Wat zijn de oorzaken van verminderde vruchtbaarheid?

De belangrijkste reden voor verminderde vruchtbaarheid bij mannen is een mindere kwaliteit van het zaad. Dit kan vele oorzaken hebben. Een ziekte als de bof, het blootstaan aan bestrijdingsmiddelen en bepaalde medicijnen zoals chemotherapie kunnen invloed hebben op de kwaliteit van je zaad. Veel alcohol drinken en roken zijn ook slecht voor je zaadkwaliteit. Zelfs iets onschuldigs als het dragen van strak ondergoed kan invloed hebben, omdat de temperatuur van het zaad te hoog wordt en daarmee de kwaliteit minder.

Als je als man antistoffen tegen zaadcellen hebt, kan het zaad ook van mindere kwaliteit zijn. Van de mannen die gesteriliseerd zijn, ontwikkelt 70% antistoffen die aanwezig blijven na een hersteloperatie.

Naast slechte kwaliteit zaad kan het zijn dat er geen zaad is. Dit kan komen door een verstopping van je zaadleiders door bijvoorbeeld een geslachtsziekte (SOA) of omdat er in aanleg geen zaadleiders zijn zoals bij de meeste mannen met taaislijmziekte (cystic fibrosis). 

Een andere reden van verminderde vruchtbaarheid bij de man zijn problemen met klaarkomen, zoals bij impotentie.

Een verstoring in je hormoonhuishouding kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid. Voorbeelden hiervan zijn een onregelmatige menstruatiecyclus of al jong in de overgang terecht komen. Een andere hormonale oorzaak is het polycysteus ovarium syndroom (PCOS). Bij PCOS zitten er goedaardige blaasjes in je eierstokken en maken de eierstokken teveel mannelijk hormoon aan, waardoor er onregelmatig of geen eisprong plaatsvindt. Ook stress kan je menstruatiecyclus verstoren.

Een verstopping van je eileiders geeft ook vruchtbaarheidsproblemen. Een beruchte veroorzaker is de geslachtsziekte chlamydia. Daarnaast kunnen ontstekingen in de ruimte waar de baarmoeder en eileiders liggen (het kleine bekken) voor verstoppingen zorgen. Ook kunnen buikoperaties voor verklevingen zorgen in de buurt van de eileiders. Verstoppingen van eileiders kunnen ook een onbekende oorzaak hebben.

Problemen met je baarmoederslijmvlies zijn een andere reden voor verminderde vruchtbaarheid. De meest bekende afwijking is endometriose. Bij endometriose zit er ook baarmoederslijmvlies buiten je baarmoeder.

Nog enkele andere oorzaken voor verminderde vruchtbaarheid zijn:

• Wanneer je als vrouw antistoffen tegen zaadcellen hebt, waardoor een bevruchting niet lukt.
• Ongezonde levensstijl: veel alcohol en/of drugs. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen.
• Vaginisme. Door verkramping van de spieren rond je vagina kan de penis niet in de vagina komen.
• Gewichtsproblemen. Bij anorexia of overgewicht (obesitas) kan je hormoonhuishouding als vrouw verstoord zijn.