Versleten heup

Bij een versleten heup is het kraakbeen in het heupgewricht aangetast of in zijn geheel verdwenen. Het heupgewricht is een kogelgewricht dat bestaat uit twee delen: een heupkom en een heupkop. Op én in de heupkom zit kraakbeen. Dit is een zacht en glad laagje en werkt als een soort smeermiddel waardoor het gewricht soepel kan bewegen.

Bij een gezonde heup is de kraakbeenlaag ongeveer een halve centimeter dik en gelijkmatig verdeeld. Bij een versleten heup is deze kraakbeenlaag sterk in dikte afgenomen of geheel weg. Hierdoor ontstaat er direct contact tussen de heupkom en -kop. Deze schuren over elkaar heen en raken daardoor beschadigd. 

Een versleten heup is vaak te wijten aan het verouderingsproces. Bij het ouder worden neemt geleidelijk de kwaliteit van het kraakbeen af (artrose). Je lichaam is niet in staat om nieuw kraakbeen aan te maken. Wel zijn er een aantal risicofactoren waardoor het kraakbeen in je heup sneller slijt:

• Geslacht. Heupslijtage komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. 
• Erfelijkheid.
• Overgewicht. Het dragen van overtollig gewicht vergt veel van de gewrichten.
• Zware belasting van gewrichten bijvoorbeeld door werk of sport.
• Hogere botmassa (‘zware botten’).
• Slechte doorbloeding als gevolg van een breuk in de heupkop.
• Eerdere breuk in het heupgewricht. Als een gebroken heup niet netjes geneest, kan de hele stand van je been veranderen. Dit heeft dan ook weer invloed op je looppatroon.
• Uit de kom schieten van de heup.

Daarnaast zijn er ook onderliggende aandoeningen die een versleten heup kunnen veroorzaken:

• Heupdysplasie. Hierbij past de heupkop niet goed in de heupkom.
• Ziekte van Perthes. Dit is een doorbloedingsstoornis van de heupkop op jonge leeftijd. 

De belangrijkste symptomen bij een versleten heup zijn pijn en een beperking in je bewegingsvrijheid. Dit uit zich in de volgende specifieke problemen:

• Pijn in de lies en bilstreek, kan uitstralen naar het bovenbeen tot in de knie.
• Pijn bij het opstaan uit de stoel.
• Pijn bij het trappen op en af lopen.
• Moeite en pijn bij het bukken en hurken.
• Ochtendstijfheid.
• Startpijnen.
• Belastbaarheid neemt af.
• Minder soepel.
• Minder spierkracht, met name in het bovenbeen. 
• Instabiliteitklachten.
• Vermoeid gevoel na een stuk lopen.
• Nachtelijke pijnen.
• Kraken van het heupgewricht.
• Warm aanvoelen van de heup, met name bij ontstekingen in de heup.

De bovenstaande klachten beginnen meestal geleidelijk. De eerste symptomen die bij een versleten heup optreden, zijn pijn en stijfheid, vooral bij het opstaan uit een bed of stoel. Op een gegeven moment wordt bewegen steeds moeilijker en pijnlijker. Om deze pijn te corrigeren, ga je anders lopen en daardoor kun je zelfs een beetje ‘mank’ lopen. Verder krijg je steeds meer problemen met eenvoudige taken als het strikken van je veters of het aantrekken van sokken. De klachten kunnen steeds vaker voorkomen, langer aanhouden of erger worden.

Doorlopen met een versleten heup

Blijf met heupklachten vooral in beweging, maar blijf niet te lang met de klachten doorlopen. Door de pijn ga je vaak andere gewrichten verkeerd belasten en dat heeft op langere termijn consequenties. Zo kan de heup sterk zijn vervormd of stug zijn geworden. 

Naarmate je ouder wordt, treedt het proces van artrose op. Het kraakbeen herstelt niet uit zichzelf en wordt brozer. De kans op klachten van een versleten heup neemt daardoor toe op latere leeftijd. 

Neem contact op met de huisarts, als:

• De klachten door de versleten heup aanhouden of verergeren.
• De pijn zo hevig is dat je nachtrust wordt verstoord.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen: 

• Annatommie Medisch Centrum
• St. Antonius Ziekenhuis