Psoriasis guttata

Psoriasis guttata is een acute vorm van psoriasis, die kan overgaan in een chronische vorm. Vrij vertaald betekent het ‘druppelvormige psoriasis’, omdat deze aandoening wordt gekenmerkt door roodroze, schilferende plekjes ter grootte en in de vorm van druppels op de huid. Psoriasis guttata wordt gezien bij 10% van de psoriasispatiënten en komt vooral voor tussen de 10 en 40 jaar. Bij 1 op de 3 mensen gaat psoriasis guttata over in psoriasis vulgaris. Waarom dit bij de een wel gebeurt maar bij de ander niet, blijft onbekend. Psoriasis guttata is niet besmettelijk en dus niet gevaarlijk voor andere mensen.

In principe kan iedereen psoriasis guttata krijgen, ook als je nog niet eerder psoriasis hebt gehad. De aandoening kan heel plotseling ontstaan. Binnen enkele dagen tot weken kunnen rode plekjes zichtbaar worden. Enkele oorzaken:

• Bacteriële infectie. Bij 80% van de gevallen wordt de huiduitslag getriggerd door een bacteriële streptokokkeninfectie, als gevolg van een keelontsteking of ontstoken amandelen (tonsillitis). De huiduitslag uit zich dan zo’n 2 tot 4 weken na de keelontsteking.
• Erfelijke aanleg. Het is bekend dat mensen met een familiegeschiedenis van psoriasis een soort koortsuitslag krijgen na besmetting met de streptokokkenbacterie.
• Medicijnen. Psoriasis guttata kan ontstaan na gebruik van bepaalde medicijnen, zoals NSAID’s, bètablokkers en antimalariamiddelen.
• Virale infectie. Virale infecties bij kinderen, zoals waterpokken, rodehond en de zesde ziekte, kunnen tot psoriasis guttata leiden.

Zoals eerder beschreven wordt psoriasis guttata gekenmerkt door vele roodroze, druppelvormige plekjes op de huid, die later kunnen gaan schilferen. Deze plekjes kunnen jeuk geven, maar doen geen pijn. Wanneer je krabt, worden de schilfers nog witter. Dit wordt ook wel het ‘positieve kaarsvetfenomeen’ genoemd. Klachten die vaak bij gewone psoriasis voorkomen – zoals nagelafwijkingen en gewrichtsklachten – zijn echter niet zichtbaar bij psoriasis guttata.

Psoriasis guttata kan op het hele lichaam voorkomen. Vaak begint de huiduitslag op de romp, de armen of op de benen. Daarna kan het zich uitbreiden naar het gezicht, de oren en soms de hoofdhuid. Psoriasis guttata wordt niet gezien op de handpalmen en voetzolen.

Lees meer over psoriasis op de hoofdhuid

Voor de behandeling van psoriasis guttata wordt gekeken naar de ernst:

• Mild: kleine, geïsoleerde plekjes zijn zichtbaar op de huid.
• Ernstig: de huid is bedekt met psoriatische plaques.

Duur psoriasis guttata

In de meeste gevallen gaat psoriasis guttata weer vanzelf over binnen 3 tot 4 maanden. Krijg je opnieuw last van een keelontsteking door een streptokokkeninfectie, dan bestaat wel de kans dat de psoriasis weer de kop opsteekt. De aandoening kan dan chronisch worden. 

Heb je last van een plotselinge uitbraak van druppelachtige plekjes? Bezoek dan een arts of dermatoloog. Dermatologen zijn gespecialiseerd in de behandeling van huidziekten. De arts kan een behandeling voorschrijven waarmee de jeuk zal verminderen. 

De behandeling van psoriasis guttata is vooral gericht op symptoomverlichting. Je zal nooit volledig genezen van de aandoening. Welke behandeling je krijgt, hangt af van de ernst van de uitbraak. Als je vaker last hebt gehad van psoriasis, zal de arts je testen op een streptokokkeninfectie door middel van een keelkweek en/of bloedtest. Is deze (of een andere) bacterie inderdaad de boosdoener, dan wordt een antibioticakuur van 10 dagen voorgeschreven.

Behandeling milde vorm

Bij een milde vorm van psoriasis guttata bestaat de behandeling vaak uit:

• Corticosteroïdencrème of -zalf. Corticosteroiden gaan ontsteking tegen en verminderen jeuk. Deze lokale behandeling werkt goed en geeft weinig bijwerkingen. 
• Vitamine D-zalf. Vitamine D remt ontstekingen en gaat de versnelde celdeling van hoorncellen in de huid tegen. Vaak wordt het in combinatie met een corticosteroïdenbehandeling gegeven.
• Vette crème. Helpt om de huid soepel te houden.

Behandeling ernstige vorm

Bij een ernstige vorm van psoriasis guttata bestaat de behandeling vaak uit lichttherapie met UVB-stralen. Ultraviolet B-licht is onderdeel van natuurlijk zonlicht en beïnvloedt zowel de celgroei als ontstekingen in de huid.

Psoriasis guttata bij kinderen

Psoriasis is bij 1 op de 3 mensen met de aandoening al zichtbaar op kinderleeftijd. De plekjes, die meestal in het gezicht zitten, zijn vaak vlakker dan bij volwassenen, maar geven meer jeuk. Kinderen hebben vaak ook slaapproblemen door de klachten. De behandeling is vrijwel hetzelfde als bij volwassenen, waarbij soms iets meer voorzichtigheid wordt geboden.

Keelamandelen verwijderen

Heb je regelmatig last van psoriasis guttata als gevolg van ontstoken amandelen? En zijn je amandelen ook vergroot? Dan kun je deze operatief laten verwijderen. Zo zullen de klachten minder snel terugkomen.

Het is belangrijk om factoren die psoriasis guttata triggeren te vermijden. Zo voorkom je een nieuwe uitbraak. Heb je toch last van nieuwe uitbraken, dan kunnen de volgende tips helpen.

• Voorkom een droge huid. Houd de lucht in je huis of op kantoor vochtig met een luchtbevochtiger. Ook kun je moisturizers gebruiken om je huid soepel te houden en plaques te voorkomen.
• Vermijd zepen en parfums met kleurstoffen en andere chemische stoffen die je huid kunnen irriteren. Kies liever voor producten die speciaal voor ‘de gevoelige huid’ zijn of pH-huidneutraal zijn.
• Neem een lauwwarm bad om de jeuk te verlichten. Voeg hier epsom zout, een minerale olie, melk of olijfolie aan toe om de jeuk te verminderen, en om schilfers en plaques te verwijderen. Hydrateer onmiddellijk zodra je het bad uitstapt.
• Verminder stress met oefeningen, zoals yoga en meditatie. Vaak verergeren psoriasisklachten als gevolg van stress. 
• Probeer alcohol te vermijden, want alcohol triggert psoriasis.
• Stop met roken, want roken kan het risico op psoriasis verhogen. Bovendien verergert het klachten.

Deze informatie is gebaseerd op de volgende bronnen:

• Huidarts
• Psoriasispatiënten Nederland
• Huidinfo
• Nederlands Huisartsen Genootschap
• Medscape
• Merck Manuals