Aids

• 4 uit 5 - 4 beoordelingen

In het kort:

• Aids is een levensbedreigende aandoening van het afweersysteem veroorzaakt door het hiv-virus.
• Kenmerkend is dat je lichaam zich niet meer kan beschermen tegen ziekteverwekkers, waardoor je ernstig ziek kunt worden door ziekteverwekkers waar gezonde mensen niet of nauwelijks ziek van worden.
• De symptomen van aids zijn vermoeidheid, gewichtsverlies, koorts, nachtzweten, diarree en kortademigheid.
• Aids verspreidt zich voornamelijk via seksueel- en bloedcontact.
• De ziekte kan niet worden genezen, maar hiv-virus kan wel worden behandeld.
• Besmetting kan worden voorkomen, bijvoorbeeld door het gebruik van condooms en het gebruik van schone naalden bij injecties.

Wat is aids?

Aids is een aandoening van het afweersysteem. Het woord aids is een afkorting voor Acquired Immune Deficiency Syndrome. In het Nederlands betekent dit ‘verworven immuundeficiëntie syndroom’, ofwel een verworven gebrek aan het afweersysteem. Het gevolg hiervan is dat je steeds vaker ziek wordt van ziekteverwekkers waar gezonde mensen niet of nauwelijks ziek van zouden worden. Als je lichaam zich niet meer tegen deze ziektes kan beschermen, spreken we van aids.

Wat is het verschil tussen hiv en aids?

Je krijgt aids door besmetting met hiv. Hiv staat voor Humaan Immunodeficiëntie Virus en kan op verschillende manieren van de één op de andere persoon worden overgedragen. Wanneer je besmet bent met hiv, dan ben je seropositief. We spreken van aids wanneer het afweersysteem dusdanig is verzwakt dat er een levensbedreigende situatie ontstaat. 

Wat is Aids-related complex?

Aids-related complex is een term voor verschijnselen die kunnen wijzen op een infectie met hiv. Als je besmet bent met hiv, kun je in een korte periode bepaalde symptomen herkennen. Dit is de zogenaamde acute hiv-infectiefase. Je kunt last hebben van opgezette lymfeklieren en voelt je dan wat grieperig, zonder specifieke klachten. Sommige mensen merken niets van deze infectiefase. 

Symptomen van aids

Symptomen van aids zijn: 

• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Koorts
• Nachtzweten
• Diarree
• Kortademigheid

Mannen en vrouwen hebben last van dezelfde symptomen. Zeldzame, late symptomen van aids zijn blindheid en aids-dementie.

Denk je dat je aids hebt? Ga dan naar de symptomenchecker.

Symptomenchecker

Oorzaak van aids

De oorzaak van aids is het hiv-virus. Je kunt op verschillende manieren besmet raken met hiv, namelijk via de volgende lichaamsvloeistoffen van mensen die besmet zijn met hiv:

• Bloed
• Sperma
• Voorvocht
• Vaginaal vocht
• Moedermelk

Met name in bloed en sperma is het aantal virusdeeltjes – en daarmee het besmettingsgevaar – groot. Hiv wordt vooral overgedragen tijdens onveilige seks en dan vooral via anale seks. Hiv kan dus worden gezien als SOA. Bij het overdragen van hiv via bloedcontact kun je denken aan onhygiënische bloedtransfusies en het gebruik van recent door anderen gebruikte naalden en scheermesjes.

In voorvocht, vaginaal vocht en moedermelk is de concentratie virusdeeltjes een stuk lager, maar besmetting via deze lichaamsvloeistoffen is nog wel mogelijk. Speeksel, urine, ontlasting, zweet en traanvocht zijn lichaamsvloeistoffen waarin het aantal virusdeeltjes dusdanig klein is, dat besmetting zo goed als onmogelijk is. Je kunt dus geen hiv krijgen door te zoenen of door handen te schudden met een seropositief persoon of door hetzelfde toilet te gebruiken.

Diagnose van aids

Aids kenmerkt zich door een afgenomen aantal afweercellen in je lichaam. Met name de witte bloedcellen CD4 en T4 lymfocyten worden als maatstaf voor de ernst van de ziekte gebruikt. Er is sprake van aids wanneer het aantal CD4 cellen tot onder een bepaalde grens is gedaald. Soms wordt er bij het stellen van de diagnose meer gekeken naar het beeld van symptomen dan naar het aantal CD4 cellen. 

Voorafgaand aan de diagnose van aids zal er bij symptomen van een hiv-infectie bloedonderzoek worden gedaan. Aan de hand van dit onderzoek kan de arts bepalen of je hiv-positief bent of niet. Wil je hier meer over weten? Lees dan meer in het artikel over hiv. 

Behandeling van aids

Hoewel het lang kan duren, veroorzaakt een hiv-infectie zonder behandeling uiteindelijk altijd de ziekte aids. Het grote gevaar hiervan is dat veel seropositieve mensen niet weten dat ze besmet zijn en zonder het te weten anderen besmetten. De ziekte aids kan niet worden genezen.

Hiv-remmers

Helaas kan aids niet worden genezen, maar is er wel een methode om de vermenigvuldiging van het hiv-virus tegen te gaan. Dit betekent dat je bij een hiv-infectie hiv-remmers toegediend kunt krijgen. Dit is een langdurige behandeling met verschillende medicijnen, ook wel HAART-therapie genoemd; highly active antiretroviral therapy. Een hiv-besmetting hoeft hierdoor vaak niet meer over te gaan tot aids en de levensverwachting van seropositieven is hierdoor in het algemeen niet veel lager dan die van gezonde mensen.

Wat kun je doen om aids te voorkomen?

Voorkomen van hiv-besmetting en aids is erg belangrijk en kan op eenvoudige manieren. Heb altijd veilige seks en zorg bij bijvoorbeeld drugsgebruik altijd voor schone naalden en wissel deze niet uit met anderen. Als je risico loopt op hiv, is het verstandig om je regelmatig te laten testen.

Veilige seks

Gebruik bijvoorbeeld tijdens seks altijd een condoom. Zorg ervoor dat deze niet stuk gaat door de juiste maat te gebruiken, het condoom op de juiste manier om te doen en voldoende glijmiddel te gebruiken. 

Als je een hiv-infectie hebt, is het niet alleen voor jezelf, maar ook voor je sekspartner(s) belangrijk om actie te ondernemen. Laat het weten aan je sekspartner(s), zodat diegene zich ook kan laten testen en behandelen als dit nodig is. Op deze manier kan verdere besmetting worden voorkomen.

PrEP en PEP

Daarnaast bestaan er pillen waarmee je een hiv-besmetting kunt voorkomen. PrEP is een pil die je preventief neemt en PEP is kuur om hiv-besmetting te voorkomen nadat je bijvoorbeeld onveilige seks hebt gehad. PrEP kun je verkrijgen via je huisarts. PEP kun je enkel via de GGD of spoedeisende hulp krijgen. Let op: het gebruik van PrEP of PEP kan bijwerkingen met zich meebrengen.

Wegens financiële, logistieke en religieuze problemen zijn preventie en therapie in grote delen van de wereld nog niet goed mogelijk. Aids is in veel landen, met name in Afrika, dan ook een zeer ernstige ziekte waar veel mensen aan overlijden.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Vermoed je dat je hiv hebt opgelopen? Raadpleeg dan direct je huisarts. Via de huisarts kun je een hiv-test doen, maar je kunt ook bij de soa-poli van de GGD terecht. Je bloed wordt dan getest op de aanwezigheid van antistoffen tegen hiv. 

Er bestaat ook een zelftest die je thuis kunt doen. Het hiervan is dat deze nogal ingewikkeld kan zijn en niet volledig betrouwbaar is. Het is daarom verstandiger om naar je huisarts of naar de GGD te gaan. 

Meer weten over aids?

Lees dan verder op:

• RIVM
• SOAIDS

Laatst bijgewerkt op 3 juli 2020