RSI (Repetitive strain injury)

In het kort:

• RSI staat voor Repetitive Strain Injury en is een verzamelterm voor verschillende spier- en gewrichtsklachten.
• Tegenwoordig heeft de term CANS de voorkeur (Complaints of Arm, Neck and/or Shoulder).
• RSI ontstaat bij een herhaalde beweging, waardoor er continu spanning op dezelfde spieren staat. Dit gebeurt vooral op het werk, met name tijdens langdurig computerwerk.
• Symptomen van RSI zijn bijvoorbeeld pijn, tintelingen, stijfheid of een doof gevoel.
• Een goede, ergonomisch ingerichte werkplek en voldoende beweging zijn belangrijk om RSI te voorkomen.
• Bij ernstige RSI-klachten kun je een fysiotherapeut of oefentherapeut inschakelen. Soms schrijft een arts pijnstillers of spierverslappende medicijnen voor.

Spondylose is een verzamelnaam voor spier- en gewrichtsklachten aan handen, polsen, armen, schouders, en/of nek. Het is de afkorting van Repetitive Strain Injury. Dat betekent een blessure door een herhaalde belasting. Doordat je dezelfde beweging steeds herhaalt ontstaat er een continue spierspanning. Hierdoor krijg je spier- en gewrichtsklachten. Omdat RSI een verzamelnaam is voor veel aandoeningen, benoemen artsen liever specifiek de aandoening zoals tenniselleboog, muisarm of carpaal tunnelsyndroom. Hierdoor weet je waar de aandoening zich bevindt.

Er wordt nu geen voorkeur meer gegeven aan de term RSI, maar aan de term a-specifieke CANS. CANS staat voor ‘Complaints of Arm, Neck and/or Shoulder’ (arm-, nek- en/of schouderklachten). In deze tekst gebruiken we nog de meer algemeen bekende term RSI.

RSI bestaat al eeuwen en is vooral bekend als beroepsziekte. Als je langere tijd achter elkaar dezelfde handelingen moet uitvoeren, levert dat klachten op. Musici, slagers en postbodes behoren tot de risicogroep, net als kassapersoneel en lopende-bandwerkers.

Tegenwoordig is beeldschermwerk de grootste oorzaak van RSI. Als je veel achter de computer werkt belast je vingers, polsen, armen en je schouder- en nekregio. Deze spieren gaan pijn doen en je doorbloeding wordt slechter. Vooral in je handen en vingers is een goede doorbloeding belangrijk en deze worden zwaar belast door het typen en muizen.

RSI-klachten ontstaan geleidelijk en kunnen zich voordoen in je handen, armen, schouders, nek en bovenrug. De klachten beginnen meestal als tintelingen, een koud of dood gevoel of lichte pijn. Deze klachten kunnen verergeren tot chronische pijn en stijfheid. Als je last hebt van nekpijn kan dit ook hoofdpijn veroorzaken. Je klachten kunnen ook van het ene naar het andere lichaamsdeel verhuizen.

Geleidelijk verloop

Het grote gevaar bij RSI ligt in het sluipende verloop. Veel mensen kijken er niet van op dat ze soms een zere pols hebben of koude vingers. Ook zijn de pijn en vermoeidheid plaatselijk, niet echt hinderlijk en verdwijnen na het werk. Na verloop van tijd blijft de pijn echter aanhouden en begint krachtverlies op te treden. Je kunt ook andere klachten krijgen zoals irritatie, zwelling, slapheid, verlies van grijpvermogen, doof gevoel en soms zelfs al verbleking van de huidskleur.

In de laatste fase van RSI blijft de pijn aanhouden, ook 's nachts. Je gewrichten kunnen gaan 'kraken', je huidtemperatuur verandert en je huid verkleurt en kan gaan zwellen. Alleen dit laatste stadium noemt men echte RSI.

Wat kun je zelf doen om RSI te voorkomen?

Naast het typen en muizen, spelen de werkdruk en de arbeidsomstandigheden (ergonomie van de werkplek) ook een rol. RSI blijkt vooral veroorzaakt te worden door een kortdurende hoge werkbelasting, en niet zozeer na een langdurige lage werkbelasting.

Er zijn een aantal punten waar je op moet letten:

• Zorg dat je stoel op de goede hoogte staat.
• Ga recht voor je computer zitten.
• Zorg dat er voldoende afwisseling in je werkzaamheden zit. Bij computers moeten muis- en typwerkzaamheden zoveel mogelijk worden afgewisseld. Doe ook niet langer dan zes uur achtereen computerwerk en onderbreek dit werk in elk geval elke twee uur. Ook is het aan te raden om tussendoor oefeningen te doen.
• Neem voldoende pauze om je spieren te ontspannen.
• Je kan als beeldschemerwerker op zoek gaan naar andere (verticale)muizen, armsteunen, ergonomische toetsenborden of pauzesoftware.

Rol werkgever bij het voorkomen van RSI

Ook de werkgever speelt een belangrijke rol in het voorkomen van RSI klachten.

• De werkplek en werkomgeving moeten een goede werksituatie en lichaamshouding mogelijk maken. Meubilair, inrichting en hulpmiddelen zijn hierbij belangrijk. Storende factoren zoals kou, tocht, lawaai en slechte verlichting moeten worden vermeden.
• De werkgever moet alert zijn op klachten, deze melden en zonodig zelf in een vroeg stadium maatregelen nemen. De werkgever kan dan samen met de arbodienst een systeem opzetten om RSI op te sporen en aan te pakken. Bij beginnende RSI kan een werkgever besluiten om een logboek bij te houden om in kaart te brengen wanneer klachten optreden en wat er wel en niet tegen helpt. Zo'n logboek is een soort dagboek met de rubrieken datum, symptomen, mogelijke oorzaak, ondernomen actie, resultaat en commentaar.
• Goed en verantwoord bewegen is ook van belang om deze aandoening te voorkomen.