Wanneer ben je het meest vruchtbaar?

De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen.

Onderstaand schema geeft aan uit welke dagen een cyclus gemiddeld gezien bestaat.

Zoals je kunt zien begint de cyclus op de eerste dag van de menstruatie. De menstruatie kan vervolgens ongeveer zeven dagen lang duren. Op dag acht tot en met tien vindt vervolgens verdikking van het baarmoederslijmvlies plaats, onder invloed van hormonen. Dit wordt opgevolgd door de vruchtbare dagen. Als er in die dagen geen bevruchting van de eicel in de eileiders heeft plaatsgevonden, dan zal de eicel sterven. Het baarmoederslijmvlies verdikt in die periode nog meer, totdat het los begint te laten in de laatste dagen van de cyclus. Als het slijmvlies eenmaal heeft losgelaten wordt het weer met een bloeding uitgescheiden: er vindt weer een menstruatie plaats. Veel vrouwen krijgen tijdens de menstruatie te maken met klachten, zoals menstruatiepijn die begint in de buik en kan uitstralen naar de rug en benen. De pijn wordt veroorzaakt door samentrekking van de baarmoeder.

Vanaf ongeveer dag elf begint de ‘vruchtbare periode’. Dit betekent dat de vrouw de grootste kans heeft zwanger te worden vanaf dit moment. Deze vruchtbare periode duurt ongeveer vijf dagen (tot en met dag vijftien). Binnen deze dagen vindt ook de eisprong plaats. De twee dagen rond de eisprong zijn de meest vruchtbare dagen binnen de hele cyclus.

Zoals je in het figuur kunt zien is de vruchtbare periode dus een paar dagen vóór en een dag na de eisprong. Dit komt doordat spermacellen een aantal dagen kunnen overleven. Als er geslachtgemeenschap plaatsvindt vóór de eisprong, zullen de spermacellen overleven in het lichaam van de vrouw tot ze de eicel enkele dagen later tegenkomen. Een eicel blijft na de eisprong slechts één dag in leven.

Omdat de cyclus van veel vrouwen niet ‘gemiddeld’ is, kunnen de vruchtbare dagen later of juist eerder in de cyclus vallen. Bovendien verschilt dit ook nog vaak tussen verschillende cycli. Wanneer de vrouw het meest vruchtbaar is, verschilt dus per persoon. Een ‘vuistregel’ om de vruchtbare dagen te berekenen is dan ook lastig op te stellen. Er zijn wel testen die aangeven wanneer de eisprong plaatsvindt. Dit zijn ovulatietesten, die verkrijgbaar zijn bij de drogist.

Een ovulatietest meet de hoeveelheid luteiniserend hormoon (LH) in de urine. Dit hormoon stijgt namelijk een paar dagen voor de eisprong, wanneer de vrouw vruchtbaar is. De stripjes die je bij deze test krijgt doe je in de urine. Vervolgens geeft een strip aan of de hoeveelheid LH verhoogd is. Als dit zo is, weet je dat de eisprong over één tot twee dagen plaats zal vinden.

De ovulatietesten komen vaak met meerdere teststaafjes in één verpakking. Op die manier kun je op verschillende dagen testen wanneer de hoeveelheid LH verhoogd is. Afhankelijk van de lengte van de cyclus kun je bepalen wanneer je met testen begint. Hoe langer je cyclus duurt, hoe meer dagen na de menstruatie je moet wachten met de eerste test. Bij de test zit meestal een duidelijke uitleg van hoe je dit bepaalt.