Jetlag

Een jetlag is een verstoring van je normale slaap-waakritme en ontstaat wanneer je op reis gaat en daarbij verschillende tijdszones passeert.  De verschijnselen van een jetlag kunnen zo hevig zijn, dat ze het plezier van een vakantie of het nut van een zakenreis behoorlijk kunnen belemmeren. Doorgaans hebben mensen die oostwaarts reizen ('met de tijd mee') meer last van jetlags dan mensen die westwaarts reizen. Dit komt, omdat je tijd verliest als je naar het oosten reist, je dag wordt daardoor korter. Vliegen naar het noorden of zuiden heeft geen gevolgen voor je slaap-waakritme, aangezien je geen tijdszones passeert. Wel kun je dan last hebben van de vermoeidheidsverschijnselen veroorzaakt door een langdurige vlucht, beperkte ruimte, etcetera. 

Kleine kinderen hebben gewoonlijk minder last van jetlags, omdat hun bioritme nog niet zo vast is ingesteld als bij volwassenen. Uiteraard spelen ook individuele factoren een rol: mensen die zich gemakkelijk aanpassen en onregelmatiger leven, hebben vaak minder last van jetlagverschijnselen.

De belangrijkste oorzaak van een jetlag is het passeren van tijdszones. Onze biologische klok raakt hierdoor van slag en het kan dagen duren voordat dit ritme weer hersteld is. De biologische klok regelt ons slaapwaakritme en de aanpassing van hormoonspiegels gedurende een 24-uurs ritme. Het bioritme heeft ongeveer een dag nodig om zich aan te passen aan een uur tijdsverschil.

Naast ontregeling van het bioritme is er nog een aantal factoren van invloed: 

• Je lichamelijke conditie.
• Wat je eet en drinkt.
• Hoeveelheid maaltijden tijdens het reizen.
• Omgeving.

Ben je voor de vlucht al moe, opgewonden of gestresst, dan ben je vatbaarder voor een jetlag. Alcohol heeft in de lucht een sterkere uitwerking dan op de grond, waardoor je eerder het risico loopt met een kater uit het vliegtuig te stappen. Ook de veelvuldige maaltijden kunnen bijdragen aan een jetlag: niet alleen heeft je lichaam deze bij de vlucht inbegrepen maaltijden niet altijd nodig, door de beperkte ruimte en het gebrek aan bewegingsmogelijkheid in het vliegtuig kun je last krijgen van maag- en darmproblemen. Ten slotte speelt het feit dat je je voor lange tijd in een kleine cabine bevindt een rol. De druk in de cabine en de droge atmosfeer kunnen klachten veroorzaken als hoofdpijn, een droge huid en keel. Ook ben je door de besloten ruimte van de cabine en de nabijheid van veel andere mensen vatbaarder voor bijvoorbeeld griep, verkoudheid en hoesten. 

De klachten die je kunt hebben bij een jetlag zijn:

• Vermoeidheid.
• Moeite met slapen.
• Prikkelbaarheid.
• Concentratiestoornissen.
• Een verward gevoel.
• Maag- en darmklachten.
• Uitdroging. 
• Opgezette benen en voeten.