Plasbuisontsteking (Urethritis)

Heb je last van een branderig gevoel bij het plassen en pijn in je plasbuis? Dan heb je misschien plasbuisontsteking, oftewel urethritis.  Urethritis is meestal het resultaat van een SOA, maar kan ook door andere bacteriën veroorzaakt worden. Hier lees je hoe je plasbuisontsteking herkent bij mannen en vrouwen, en hoe je de ontsteking kan behandelen.   

De plasbuis, ook wel urinebuis, pisbuis of urethra genoemd, is de afvoergang die urine van de blaas naar buiten vervoert. De plasbuis loopt van de urineblaas richting het plasgat. Bij mannen loopt de plasbuis ook door de prostaat, waardoor ook sperma door de plasbuis wordt vervoerd tijdens de zaadlozing. Daarom wordt de urinebuis in het mannelijk lichaam ook wel de urogenitale buis genoemd.  

Plasbuisontsteking, ook wel urethritis genoemd, is een ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinebuis. Een ontstoken plasbuis doet pijn en leidt tot een branderig gevoel, vooral bij het plassen.  

Een ontstoken plasbuis wordt ook wel urethritis genoemd. 

Plasbuisinfectie is meestal het resultaat van een SOA of een urineweginfectie. In beide gevallen hebben bacteriën zich in het slijmvlies van de plasbuis genesteld, waar ze vervolgens een ontsteking veroorzaken.  

Wat de meest voorkomende oorzaak van urethritis (plasbuisontsteking) is, verschilt tussen mannen en vrouwen. 

• Bij mannen is het branderige gevoel in de plasbuis vaak een symptoom van de geslachtsziekten gonorroe of chlamydia.  
• Bij vrouwen is een constant branderig gevoel in de plasbuis vaak het gevolg van een onbehandelde blaasontsteking.

Geen SOA of blaasontsteking 

Als de pijn in je plasbuis niet wordt veroorzaakt door een blaasontsteking, gonnoroe of chlamydia, kan je je ook nog laten testen op de seksueel overdraagbare bacterie mycoplasma.  Mycoplasma wordt niet standaard getest, maar kan wel leiden tot urinebuisontsteking. Ook gevoeligheid voor de chemische stoffen in ontsmettingsmiddelen of zaaddodende middelen kan tot urethritis leiden. Urinebuisontsteking kan ook ontstaan door beschadiging van de urinebuis, bijvoorbeeld door een katheter. In sommige gevallen is het een symptoom van de ziekte van Reiter. Urethritis non-specifica (UNS) is een mildere vorm die lijkt op urinebuisontsteking, maar minder klachten met zich meebrengt. 

Je loopt meer risico om urethritis op te lopen als je: 

• onveilige seks hebt 
• meerdere seksuele partners hebt 
• in het verleden SOA’s hebt gehad 
• aan orale seks doet 

De klachten van een plasbuisontsteking lijken op die van een blaasontsteking en (tot zekere hoogte) op die van een nierbekkenontsteking. Urinebuisontsteking geeft je namelijk een branderig gevoel in de plasbuis, vooral bij het plassen. De pijn kan soms zo heftig zijn dat plassen niet goed lukt. Daarbovenop hebben mannen en vrouwen vaak nog specifiekere symptomen. 

Symptomen bij mannen 

Je herkent een plasbuisontsteking bij mannen aan: 

• een branderig gevoel en pijn bij het plassen 
• de drang om vaker dan normaal te plassen 
• gele pus- of witachtige slijmafscheiding uit de penis 
• een jeukende, gevoelige of gezwollen penis 
• vochtverlies via het plaskanaal 
• pijn tijdens penetratie 
• bloed in de urine 
• bloed in het sperma 
• moeite met plassen 

Symptomen bij vrouwen 

De symptomen van plasbuisontsteking bij vrouwen zijn: 

• een brandend gevoel en pijn bij het plassen 
• afwijkende vaginale afscheiding 
• moeite met plassen 

Als je symptomen hebt die lijken op  een plasbuisontsteking, is het verstandig om je op gonorroe en chlamydia te laten testen. 

Om plasbuisontsteking te behandelen, kan de huisarts een antibioticakuur voorschrijven.  Deze medicijnen doden de bacteriën die de ontsteking veroorzaken. Let op: zorg dat je de antibioticakuur altijd afmaakt, ook als de klachten al weg zijn. Je moet dus alle antibioticapillen slikken over de voorgeschreven periode. Als je dat niet doet, kunnen er bacteriën achterblijven die opnieuw een infectie kunnen veroorzaken.  

Als de ontsteking veroorzaakt werd door een SOA, moet je bovendien je seksuele partners van de afgelopen vijf weken waarschuwen. Ook als zij (nog) geen symptomen hebben, moeten ze worden behandeld om verspreiding van de SOA te voorkomen.  

De volgende tips kunnen helpen om plasbuisontsteking (urethritis) in de toekomst te voorkomen: 

• Draag een condoom tijdens de seks. Condooms bieden bescherming tegen de meeste SOA’s. 
• Beperk het aantal seksuele partners. Hierdoor verklein je de kans om een SOA op te lopen. 
• Houd je geslachtdelen zo goed mogelijk schoon. Dit verkleint de kans op SOA’s. 
• Gebruik geen zaaddodende middelen. Gevoeligheid voor de chemicaliën in deze middelen kan urethrea veroorzaken. 
• Drink voldoende water. Door voldoende te drinken houd je je plasbuis schoon. De aanbevolen hoeveelheid is 1,5 tot 2 liter per dag. 
• Drink cranberrysap. Cranberries bevatten een stofje dat ervoor zorgt dat bacteriën zich minder snel aan je urinebuis hechten. 

Heb je symptomen die op plasbuisontsteking lijken? Neem dan altijd contact op met de huisarts. Deze kan, door middel van lichamelijk onderzoek en vervolgonderzoek, de oorzaak van de klachten vaststellen en de juiste behandeling voorschrijven.  

Hoe stelt de huisarts de diagnose? 

Het onderzoeks- en diagnoseproces voor plasbuisontsteking kan bestaan uit onderstaande tests en onderzoeken. 

• Lichamelijk onderzoek van de buik en genitaliën. Hierbij wordt er gezocht naar ongewone zwellingen, gevoeligheid en afscheiding. 
• Inwendig onderzoek van de plasbuis. Dit kan gedaan worden door middel van cystoscopie of door een wattenstaafje in de urethra te brengen en onder een microscoop te onderzoeken. 
• Een SOA-test. Hiermee kan worden vastgesteld of de ontsteking wordt veroorzaakt door gonorroe, chlamydia of mycoplasma. 
• Urineonderzoek. Hiermee kan de huisarts op een makkelijke wijze oorzaken uitsluiten of vaststellen. 
• Een C-reactieve proteïne (CRP)-test. Verhoogde CRP-waarden duiden op infecties en ontstekingen. 
• Een bloedtest. Hiermee kunnen afwijkingen in het bloed opgespoord worden.