Jongeren, alcohol en comazuipen: de gevaren

Hoe jonger iemand is, hoe groter het risico op hersenschade door alcohol. Tijdens de zwangerschap drink je daarom niet. Ook puberhersenen zijn nog niet volgroeid. Dit geldt vooral voor:

• Prefrontale schors: deze is in ontwikkeling tot het 24e jaar. Het kind leert hier mee te plannen, weloverwogen keuzes te maken en langetermijnwensen mee te wegen in keuzes
• Hippocampus: dit gedeelte gebruikt het kind bij het leren van nieuwe dingen en het onthouden van deze informatie. De hippocampus kan tien procent kleiner zijn bij regelmatig drinken. Ook af en toe drinken zal meer schade opleveren dan bij een volwassene

Na het achttiende jaar gaat de ontwikkeling van de hersenen door. De verschillende delen gaan beter met elkaar samenwerken. Ook in deze periode zijn de hersenen nog gevoelig voor de invloed van stoffen buitenaf. Op een hersenscan kun je zien dat alcohol invloed heeft op de werking van de hersenen als geheel. Als iemand drinkt, zie je duidelijk dat minder hersengebieden actief zijn dan bij iemand die niet drinkt. Tussen de 21 en 24 jaar is de ontwikkeling van de hersenen klaar.

De gevolgen van drinken als jongere zijn er nogal wat. Zowel lichamelijke gevolgen als gevolgen voor omstandigers zijn te noemen.

• Alcohol beschadigt je lichaam en de ontwikkeling van je hersenen. Diverse organen zijn nog in ontwikkeling op je achttiende. Je hersenen zijn bijvoorbeeld pas volgroeid rond je 24ste. Hersenschade als gevolg van alcohol merk je meestal in de vorm van moeite hebben met concentreren en leren. Daarnaast is impulsief gedrag een gevolg. Na hoeveel slokken of glazen precies een kind hersenschade oploopt, is niet precies bekend. Wel is bewezen dat een kind gemiddeld anderhalf jaar na het allereerste glas alcohol voor het eerst dronken wordt
• Op jonge leeftijd alcohol drinken vergroot je kans om op latere leeftijd alcoholproblemen te krijgen
• Het effect van alcohol bij jongeren is veel groter dan bij volwassenen. Wanneer je nog niet volgroeid bent, heb je minder vocht in je lichaam. Alcohol verdeelt zich over je bloed, lichaamsvocht en weefsel. Omdat je minder lichaamsvocht hebt om de alcohol over te verspreiden, zal eenzelfde hoeveelheid alcohol bij jongeren een veel hoger promillage opleveren dan bij ouderen
• Alcohol breekt langzaam je lever af
• Alcohol gaat bij jongeren sneller gepaard met een alcoholvergiftiging. Dit komt doordat jongeren nog niet volgroeid zijn en niet gewend zijn aan alcohol. Ze kennen de effecten niet goed genoeg
• Jongeren en alcohol gaan vaak samen met geweld, agressie, verkeersongelukken, ongevallen en onveilige seks

Een kind kan blijvende hersenschade oplopen door regelmatige black-outs. Een black-out kan de volgende ochtend optreden wanneer een kind veel alcohol in korte tijd drinkt. Denk aan het zogenoemde comazuipen dat steeds vaker voorkomt. Door binnen korte tijd veel alcohol te drinken, ontstaat het risico om in een 'alcoholcoma' te raken. Een black-out is een tijdelijke stoornis van de hersenen. Bepaalde herinneringen blijken daardoor de volgende dag verdwenen.

In 2015 zijn 931 jongeren onder de achttien jaar voor alcoholgerelateerde klachten opgenomen in het ziekenhuis. Een stijging ten opzichte van 2014: toen waren het er 783.

Veel Nederlandse ouders denken dat het slim is om hun kind thuis ‘op een goede manier’ te leren drinken. Het zou dan buitenshuis verstandiger met alcohol omgaan. Dat blijkt uit onderzoek van Rutger Engels, professor Opvoedkunde aan de Universiteit Nijmegen. “Dat is complete onzin”, aldus de professor. “Kinderen die thuis leren drinken blijken buitenshuis juist méér te drinken dan hun leeftijdsgenoten.” Ouders kunnen volgens de professor beter streng zijn in het verbieden van alcohol.

Ook het Trimbos-instituut adviseert om drinken door kinderen zo lang mogelijk uit te stellen. In ieder geval tot achttien jaar. Volgens de wet mag aan kinderen onder de achttien jaar geen alcohol verkocht worden. Dat kan helpen om het startmoment zo lang mogelijk uit te stellen.