Droge ogen (Keratoconjunctivitis sicca)

In het kort:

• Bij droge ogen is er sprake van te weinig traanvocht of slechte kwaliteit van het traanvocht. Ook de kwaliteit van de traanfilm, het laagje dat over het oogoppervlak ligt, kan verminderd zijn en tot droge ogen leiden.
• Te weinig of slechte kwaliteit van traanvocht of de traanfilm zorgt voor uitdroging van de oogbol en oogleden.
• Droge ogen ontstaan onder andere door ouderdom, gebruik van bepaalde medicijnen, veranderingen in de hormoonhuishouding en omgevingsfactoren.
• Bekende symptomen zijn jeuk, pijn, branderigheid en vermoeide of tranende ogen.
• Een goede ooglidhygiëne is belangrijk om droge ogen te voorkomen en behandelen. Eventueel kunnen droge ogen worden behandeld met oogdruppels. 
• Niet wrijven in de ogen, regelmatig knipperen en ruimtes met droge lucht vermijden kunnen droge ogen voorkomen.

Droge ogen (keratoconjunctivitis sicca) wordt gekenmerkt door uitdroging van de oogbol en de oogleden. Aan de bovenzijde van het oog zitten traankliertjes. Deze produceren traanvocht en dat beschermt het oog tegen uitdroging, stof en schadelijke bacteriën. Iedere keer dat je met je ogen knippert - dat doe je zo’n twintig keer per minuut - wordt er traanvocht over het oog verspreid. Het laagje traanvocht dat over je ogen ligt, noem je de traanfilm. Door een tekort aan traanvocht kunnen onder andere de hoornvliezen van de ogen ontstoken raken en kun je beelden minder scherp zien.

Vrouwen hebben vaker last van droge ogen dan mannen en de aandoening komt vaak voor bij mensen met reumatoïde artritis, diabetes mellitus en Sjögren syndroom.

Droge ogen kunnen ontstaan door verschillende oorzaken. Minder traanvocht ontstaat door:

• Ouderdom.
• Gebruik van bepaalde medicijnen. Dit heeft invloed op het traanvocht, zoals medicijnen tegen depressie en psychische aandoeningen.
• Het laseren van de ogen.
• Een verminderde afscheiding van vocht door de traanklieren.
• Een verminderde productie van traanvocht vanwege bepaalde aandoeningen: sarcoïdose, schildklierziekte, het syndroom van Sjögren.
• Veranderingen in de hormoonhuishouding, bijvoorbeeld bij vrouwen in de overgang, maar ook de anticonceptiepil kan invloed hebben op productie van de traanfilm.
• Onregelmatigheden van het hoornvlies. Hierdoor wordt het oog mogelijk niet gelijkmatig bevochtigd.

Traanvocht verdampt sneller door:

• Ouderdom.
• Een langdurige ontsteking van de randen van de oogleden (blefaritis).
• Verminderd knipperen. Dit zorgt ervoor dat de ogen niet vaak genoeg bevochtigd worden. Tijdens langdurig computerwerk, tv kijken of lezen knipper je vaak te weinig. 
• Slechte kwaliteit van het traanvocht waardoor het sneller kan verdampen. 

De oorzaak van droge ogen kan ook liggen bij het dragen van lenzen. Normaal gesproken zorgen bepaalde talgkliertjes ervoor dat er een olieachtig laag op de traanfilm ontstaat waardoor de verdamping van het traanvocht wordt verminderd. Bij contactlenzendragers functioneren deze kliertjes minder goed en daarom zijn hun ogen vaak minder vochtig. Ook omgevingsfactoren als airco, veel stof, wind of rook kunnen voor droge ogen zorgen. Na een operatie aan de ogen kun je ook nog tot enkele maanden last hebben van droge ogen. In veel gevallen kan er echter geen duidelijke oorzaak voor droge of branderige ogen worden aangewezen.

Droge ogen gaat vaak gepaard met rode ogen en het opzwellen van de ogen. Het oog voelt branderig en geïrriteerd aan. Meestal zijn beide ogen aangetast. Het kan zijn dat je ogen extra gaan tranen door irritatie, maar dit zijn tranen die een andere samenstelling hebben dan het traanvocht dat je ogen tegen uitdroging beschermt. Dit worden ook wel ‘reflextranen’ genoemd, omdat het een reactie is van irritatie op de ogen. Deze tranen blijven niet op de ogen liggen maar rollen uit over de wangen. De kwaliteit is slechter dan het ‘normale’ traanvocht.

Je herkent droge ogen aan de volgende klachten:

• Branderige ogen
• Vermoeide ogen
• Een 'zandkorrel-gevoel'
• Het gevoel dat er iets in je oog zit
• Tranende ogen
• Pijn
• Jeukende ogen
• Slijmdraden in de ogen
• Wazig zien
• Vastklevende oogleden bij het knipperen
• Overgevoeligheid voor licht

Droge ogen vergroten de kans op het krijgen van oogontstekingen.