Vulva-aandoeningen

In het kort:

• De vulva is het uitwendige gedeelte van de vagina.
• Bekende symptomen van vulva-aandoeningen zijn vaginale jeuk, droogheid en branderigheid.
• Elke vrouw kan te maken krijgen met vulva-aandoeningen.
• Mogelijke onderliggende oorzaken zijn bijvoorbeeld allergieën, schimmelinfecties of seksueel overdraagbare aandoeningen.
• De behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Het is vaak verstandig om langs de huisarts te gaan voor overleg.
• Goede verzorging van de vulva is belangrijk om klachten te voorkomen. Gebruik geen zeep tijdens het wassen en draag bij voorkeur katoenen ondergoed.

De vulva is de huid rond je schede en bestaat uit de grote (buitenste) schaamlippen, de kleine (binnenste) schaamlippen en de clitoris. Klachten van de vulva komen op alle leeftijden voor, zowel bij jonge meisjes als bij oudere vrouwen. 

Pruritus vulvae

Een aandoening die specifiek jeukt, is pruritus vulvae waarbij geen directe oorzaak (allergie, ontsteking of huidaandoening) gevonden kan worden voor de jeuk aan de vulva.
Pruritus vulvae komt vaak voor, vooral bij oudere vrouwen na de menopauze. Jonge vrouwen kunnen er ook last van hebben, meestal als gevolg van spanningen. Bij een andere aandoening die gepaard gaat met pruritus vulvae kunnen ook witte vlekjes ontstaan (leukoplakie) die in het ernstigste geval het risico op kanker van de vulva vergroten.

Lichen sclerosus / craurosis vulvae

Een andere verwante aandoening is lichen sclerosus, ook wel craurosis vulvae genoemd. Deze aandoening wordt gekenmerkt door een enigszins verschrompelde, schilferige droge huid van de vulva. Ook hier is er sprake van intense jeuk en kunnen er wit verkleurde plekjes (leukoplakie) op het slijmvlies te zien zijn. Deze aandoening komt vooral voor bij vrouwen rond de overgang.

Vulvadystrofie

Vulvadystrofie is een chronische huidafwijking van de vulva. Zowel de schaamlippen als het gebied er omheen zijn aangetast. Deze huidafwijking brengt veel klachten met zich mee. Vooral de langdurige jeuk van en brandende pijn aan de schaamlippen wordt als zeer onplezierig ervaren. Vaak word je huid erg droog. Dit kan ook scheurtjes en kloofjes veroorzaken. Seksueel contact en plassen worden daardoor erg pijnlijk. Soms worden er witte plekjes aangetroffen op de schaamlippen, wat vaak een teken van aantasting van de huid is.

Jeuk aan de vulva kan veroorzaakt worden door veel verschillende aandoeningen aan het vrouwelijk geslacht. Meestal is er sprake van een seksueel overdraagbare aandoening (SOA), maar er bestaan ook andere aandoeningen die niet door seksueel contact worden overgedragen. Een allergie, ontsteking of huidaandoening kan bijvoorbeeld ook de oorzaak zijn van de jeuk.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s)

Geslachtsziekten waarbij duidelijk jeuk optreedt zijn: genitale wratten, herpes, schaamluis en bacteriële vaginose. Een schimmelinfectie is ook seksueel overdraagbaar, maar hoeft niet door seksueel contact te zijn ontstaan.

Allergie

Een allergische reactie kan ook jeuk veroorzaken. Je kunt bijvoorbeeld allergisch zijn voor het elastiek in je ondergoed. Daarnaast kan je ook allergisch zijn voor zeep, parfum of zalfjes. Meestal krijg je dan ook een allergische reactie op andere delen van je lichaam.

Koude kompressen, een crème of zalf die je door de huisarts krijgt voorgeschreven kunnen eventueel helpen tegen de jeuk. Ga nooit krabben, want dan blijven je klachten aanhouden.

De meest voorkomende klacht is:

• Jeuk 
• Branderigheid
• Vaginale droogheid
• Rode vagina