Hersenontsteking (Encephalitis)
Wat is een hersenontsteking?
In het kort:
- Bij een hersenontsteking (encephalitis) is het hersenweefsel ontstoken. Soms breidt deze ontsteking zich ook uit naar de hersenvliezen.
- Een hersenontsteking ontstaat door een virus, bacterie of schimmel.
- Symptomen van encephalitis zijn koorts, hoofdpijn en overgevoeligheid voor licht.
- Een hersenontsteking kan behandeld worden met medicatie gericht op de ziekteverwekker. Milde hersenontstekingen genezen soms vanzelf.
Over encephalitis
Encefalitis is een ontsteking van het hersenweefsel. Bij veel hersenontstekingen breidt de ontsteking zich uit naar de hersenvliezen waardoor een hersenvliesontsteking (meningitis) ontstaat. Deze combinatie heet meningo-encefalitis.
Primaire of secundaire hersenontsteking
Er zijn twee varianten van een hersenontsteking. Bij een primaire hersenontsteking worden de hersenen direct aangetast. Bij een secundaire hersenontsteking wordt eerst een ander deel van het lichaam geïnfecteerd en daarna pas het centrale zenuwstelsel (de hersenen of het ruggenmerg). De infectie bereikt direct of vanuit een andere ontstoken plaats via de bloedbaan de hersenen.
Oorzaak van een hersenontsteking
Een hersenontsteking wordt meestal veroorzaakt door een virus. In de meeste gevallen is dit het koortslipvirus (Herpes labialis). Deze vorm van hersenontsteking heet dan ook herpesencefalitis. Hersenontsteking kan ook ontstaan door andere virussen: die van waterpokken, bof, mazelen, Pfeiffer of rabiës. Verder kun je hersenontsteking oplopen als je gestoken of gebeten wordt door een mug of teek, die daarbij een virus aan je overdraagt.
Soms ontstaat een hersenontsteking door een schimmel, parasiet of bacterie. Wanneer er een bacteriële infectie in de hersenen ontstaat, kan er na inkapseling een hersenabces ontstaan. Heel zelden is er een kans op encefalitis als gevolg van een inenting, zoals een pokkenvaccinatie.
Symptomen van hersenontsteking
Bij een milde vorm van een hersenontsteking heb je soms niet eens door dat je een hersenontsteking hebt. Deze geneest dan vanzelf weer. De symptomen zijn meestal licht en van korte duur. Veelvoorkomende symptomen bij een milde hersenontsteking zijn:
- Koorts
- Hoofdpijn
- Verminderde eetlust
- Overgeven
- Sufheid
- Lusteloosheid
- Overgevoeligheid voor licht
Een hersenontsteking kan echter ook veel ernstiger zijn en zelfs binnen enkele dagen of weken tot de dood leiden. Dit kan gebeuren bij een hersenontsteking door het herpes- of rabiësvirus. De symptomen en mogelijke gevolgen zijn dan ook een stuk heftiger:
- Aantasting van spraak, gehoor of zicht
- Verwardheid
- Geheugenverlies
- Concentratieproblemen
- Epileptische aanvallen
- Persoonlijkheidsveranderingen
- Verlamming
- Coma
Bronnen: Meningitis Stichting, Nederlandse Vereniging voor Neurologie, Hersenstichting
