Artrose in de voet

Net als de handen, bestaat de voet uit vele botten en gewrichten. Door artrose wordt het kraakbeen in je voeten aangetast. Hierdoor werken de gewrichten minder soepel, waardoor je last kunt krijgen van verschillende klachten, zoals pijn en stijfheid in je voeten, zwellingen in de voet, botvergroeiingen en moeite met bewegen. In de voet zitten maar liefst 26 botten en 33 gewrichten. Bovendien is de enkel een complex gewricht waar meerdere botten samenkomen. Hierdoor is zowel in de gewrichten van de voet als de enkel kans op artrose. 

In theorie kan artrose in alle 33 gewrichten van de voet en de enkel ontstaan. Artrose in de voet komt vooral voor in het gewricht in de grote teen. Ook in de gewrichten rond de middenvoetsbeentjes ontstaat vaak artrose. 

Artrose in de enkel

Artrose in de enkel komt met name voor in het bovenste spronggewricht. Dit gewricht verbindt aan de bovenkant het scheenbeen en kuitbeen met het sprongbeen en aan de onderkant het hielbeen met het sprongbeen. 

Heb je last van artrose op een andere plek in je lichaam? Lees dan ook eens onze artikelen over artrose in de hand, heup, knie, nek, schouder en artrose in de rug. 

Artrose in de voet gaat gepaard met pijnlijke gewrichten. Tijdens het lopen belast je de voet en de enkel. Wanneer artrose in de voet optreedt, wordt bewegen steeds iets lastiger. Vooral na perioden van rust is het lastig om weer in beweging te komen.

Slijtage in het enkelgewricht kan veel pijn veroorzaken. Verder kan de enkel opzwellen door vocht. Bewegen van de enkel gaat hierdoor moeizaam. Aan de randen van het enkelgewricht kan ook extra botweefsel of botvergroeiing (exostose) ontstaan. Op deze manier probeert het lichaam de druk op de gewrichten te verdelen. Het extra botweefsel kan verschillende klachten opleveren, waaronder pijn.

Samenvattend kunnen de volgende symptomen dus wijzen op artrose in de voet:

• Pijn in de voet.
• Stijfheid van de gewrichten in de voet.
• Bewegen van de voet en enkel wordt lastiger. De voet kan door artrose van stand veranderen, waardoor je instabieler staat en onzeker kunt worden om te bewegen. 
• Vooral na perioden van rust is het lastiger om in beweging te komen en ervaar je (meer) stijfheid en pijn in de voet. Na beweging (vanaf ongeveer tien minuten) wordt neemt de stijfheid en pijn vaak weer af.
• Opgezwollen voet, bijvoorbeeld rondom het enkelgewricht. De voet voelt dan warmer en dikker aan. 
• Botvergroeiing (exostose) aan de randen van het enkelgewricht.

Artrose in de voet is vaak een gevolg van ouderdom, reumatoïde artritis en overbelasting (bijvoorbeeld door lichamelijk zwaar werk of veel sporten). Soms ontstaat er slijtage door een ongeluk of botbreuk. Ook het langdurig dragen van verkeerde schoenen kan het slijtageproces versnellen. In enkele gevallen ontstaat artrose in de grote teen als gevolg van een hallux valgus, een scheefgegroeide teen. 

Verdere slijtage voorkomen

Versleten kraakbeen groeit niet meer aan. Daarom kun je het beste proberen verdere slijtage van het kraakbeen in de voet te voorkomen. Een goede verzorging van je voeten is daarbij belangrijk. Zorg ten eerste voor goede schoenen die je voeten goed ondersteunen en laat jezelf steunzolen aanmeten. Ook bestaan er speciale orthopedische schoenen.

Beweging is belangrijk om de voetgewrichten soepel te houden, maar zorg voor een goede balans tussen beweging en rust van de voeten. Ook belangrijk: zorg voor een gezond gewicht. Bij meer lichaamsgewicht wordt de druk op de voetgewrichten namelijk groter. Lees meer over voeding en artrose. 

Lees ook eens onze tips over het verminderen van pijn bij artrose. 

Medicijnen en/of een operatie

Om de pijn bij artrose in de voet en enkel te verminderen kun je pijnstillers nemen. Soms schrijft een arts medicijnen voor die zowel pijnstillend als ontstekingsremmend werken (NSAID’s). In bepaalde gevallen is een operatie nodig. De minst ingrijpende operatie bij artrose aan de voet is een artroscopie. Hierbij wordt het gewricht bekeken en worden tegelijkertijd losse stukjes kraakbeen of eventuele botuitsteeksels (exostosen) verwijderd. Soms wordt het gewricht vastgezet door de omliggende botten aan elkaar vast te maken (artrodese). In zeldzame gevallen wordt een enkelprothese geplaatst. Verder kun je speciale therapie volgen om de voet of enkel te versterken, bijvoorbeeld bij een fysiotherapeut. Sommige mensen kiezen liever voor andere therapieën, zoals acupunctuur bij artrose.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Reuma Nederland
• Bewegen Zonder Pijn
• Artose-Behandeling.nl
• Sint Antonius Ziekenhuis
• UMC Utrecht