Plasma, bloedplaatjes, stamcellen of navelstrengbloed doneren
Wist je dat er naast bloeddonaties ook andere soort donaties zijn die je bij de bloedbank kunt doen? Voor veel mensen is het geven van plasma, bloedplaatjes, stamcellen of navelstrengbloed vrij onbekend. Hieronder vertellen we er meer over.
Plasma doneren
Bij de bloedbank kun je ook alleen plasma doneren. Omdat je daarbij je eigen rode bloedcellen behoudt, is dit minder zwaar. Plasma is eigenlijk niets anders dan vocht met eiwitten. Als je na je donatie genoeg drinkt, kun je dit snel weer aanvullen. Eiwitten maakt je lichaam in een paar dagen opnieuw aan. Je kunt dit dus vaker doneren dan bloed. Van plasma kunnen medicijnen worden gemaakt, of het kan direct aan patiënten worden gegeven.
Bloedplaatjes doneren
Ook kun je bloedplaatjes bij de bloedbank doneren. Dat is vergelijkbaar met het geven van plasma. Bloedplaatjes zijn cellen in het bloed die belangrijk zijn voor de stolling. Als je niet genoeg bloedplaatjes hebt, genezen wonden niet goed of kunnen er spontane bloedingen ontstaan. Een tekort aan bloedplaatjes kan ontstaan door:
- Verschillende aandoeningen.
- Fors alcoholgebruik.
- Sommige chronische medicatie.
- Chemotherapie of bestraling.
Stamcellen doneren
Je kunt je bij de bloedbank ook aanmelden als stamceldonor. De kans dat je hiervoor daadwerkelijk wordt opgeroepen is klein. Van de 44.000 ingeschreven donoren geven er slechts 50 per jaar daadwerkelijk stamcellen. Stamceldonatie kan via het beenmerg, maar ook via het bloed. Voor donatie via het beenmerg moet je worden opgenomen in het ziekenhuis. Voor de stamceldonatie via het bloed krijg je van tevoren medicijnen toegediend (deze heten groeifactoren) die ervoor zorgen dat je extra stamcellen aanmaakt. Tegenwoordig wordt het in 70% van de gevallen via het bloed gedaan. Stamcellen worden ingezet bij patiënten met bloedziekten of ziekten van het afweersysteem.
Navelstrengbloed doneren
Dit gebeurt niet bij de bloedbank, maar in het ziekenhuis. Na de bevalling worden de placenta en navelstreng vaak weggegooid. Je kunt er ook voor kiezen om navelstrengbloed te doneren. In dit navelstrengbloed zitten stamcellen die heel erg geschikt zijn voor stamceltransplantaties. Onder andere leukemiepatiënten kunnen baat hebben bij zulke donaties. Een aantal ziekenhuizen in de regio’s Den Haag, Leiden, Rotterdam en Amsterdam kunnen navelstrengbloed afnemen. Bij thuisbevallingen wordt dit niet gedaan. Het doneren doet geen pijn en heeft geen risico’s.
Dit dossier is goedgekeurd door P. Schipper, arts
Gebruikte bronnen: Sanquin Bloedbank, WHO, AMC.