestaat een polyamoreuze relatie zelfs uit een driehoeksverhouding. In dat geval hebben drie mensen een polyamoreuze relatie met elkaar. Doorgaans bestaat een polyamoreuze relatie echter uit één koppel waarbij zowel de man, als de vrouw de vrijheid heeft om een liefdesrelatie op te bouwen met anderen.

Naast polyamorie bestaat er ook polygamie. Beide termen worden nog wel eens door elkaar gehaald, maar betekenen toch echt iets anders.

Polygamie staat voor een meer vastgelegde vorm van meervoudige huwelijken tegen een (vaak) traditionele religieuze achtergrond. Dit soort huwelijken komen in de westerse wereld bijna niet meer voor, maar in andere delen van de wereld is polygamie de normaalste zaak van de wereld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Arabische cultuur waar de man vaak een huwelijk heeft met meerdere vrouwen. Niet altijd, maar wel vaak hebben de vrouwen in kwestie weinig in te brengen in de relatie en/of de huwelijken.

Bij polygamie heb je dus als individu minder zeggenschap over hoe je de relatie invult, terwijl in een polyamoureuze relatie de betrokkenen doorgaans helemaal zelf bepalen hoe ze hun relatie(s) invullen.

Ondanks dat polyamorie steeds vaker in de media komt, zul je in Nederland nog niet snel je buurvrouw romantisch met twee mannen zien ontbijten in de tuin. Monogamie is de norm in ons kikkerlandje. En daarin zijn we geen uitzondering. In vrijwel de gehele westerse wereld zijn monogame relaties de standaard.

In een monogame relatie gaan de partners ermee akkoord dat ze onder geen enkele omstandigheid een andere relatie zoeken. Relatie kun je eventueel ook vervangen voor het woordje seks, want in een monogame relatie ben je trouw aan elkaar. Een one night stand is dan ook uit den boze in een monogame relatie.

Je zou denken dat deze monogame norm er al sinds het bestaan van de mensheid is. Niets is minder waar. Feitelijk bestaat monogamie zoals wij dit kennen pas sinds korte tijd.

Bevolkingsgeneticus Michael Hammer, die leiding gaf aan een wetenschappelijk onderzoeksteam van de Universiteit van Arizona, beweert dat mensen er tienduizenden jaren lang meerdere partners op na hielden. Het onderzoeksteam onderzocht het DNA van negentig personen. Ze waren afkomstig uit zes verschillende bevolkingsgroepen. Ze ontdekten meer genetische verschillen in het X-chromosoon, dan het geval zou zijn als gelijke aantallen mannen en vrouwen zich daar hadden voortgeplant. De enige verklaring hiervoor is volgens Hammer een lange traditie van polygamie.

Polyamorie bestaat dus al een tijdje. Dan zal er vast een voordeel aan vastzitten. Meerdere voordelen zelfs als we Ageeth Veenemans mogen geloven.

Volgens Ageeth Veenemans, auteur van het boek Ik hou van twee mannen, is het duidelijk dat veel mensen behoefte hebben aan meer dan één liefdespartner. Daarom is het percentage van scheidingen ook zo hoog vandaag de dag. Bovendien gaan veel mensen vreemd, wat weer leidt tot geheimen en verwijdering. Volgens Veenemans kan polyamorie een goed en werkbaar alternatief zijn voor vreemdgaan, scheiding, onthouding en seriële monogamie (monogame relaties die elkaar opvolgen). Het is een manier van leven waarbij je liefde kunt uitbreiden in plaats van kapot maken.

Nog een voordeel is dat een tweede relatie je op andere gebieden aanvult. Het is volgens Veenemans een utopie dat één partner in alle opzichten aan al je wensen kan voldoen. Een andere partner vervult behoeften die in je eerste relatie niet aan bod komen. Maar die wel heel belangrijk voor je zijn.

Dit klinkt allemaal behoorlijk plausibel, maar waarom is een polyamoreuze relatie dan niet de norm in de hedendaagse maatschappij? Misschien omdat het niet alleen maar rozengeur en maneschijn is.

Theoretisch gezien lijkt polyamorie een geweldige relatievorm. Je mag uiting geven aan de verliefdheid die je voor een ander voelt. En er bestaat de mogelijkheid om in meerdere opzichten je karakter aan te vullen. Een polyamoureuze relatie is volgens de beoefenaars gebaseerd op waarden respect, gelijkheid, eerlijkheid, communicatie en onderhandelen. Als dit in balans is, is een polyamoreuze levenswijze volgens de beoefenaars het beste wat er bestaat.

In de praktijk blijkt een polyamoreuze relatie vaak toch een stuk lastiger. Een relatie met één persoon vergt al veel tijd, laat staan dat je meerdere relaties moet onderhouden. En dan kunnen er ook nog eens kinderen in het spel zijn, wat de situatie nog moeilijker maakt. Want hoe leg je het de kinderen uit? En wat zullen anderen er wel niet van denken?

Ook bestaat er natuurlijk de kans dat je partner absoluut niet voor openstaat voor polyamorie. Als daar geen overeenstemming over is, blijft er nog maar weinig over van de factoren gelijkheid en respect.

Ben je het op meeste vlakken met elkaar eens? Dan is het alsnog lastig om duidelijke afspraken te maken en je daar aan te houden. Bovendien komt de eerste relatie misschien op de eerste plaats te staan. Dan kan een tweede partner zich ondergewaardeerd of goedkoop voelen. Andersom kan je eigen partner vroeg of laat ook jaloerse gevoelens ondervinden. Jaloezie is dan ook één van de meest lastige zaken die bij polyamorie komt kijken.

Het moge duidelijk zijn dat niet iedereen geschikt is voor een polyamoureuze relatie. Volgens Veenemans moet je houden van een intensief leven en goed kunnen communiceren. Voor een succesvolle polyamoureuze relatie is het belangrijk om een pragmatische instelling te hebben. Je moet dus in staat zijn om per situatie te bekijken wat het beste is.

Aanvaard ook dat jij en je partners fouten maken. Een polyamoureuze relatie kan niet aan een ideaalbeeld voldoen.

Eén van de belangrijkste zaken die je nodig hebt voor een polyamoureuze relatie is zelfvertrouwen. Veel zelfvertrouwen. Anders lukt het je niet om je partner met iemand anders te delen. Je eigenwaarde mag niet afhangen van het wel of niet geaccepteerd worden door de ander.

Een andere veelgemaakte fout bij polyamorie is dat mensen zichzelf gaan vergelijken met de andere geliefde(n). Je moet juist niet willen concurreren met die ander, want daar komt logischerwijs jaloezie van.

De tegenhanger van het jaloeziegevoel is het zogenoemde “jaliefgevoel”. Het jaliefgevoel is een begrip binnen de polyamorie dat je voelt wanneer je ziet dat jouw partner geniet met een andere geliefde. Een mooie benadering, maar dus niet voor iedereen weggelegd.