Vitamine A-tekort

Als je een vitamine A-tekort hebt, heb je te weinig vitamine A binnengekregen. Vitamine A, ook wel retinol genoemd, is een vetoplosbare vitamine. Dit houdt in dat het goed in je lichaam kan worden opgeslagen. Vitamine A heeft tal van belangrijke functies voor je lichaam, met name voor het gezond houden van:

• Je huid
• Je tandvlees
• Je haar
• Je afweersysteem
• De lichtgevoeligheid van je ogen

Vitamine A bevindt zich alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis, zuivelproducten en eieren. Vooral lever bevat veel vitamine A. Daarnaast wordt vitamine A aan bepaalde voedingsmiddelen toegevoegd, zoals aan margarine en bak- en braadproducten.

Door omzetting van een groep plantaardige stoffen wordt ook in het lichaam zelf vitamine A geproduceerd. Bètacaroteen, ook wel provitamine A genoemd, komt voor in groenten zoals wortels en kolen maar ook in citrusvruchten en bananen. Het lichaam kan de reeds bestaande vitamine A uit dierlijke producten efficiënter gebruiken dan de zelf geproduceerde vitamine A.

Om een vitamine A-tekort te voorkomen moeten vrouwen rond de 800 microgram en mannen rond 1000 microgram vitamine A per dag binnenkrijgen. Deze hoeveel varieert met de leeftijd.  

Een vitamine A-tekort ontstaat simpelweg door een te geringe inname van voedingsmiddelen die vitamine A of provitamine A bevatten. In Nederland komt een gebrek aan vitamine A niet vaak voor, terwijl het in ontwikkelingslanden een grootschalig probleem vormt. 

Wanneer je een aandoening aan je lever of alvleesklier hebt, ben je soms gevoeliger voor het ontwikkelen van een vitamine A-tekort. In dat geval is het raadzaam om in overleg met een arts te bepalen hoe je een eventueel tekort kunt aanvullen. Vrouwen hebben een wat verhoogde behoefte aan vitamine A tijdens de zwangerschap. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid wordt dan verhoogd van 800 naar 1000 microgram.

Bij een goede gezondheid en een gevarieerd dieet is het, behalve op advies van een arts, bijna nooit nodig om extra vitamine A in te nemen. Sterker nog, een teveel aan vitamine A kan juist giftig zijn voor je lichaam en klachten als hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken. Tijdens de zwangerschap kan te veel vitamine A voor problemen zorgen bij het ongeboren kind.

De belangrijkste symptomen van een vitamine A-tekort zijn:

• Nachtblindheid, eventueel met blindheid tot gevolg
• Droge huid met schilferingen
• Dof haar
• Een verminderde afweer
• Een slecht gebit

Het wordt vaak gezegd dat een tekort aan vitamine A medeverantwoordelijk is voor het ontstaan van acne. Dit is echter niet waar. In principe heeft het geen zin om vitamine A-supplementen te slikken om acne tegen te gaan. Wel zijn er vitamine A-zuurcrèmes beschikbaar die eventueel een gunstig effect op het tegengaan van acne kunnen hebben. Het effect hiervan is echter nog niet bewezen.