Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Kankeruitzaaiingen (Metastasen)

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door Drs. Z. Bodalal
4.3 uit 5 - 26 beoordelingen
Beoordeling icoon22 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat zijn kankeruitzaaiingen?

In het kort:

  • Kankeruitzaaiingen (metastasen) zijn cellen die van een tumor in het ene orgaan zijn losgeraakt en vervolgens naar een ander orgaan zijn verspreid.
  • De oorzaak van uitzaaiingen is niet helemaal bekend, maar heeft te maken met het DNA, de grootte en de groeiwijze van de tumor.
  • Symptomen van een kankeruitzaaiing zijn sterk afhankelijk van het orgaan waar de kankercellen naar verspreid zijn.
  • Bij behandeling van uitzaaiingen gebruiken artsen vaak een operatie, chemotherapie, immunotherapie of bestraling.

In het kort:

  • Kankeruitzaaiingen (metastasen) zijn cellen die van een tumor in het ene orgaan zijn losgeraakt en vervolgens naar een ander orgaan zijn verspreid.
  • De oorzaak van uitzaaiingen is niet helemaal bekend, maar heeft te maken met het DNA, de grootte en de groeiwijze van de tumor.
  • Symptomen van een kankeruitzaaiing zijn sterk afhankelijk van het orgaan waar de kankercellen naar verspreid zijn.
  • Bij behandeling van uitzaaiingen gebruiken artsen vaak een operatie, chemotherapie, immunotherapie of bestraling.

Over kankeruitzaaiingen

Kankercellen kunnen losraken van een tumor en via lymfe en/of bloed in het lichaam worden verspreid. Via lymfe en/of bloed kunnen de kankercellen in andere organen terechtkomen en daar uitgroeien tot tumoren. Dit wordt ook wel een uitzaaiing of metastase genoemd. Het is dus geen andere soort kanker, maar een verspreiding van de oorspronkelijke kankercellen naar een andere plaats in het lichaam. Een voorbeeld: als bij een patiënt met dikke darmkanker (later) ook een tumor in de lever is vastgesteld, gaat het niet om leverkanker maar om gelijksoortige darmcellen in de lever.

Kanker is geen op zichzelf staande ziekte. Het is een verzamelnaam voor een groep aandoeningen waarbij lichaamscellen zich vermenigvuldigen en ongecontroleerd verspreiden. Kanker kan in elk deel van het lichaam voorkomen. Toch zijn er bepaalde voorkeurslokalisaties; plaatsen waar kanker vaker optreedt. Dit zijn voornamelijk plaatsen waar snelle celdeling plaatsvindt, bijvoorbeeld in de dunne darm. De ongecontroleerde celgroei wordt een kwaadaardige tumor genoemd.

Een belangrijk kenmerk van een kwaadaardige tumor is de neiging van tumorcellen om zich te verspreiden door het lichaam. Via de bloedbaan of de lymfevaten kunnen de losgeraakte tumorcellen op een andere plaats in het lichaam een nieuwe kankerhaard veroorzaken. Dit wordt een uitzaaiing (metastase) genoemd. Verspreiding van kwaadaardige kankercellen die altijd los zijn geweest noem je geen uitzaaiing, maar verspreiding. Deze kankercellen bevinden zich niet in een orgaan, maar in het bloed, lymfestelsel of beenmerg.

In veel gevallen ontdekken artsen de kanker pas aan de hand van deze uitzaaiingen. Vaak zijn het ook de uitzaaiingen die de prognose voor de toekomst bepalen.

Kankercellen kunnen losraken van een tumor en via lymfe en/of bloed in het lichaam worden verspreid. Via lymfe en/of bloed kunnen de kankercellen in andere organen terechtkomen en daar uitgroeien tot tumoren. Dit wordt ook wel een uitzaaiing of metastase genoemd. Het is dus geen andere soort kanker, maar een verspreiding van de oorspronkelijke kankercellen naar een andere plaats in het lichaam. Een voorbeeld: als bij een patiënt met dikke darmkanker (later) ook een tumor in de lever is vastgesteld, gaat het niet om leverkanker maar om gelijksoortige darmcellen in de lever.

Kanker is geen op zichzelf staande ziekte. Het is een verzamelnaam voor een groep aandoeningen waarbij lichaamscellen zich vermenigvuldigen en ongecontroleerd verspreiden. Kanker kan in elk deel van het lichaam voorkomen. Toch zijn er bepaalde voorkeurslokalisaties; plaatsen waar kanker vaker optreedt. Dit zijn voornamelijk plaatsen waar snelle celdeling plaatsvindt, bijvoorbeeld in de dunne darm. De ongecontroleerde celgroei wordt een kwaadaardige tumor genoemd.

Een belangrijk kenmerk van een kwaadaardige tumor is de neiging van tumorcellen om zich te verspreiden door het lichaam. Via de bloedbaan of de lymfevaten kunnen de losgeraakte tumorcellen op een andere plaats in het lichaam een nieuwe kankerhaard veroorzaken. Dit wordt een uitzaaiing (metastase) genoemd. Verspreiding van kwaadaardige kankercellen die altijd los zijn geweest noem je geen uitzaaiing, maar verspreiding. Deze kankercellen bevinden zich niet in een orgaan, maar in het bloed, lymfestelsel of beenmerg.

In veel gevallen ontdekken artsen de kanker pas aan de hand van deze uitzaaiingen. Vaak zijn het ook de uitzaaiingen die de prognose voor de toekomst bepalen.

Oorzaak kankeruitzaaiingen

De oorzaken van een kankeruitzaaiing zijn niet helemaal duidelijk. Wel is het bekend dat het DNA van de kankercel het risico op uitzaaiing kan beïnvloeden. Ook zaaien grotere tumoren eerder uit dan kleinere tumoren en is de groeiwijze van belang. Bij sommige soorten kanker is het mogelijk om met DNA-onderzoek de kans op uitzaaiingen te voorspellen. Hieronder de oorzaken van drie kankeruitzaaiingen waar al veel over bekend is.

Oorzaak uitzaaiingen in de lever

Door de lever lopen veel bloedvaten, hierdoor is de kans groter dat een tumorcel vanuit een ander orgaan via het bloed in de lever terecht komt. Uitzaaiingen van andere vormen van kanker komen dus vaker voor in de lever dan in andere organen. De lever filtert het bloed van het hele darmstelsel, waardoor de lever kwetsbaar is voor tumoren uit de darm. Ook tumoren uit de maag, borst, alvleesklier, huid en longen zaaien vaker uit naar de lever dan naar andere organen.

Oorzaak uitzaaiingen in het bot

Vaak is er geen directe oorzaak voor het ontstaan van deze kwaadaardige tumoren. Heel af en toe is er sprake van een erfelijke oorzaak. De reden dat bottumoren uitzaaien is vaak ook niet aan te wijzen. Bij patiënten met uitzaaiingen is deze uitzaaiing vaak naar het bot. Bij prostaat- en borstkanker heeft bijvoorbeeld 65-75% van de patiënten met uitzaaiingen een botuitzaaiing. Bij schildklierkanker heeft zo’n 60% van de patiënten met uitzaaiingen een botuitzaaiing.  

Oorzaak lymfeklieruitzaaiingen

Lymfeklieruitzaaiingen ontstaan doordat kankercellen losraken van een tumor en deze cellen zich vervolgens verplaatsen via de lymfeklieren. Soms blijven de kankercellen ‘hangen’ aan de lymfeklieren, waarna deze blijven delen en tot metastasen uitgroeien.

De oorzaken van een kankeruitzaaiing zijn niet helemaal duidelijk. Wel is het bekend dat het DNA van de kankercel het risico op uitzaaiing kan beïnvloeden. Ook zaaien grotere tumoren eerder uit dan kleinere tumoren en is de groeiwijze van belang. Bij sommige soorten kanker is het mogelijk om met DNA-onderzoek de kans op uitzaaiingen te voorspellen. Hieronder de oorzaken van drie kankeruitzaaiingen waar al veel over bekend is.

Oorzaak uitzaaiingen in de lever

Door de lever lopen veel bloedvaten, hierdoor is de kans groter dat een tumorcel vanuit een ander orgaan via het bloed in de lever terecht komt. Uitzaaiingen van andere vormen van kanker komen dus vaker voor in de lever dan in andere organen. De lever filtert het bloed van het hele darmstelsel, waardoor de lever kwetsbaar is voor tumoren uit de darm. Ook tumoren uit de maag, borst, alvleesklier, huid en longen zaaien vaker uit naar de lever dan naar andere organen.

Oorzaak uitzaaiingen in het bot

Vaak is er geen directe oorzaak voor het ontstaan van deze kwaadaardige tumoren. Heel af en toe is er sprake van een erfelijke oorzaak. De reden dat bottumoren uitzaaien is vaak ook niet aan te wijzen. Bij patiënten met uitzaaiingen is deze uitzaaiing vaak naar het bot. Bij prostaat- en borstkanker heeft bijvoorbeeld 65-75% van de patiënten met uitzaaiingen een botuitzaaiing. Bij schildklierkanker heeft zo’n 60% van de patiënten met uitzaaiingen een botuitzaaiing.  

Oorzaak lymfeklieruitzaaiingen

Lymfeklieruitzaaiingen ontstaan doordat kankercellen losraken van een tumor en deze cellen zich vervolgens verplaatsen via de lymfeklieren. Soms blijven de kankercellen ‘hangen’ aan de lymfeklieren, waarna deze blijven delen en tot metastasen uitgroeien.

Symptomen kankeruitzaaiingen

De symptomen van een kankeruitzaaiing zijn erg afhankelijk van het orgaan waar de tumor naar uitgezaaid is.

Symptomen leveruitzaaiing

Als je een levertumor hebt of een uitzaaiing naar de lever, dan heb je vaak in het begin geen last van klachten. Dit is ook afhankelijk van de plaats, grootte en het aantal tumoren dat in de lever is. Meestal geeft de primaire tumor meer klachten. De volgende klachten kunnen ontstaan bij leverkanker:

Symptomen botuitzaaiing

Bij een bottumor of uitzaaiing van andere organen naar de botten heb je doorgaans eerst last van vage klachten. Dit begint vaak met pijn rond het bot waar de kankercellen zich bevinden. Soms zwelt een gewricht op omdat de cellen dichtbij het gewricht zitten. Dit kan problemen geven met bewegen.

Ook is het mogelijk dat de uitgezaaide kankercellen het bot aantasten en hierdoor het bot breekt. Wanneer de uitgezaaide kankercellen zich op de oppervlakte van het bot en vlak onder de huid bevinden, heb je meestal weinig klachten. De uitzaaiing is dan gemakkelijk te verwarren met een onschuldig knobbeltje, zoals een vetbult.

Symptomen lymfeklieruitzaaiing

Een lymfeklieruitzaaiing herken je vaak aan een zwelling in de hals. Niet alle uitzaaiingen zullen een voelbare of zichtbare zwelling geven en niet alle zwellingen zijn uitzaaiingen. Wel is het zo dat je bij een grotere lymfeklier een grotere kans hebt dat de zwelling veroorzaakt is door een uitzaaiing. De uitzaaiing ontstaat vaak vanuit hoofd-halskanker en is hier soms het eerste symptoom van.

De symptomen van een kankeruitzaaiing zijn erg afhankelijk van het orgaan waar de tumor naar uitgezaaid is.

Symptomen leveruitzaaiing

Als je een levertumor hebt of een uitzaaiing naar de lever, dan heb je vaak in het begin geen last van klachten. Dit is ook afhankelijk van de plaats, grootte en het aantal tumoren dat in de lever is. Meestal geeft de primaire tumor meer klachten. De volgende klachten kunnen ontstaan bij leverkanker:

Symptomen botuitzaaiing

Bij een bottumor of uitzaaiing van andere organen naar de botten heb je doorgaans eerst last van vage klachten. Dit begint vaak met pijn rond het bot waar de kankercellen zich bevinden. Soms zwelt een gewricht op omdat de cellen dichtbij het gewricht zitten. Dit kan problemen geven met bewegen.

Ook is het mogelijk dat de uitgezaaide kankercellen het bot aantasten en hierdoor het bot breekt. Wanneer de uitgezaaide kankercellen zich op de oppervlakte van het bot en vlak onder de huid bevinden, heb je meestal weinig klachten. De uitzaaiing is dan gemakkelijk te verwarren met een onschuldig knobbeltje, zoals een vetbult.

Symptomen lymfeklieruitzaaiing

Een lymfeklieruitzaaiing herken je vaak aan een zwelling in de hals. Niet alle uitzaaiingen zullen een voelbare of zichtbare zwelling geven en niet alle zwellingen zijn uitzaaiingen. Wel is het zo dat je bij een grotere lymfeklier een grotere kans hebt dat de zwelling veroorzaakt is door een uitzaaiing. De uitzaaiing ontstaat vaak vanuit hoofd-halskanker en is hier soms het eerste symptoom van.

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 15-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.3 uit 5 - 26 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -