Eczeem

Eczeem is een oppervlakkige huidaandoening en valt onder de overkoepelende aandoening dermatitis. Het is een ontstekingsreactie van de huid die jeuk, huiduitslag en roodheid veroorzaakt. Eczeem komt vaak voor en kan erfelijk zijn. Vooral jongere kinderen hebben er last van, maar het kan zich ook op latere leeftijd ontwikkelen. 

Is eczeem besmettelijk?

Een hardnekkige fabel is dat eczeem besmettelijk zou zijn. Dit is niet het geval; je kunt dus niet besmet raken door bijvoorbeeld iemand met eczeem aan te raken of in hetzelfde zwembad te zwemmen. 

Er bestaan verschillende soorten eczeem. De vormen van eczeem verschillen in ernst en symptomen. Sommige vormen zijn chronisch en andere slechts kortdurend. 

Bekende vormen van eczeem zijn:

• Seborroïsch eczeem. Deze chronische vorm van eczeem komt relatief veel voor, naar schatting bij minstens 1 op de 20 mensen. Het ontstaat door een veranderde samenstelling van talg in de huidkliertjes.
• Atopisch of constitutioneel eczeem. Dit is een vaak erfelijke vorm van eczeem. Ook blijkt soms een bacterie een bijrol te spelen in de ernst van de verschijnselen van atopisch eczeem. Bij jongere kinderen komt dit soort eczeem vaak in de knieholte, aan de buitenkant van de elleboog  of op het gezicht voor. 
• Dyshidrotisch eczeem. Dyshidrotisch eczeem is een bijzondere vorm van eczeem, waarbij je last hebt van blaasjes of blaren. Het wordt daarom ook wel blaasjeseczeem genoemd. Dyshidrotisch eczeem komt met name voor op de handen en voeten.
• Kapperseczeem. Maar liefst 40% van de kappers heeft weleens te maken met kapperseczeem. Dit is een ontstekingsreactie van de huid als gevolg van herhaalde irritatie en gaat gepaard met schilfers, kloofjes, roodheid en jeuk.
• Contacteczeem. Contacteczeem ontstaat door een reactie van de huid op bepaalde irriterende stoffen of door een allergie. Het kan bij iedereen voorkomen. Toch zijn sommige mensen gevoeliger voor irritatie van de huid of het ontwikkelen van een allergie.
• Hypostatisch eczeem. Dit is een soort eczeem dat voorkomt bij mensen met chronisch aderfalen van de benen, zoals bij spataders.
• Clownseczeem. Dit soort eczeem leidt tot droge lippen en roodheid rond de mond.
• Berg bij baby’s. Berg bij baby’s is een onschuldige huidaandoening die veel voorkomt. Het is een vorm van Seborroïsch eczeem die je herkent aan vettige gele schilfers op de hoofdhuid.
• Zwemmerseczeem en voeteczeem. Dit is een vorm van voetschimmel.
• Wintereczeem. Dit is een vorm van eczeem die gevolg is van uitdroging van de huid in de winter.
• Warmte-eczeem. Dit is en soort warmte-uitslag.
• Zonne-eczeem. Dit soort eczeem kan veroorzaakt worden door zonneallergie.

Achterhaal altijd welke soort eczeem je hebt, voor de juiste behandeling

Bij eczeem kun je last krijgen van de volgende symptomen:

• Rode, schilferige, gebarsten plekken op de huid. Deze komen met name voor op je handen, oren, voeten en benen (droog eczeem). 
• Kleine, met vocht gevulde blaasjes die kunnen openbarsten tot wondjes (nat eczeem). 
• Branderig gevoel en jeuk met sterke drang tot krabben. En daarbij: infecties die ontstaan door het krabben.
• Blaren door acute verergering van het eczeem.
• Pigmentverandering (verandering van kleur op de huid).
• Een droge huid

Of je last hebt van al deze klachten, is afhankelijk van het soort eczeem. Bovendien zul je perioden ervaren waarin je veel last hebt en perioden waarin de klachten weer even verdwijnen.

Hoe eczeem eruitziet, is afhankelijk van de fase van de huidziekte. Zo onderscheiden we een acute fase en een chronische fase. Eczeem in de acute fase ontstaat en verdwijnt snel. Eczeem in de chronische fase, daarentegen, duurt minimaal zes weken.   

• Acute eczeem herken je aan roodheid, zwelling en blaasjes. Na verloop van tijd maken de roodheid en blaasjes plaats voor schilfers en korstjes.  
• Chronische eczeem gaat gepaard met schilfers. Je ziet grove huidlijnen die stug en droog worden. Uiteindelijk kunnen deze zich ontwikkelen tot kloofjes die pijn doen.    

Eczeem bij kinderen en baby’s

Ongeveer een op de tien baby’s krijgt last van eczeem. Zo krijgt een baby met atopisch eczeem last krijgen van een droge huid en jeuk, waarbij roodheid kan ontstaan. Ook kan een baby last krijgen van contacteczeem of seborroïsch eczeem, waarbij dezelfde symptomen ontstaan als bij volwassenen. Daarnaast heeft ongeveer een op de vijf kinderen eczeem.

1 op de 5 kinderen heeft eczeem.

Kinderen met eczeem zijn vatbaarder voor aandoeningen als waterwratjes. Dit komt doordat kinderen vaak krabben en het virus zo in de al kwetsbare huid gewreven kan worden.

Eczeem kan op verschillende plekken voorkomen: van eczeem op de hoofdhuid en in het gezicht tot aan eczeem op de handen en voeten. Je herkent het aan een rode, jeukende huiduitslag.

• Eczeem op de hoofdhuid. Bij eczeem op de hoofdhuid kun je naast een jeukende hoofdhuid ook rode plekken en schilfers tussen de haren zien. Verschillende vormen van eczeem komen voor op de hoofdhuid: seborroïsch eczeem, constitutioneel eczeem en allergisch contacteczeem. Een milde vorm van seborroïsch eczeem is roos. 
• Eczeem in het gezicht. De meest voorkomende soorten eczeem in het gezicht zijn constitutioneel eczeem, allergisch contacteczeem en seborroïsch eczeem. 
• Eczeem op de handen. Er bestaan verschillende soorten eczeem die op de handen voorkomen. Zo kun je bijvoorbeeld last krijgen van eczeem door irritatie of een allergie (contacteczeem) of erfelijkheid. 
• Eczeem op de voeten. Eczeem op de voeten kan vervelende en langdurige klachten opleveren. De meest voorkomende soorten zijn constitutioneel eczeem en allergisch contacteczeem. 

De oorzaak van eczeem ligt aan het soort eczeem dat je hebt. Lees daarover meer op de volgende pagina’s. Onafhankelijk van het soort, is het wel bekend dat eczeem vaker de kop opsteekt in de wintermaanden. Als het buiten koud is, zijn we geneigd de verwarming binnen een paar graden hoger te zetten. Hierdoor wordt de lucht in huis een stuk droger. Dit kan leiden tot huidirritaties, een droge huid en eczeem. Door de droge lucht ontstaan er hele kleine scheurtjes en kloofjes in de droge huid, waardoor er gemakkelijk irriterende stofjes de huid binnen kunnen dringen.

Wat de juiste behandeling is, hangt af van het soort eczeem. Ben jij benieuwd wat het beste helpt tegen jouw soort eczeem? Lees dan hier hoe je je eczeem het beste kunt behandelen.

De behandeling van eczeem bestaat met name uit symptoombestrijding. Daar bovenop is de behandeling gericht op het voorkomen dat het eczeem erger wordt. Dat kan op verschillende manieren: 

• goede huidverzorging
• hormoonzalf
• eczeemverband
• lichttherapie bij eczeem
• medicijnen

Behandelingen van de soorten eczeem

Weet je welke vorm van eczeem je hebt? Er zijn specifieke behandelmethodes voor de verschillende soorten eczeem. 

• Bij seborroïsch eczeem kunnen hormoonzalf en speciale shampoo, gel of lotion helpen bij de bestrijding. Lees meer over de behandeling van seborroïsch eczeem. 
• Atopisch eczeem (constitutioneel eczeem) kan niet genezen. Wel helpen uitwendige crème, zalf en gel om de ontsteking en jeuk tegen te gaan. Daarnaast kunnen lichttherapie, antihistaminica en ontstekingsremmende medicijnen helpen. Lees meer over de behandeling van atopisch eczeem.
• Dyshidrotisch eczeem (blaasjeseczeem)wordt vaak behandeld met hormoon- en teerzalf, lichttherapie en waterbadjes. Lees meer over de behandeling van dyshidrotisch eczeem.
• Berg bij baby's kun je onder andere verminderen door een afsluitende hoofdbedekking te vermijden en de hoofdhuid te masseren. Gebruik een milde (verdunde) babyshampoo om de hoofdhuid te wassen en de oogleden schoon te maken. Lees meer over de behandeling van berg bij baby’s.
• Bij kapperseczeem schrijft een arts soms corticosteroïdzalf voor. Bij een bacteriële infectie kan een antibioticumkuur helpen. In ernstige gevallen moet je je werkzaamheden tijdelijk stoppen. Zo voorkom je verergering. Een arts kan in dit geval ook prednison en lichttherapie voorschrijven. Lees meer over de behandeling van kapperseczeem. 
• Contacteczeem kun je behandelen met corticosteroïden. Lees meer over de behandeling van contacteczeem.

Het is niet altijd mogelijk om een geïrriteerde huid of eczeem te voorkomen. Sommige mensen zijn er vatbaarder voor of hebben een erfelijke vorm van eczeem. Toch zijn er enkele factoren om je huid een beetje te helpen.

• Probeer niet te heet en te lang te douchen. Hierdoor droogt de huid vaak nog meer uit. Gebruik een neutrale, zeepvrije en/of hypoallergene douchegel.
• Draag beschermende kleding wanneer je de kou in gaat. Draag hierbij geen stoffen die de huid kunnen irriteren. Het dragen van katoen wordt aangeraden.
• Gebruik geen huidproducten met parfum of alcohol.
• Ga niet onder de zonnebank. In de winter kan het verleidelijk zijn, maar het zorgt ervoor dat de huid sneller uitdroogt. Hierdoor is de kans op een geïrriteerde huid en eczeem groter. Daarnaast vergroot de zonnebank het risico op het krijgen van huidkanker.