Uitdroging (Dehydratie)

Uitdroging is een tekort aan water in het lichaam. Je lichaam bestaat voor meer dan de helft uit water. Daarom is het belangrijk om elke dag voldoende te drinken. Je lichaam heeft normaliter per dag zo'n 1,5 tot 2 liter water (6-8 glazen) water nodig. 

Uitdroging bij baby’s, kinderen en ouderen

Vooral baby’s, kinderen en ouderen lopen risico op uitdroging. Baby’s jonger dan 3 maanden zijn het meest vatbaar voor uitdroging. Kinderen jonger dan 2 jaar kunnen binnen 24 uur uitgedroogd raken. Oudere kinderen kunnen binnen 2 tot 3 dagen uitdrogen. 

Uitdroging kan mild of ernstig zijn. De verschijnselen van uitdroging hangen af van de ernst van de situatie. 

Milde uitdrogingsverschijnselen zijn:

• Dorst 
• Een droge mond 
• Niet of weinig plassen (bij baby’s en kinderen: een halve dag geen natte luier)
• Donkergele urine 
• Hoofdpijn 
• Vermoeidheid of slaperigheid 
• Verminderde huidelasticiteit
• Spierkramp

Ernstige uitdrogingsverschijnselen zijn:

• Lusteloosheid
• Verwardheid
• Sufheid 
• Flauwvallen 
• Bewusteloosheid 
• Een snelle of onregelmatige ademhaling 
• Een snelle of onregelmatige hartslag 
• Diepliggende ogen
• Koude of klamme ledematen 

Let op: waarschuw direct je huisarts of spoedeisende hulp als je ernstige uitdrogingsverschijnselen herkent bij jezelf of bij een ander. 

Hoofdpijn door uitdroging

Bij sommige mensen kan uitdroging tot vervelende hoofdpijn of migraine leiden. Gelukkig kom je snel van de hoofdpijn af als je water drinkt. Houdt de hoofdpijn aan na het drinken van water? Mogelijk is er dan een andere oorzaak.

Lees meer over verschillende soorten hoofdpijn

Uitdroging door diarree

Bij diarree raakt je lichaam veel vocht kwijt, waardoor je kunt uitdrogen. Zorg daarom altijd dat je voldoende drinkt als je last hebt van diarree. Zeker als je op vakantie bent in een tropisch land, heb je meer kans op uitdroging bij diarree. 

Lees meer over reizigersdiarree

Uitdroging testen met een huidplooi

Wist je dat het uiterlijk en de structuur van je huid kan veranderen bij uitdroging? Je huid bestaat namelijk voor ongeveer 30% uit water dat zorgt voor stevigheid en elasticiteit. Wil je de elasticiteit van je huid controleren? Trek aan je huid met je duim en wijsvinger. Als je voldoende gehydrateerd bent springt je huid meteen terug in zijn oorspronkelijke vorm als je het loslaat. Bij uitdroging duurt dit een halve seconde of langer.

Uitdroging ontstaat door te weinig drinken, door te veel vocht verliezen of (in veel gevallen) door een combinatie van beide. Je kunt veel vocht verliezen  door:

• Veel zweten. Op warme dagen en tijdens inspanning zweet je meer dan normaal. Ook koorts kan ervoor zorgen dat je veel zweet. 
• Overgeven en/of diarree. Als je ziek bent en moet overgeven of diarree hebt, verlies je veel vocht. Bovendien is het dan vaak moeilijk om het drinken binnen te houden. 
• Zwangerschapsmisselijkheid. Vrouwen die tijdens de zwangerschap veel last hebben van zwangerschapsmisselijkheid en veel moeten overgeven, kunnen uitgedroogd raken. 
• Veel plassen. Dit kan weer worden veroorzaakt door het gebruik van medicijnen (bijvoorbeeld plaspillen) of door een onderliggende aandoening. 

Vaak heeft uitdroging meerdere oorzaken. Bijvoorbeeld te weinig drinken op een warme dag of te weinig drinken als je ziek bent. 

De behandeling van uitdroging hangt af van de ernst van de situatie. 

Behandeling van milde uitdrogingsverschijnselen

Bij milde uitdrogingsverschijnselen helpt het om water te drinken om je vochtgehalte aan te vullen. Daarnaast helpt het om iets zoets (denk aan limonade) of juist iets zouts (denk aan bouillon) te drinken. Bij uitdroging is er namelijk niet alleen sprake van een tekort aan vocht, maar ook van een tekort aan essentiële suikers en zouten. Je kunt er ook voor kiezen om ORS (oral rehydration salts) in te nemen. Dit is een mengsel van zouten en glucose wat je moet oplossen in water. ORS is zonder recept verkrijgbaar bij de drogist en apotheek. 

Behandeling van ernstige uitdrogingsverschijnselen

Ernstige uitdroging is gevaarlijk en kan zelfs leiden tot coma. Raadpleeg daarom direct een arts als je ernstige uitdrogingsverschijnselen signaleert. In geval van ernstige uitdroging kan behandeling in het ziekenhuis noodzakelijk zijn. Dan wordt er via een infuus vocht met een speciale samenstelling toegediend. 

Dit kun je doen om uitdroging bij jezelf of een ander te voorkomen:

• Drink voldoende. Elke dag heeft je lichaam 1,5 tot 2 liter vocht nodig. Op warme dagen en tijdens inspanning verlies je meer vocht. Zorg er dan voor dat je meer drinkt. Je kunt het beste water, koffie of thee zonder suiker drinken. Ook als je ziek bent, is het belangrijk om veel kleine beetjes vocht tot je te nemen. 
• Controleer de kleur van je urine. De kleur van je urine dient helder-, licht- of strogeel te zijn. Donkergele urine wijst op uitdroging. 
• Neem extra maatregelen op warme dagen. Blijf niet te lang in de zon, smeer jezelf regelmatig in met zonnebrand, vermijd (zware) inspanning en drink voldoende. Neem bijvoorbeeld een fles water mee als je op pad gaat en drink geen alcohol. 

Uitdroging kan gevaarlijk zijn. Waarschuw daarom direct je huisarts als je verschijnselen van ernstige uitdroging bij een ander herkent. Voor baby’s, kinderen en ouderen geldt: neem direct contact op met je huisarts of spoedeisende hulp bij de eerste(?) tekenen van uitdroging. 

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Yorbody Fysiotherapie
• Voedingscentrum