Arteriosclerose (Aderverkalking)

Arteriosclerose is een voortschrijdende ziekte waarbij je slagaderwanden verharden. Normaal gesproken zijn de slagaders in ons lichaam elastisch. Ze hebben het vermogen op de juiste momenten te verwijden en te vernauwen wanneer het lichaam dat nodig heeft. Als je slagaders verhard zijn, dan neemt de elasticiteit af. 

Arteriosclerose is een verzamelnaam voor drie aandoeningen waarbij de wanden van de slagaders verdikt zijn en hun elasticiteit verliezen. De drie aandoeningen waar het om gaat zijn: 

• Atherosclerose.
• Mönckeberg mediaal calcificerende sclerose.
• Arteriolosclerose.

Atherosclerose (aderverkalking) is de belangrijkste en meest voorkomende vorm van arteriosclerose.

Aderverkalking (ook wel atherosclerose genoemd)

Aderverkalking wordt veroorzaakt door het opstapelen van vetten in de wand van de slagaders. Met het ouder worden, gebeurt dit bij iedereen in meer of mindere mate. De opeenstapeling van vet kan zo erg worden, dat er een zogenaamde plaque ontstaat, waar ook kalk in gaat zitten. Een plaque is een soort korstachtige beschadiging van de binnenkant van de vaatwand. Aderverkalking kan om twee redenen gevaarlijk zijn:

• Ten eerste vernauwt de plaque het bloedvat. Bloed kan daardoor minder goed doorstromen. Het bloedvat kan zelfs geheel dichtslibben waardoor de plek waar het vat naartoe leidt, geen bloed meer krijgt en afsterft. Dit noemen we een infarct. 
• Ten tweede kan de plaque gemakkelijk beschadigen. Zelfs een kleine beschadiging zorgt voor het ontstaan van een bloedstolsel. Wanneer zo’n stolsel losschiet, wordt deze meegevoerd met de bloedstroom en kan deze op een andere plek vast komen te zitten en een vat afsluiten.

Ten derde bestaat het risico dat de vaatwand verslapt. Door de veranderingen in de vaatwand kan het bloedvat ook wijder worden in plaats van nauwer. Dit wordt ook wel aneurysma genoemd. 

Risicofactoren voor het ontstaan van aderverkalking zijn:

• Mannelijk geslacht.
• Hoge bloeddruk.
• Diabetes.
• Hoog cholesterol (LDL).
• Roken.
• Overgewicht.

Mönckeberg mediaal calcificerende sclerose

Bij deze aandoening wordt de vaatwand dikker en minder elastisch door kalkafzetting. Het vat wordt echter niet nauwer. Bij deze ziekte heb je vaak geen klachten.

Arteriolosclerose

Hierbij vindt wandverdikking en elasticiteitsverlies van de kleinere slagaders plaats.

Vooral het hart, de hersenen en de benen zijn gevoelig voor de gevolgen van aderverkalking. Wanneer de slagaders nog niet volledig zijn dichtgeslibt, maar de bloeddoorstroming wel verslechterd is, kun je al klachten krijgen.

Een verminderde bloedtoevoer naar het hart zorgt bijvoorbeeld voor pijn op de borst, ook wel angina pectoris genoemd. Wanneer het hart, bijvoorbeeld tijdens inspanning, meer zuurstof nodig heeft, kan de bloedtoevoer daar niet meer aan voldoen. Dat merk je aan een drukkende pijn op de borst. Datzelfde kan gebeuren in de benen. Wanneer je een stuk loopt en de beenspieren meer zuurstof nodig hebben, kan er niet genoeg bloed worden geleverd en gaan je benen pijn doen. Je hebt dan zogenaamde etalagebenen of claudicatio intermittens.

Het volledig afsluiten van een slagader, door de plaque of door een stolsel, betekent dat er helemaal geen bloed meer kan worden geleverd aan het weefsel dat erachter ligt. Het weefsel sterft af en er is dan sprake van een infarct. Voorbeelden daarvan zijn het hartinfarct en het herseninfarct (beroerte).

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• UMC Utrecht
• Hartstichting