Bilharziasis wordt ook wel schistosomiasis genoemd, naar de tropische parasitaire worm Schistosoma, die in het bloed leeft. Bij de mens komen vier soorten voor. De belangrijkste twee zijn die, die in de vaten rondom de blaas of de darm zitten. De eieren van deze ongeveer 1 cm lange wormpjes dringen dwars door de bloedvatwand en het omringende weefsel heen en komen vervolgens in de darm of blaas terecht, afhankelijk waar ze zaten. Ze worden met de ontlasting of urine uitgescheiden en komen in het oppervlaktewater terecht.
De volgende stap in de cyclus van deze parasiet is het vrijkomen van de larve in het water. De larve zoekt een geschikte tussengastheer, in dit geval een zoetwaterslak, en vermenigvuldigt zich daarin opnieuw. Na het vrijkomen uit de slak zoeken ze opnieuw een mens bij wie ze door de huid proberen binnen te dringen, bijvoorbeeld tijdens baden in besmet rivierwater.