Symptomen van mazelen: rode vlekjes

Bij baby’s verloopt mazelen meestal in twee fases. Mazelen begint vaak met griepachtige symptomen:

• Verkoudheid of loopneus
• Hoesten
• Rode, geïrriteerde of ontstoken ogen 
• Hoog oplopende koorts (na enkele dagen vaak meer dan 39°C)

Kenmerkend voor mazelen bij baby’s is het ontstaan van kleine witte vlekjes aan de binnenkant van de mond. Na een paar dagen begint de tweede fase, waarbij rode vlekjes op de huid het belangrijkste symptoom zijn. De huid voelt ruw aan – vergelijkbaar met schuurpapier – en kan jeuken. 

Vaak beginnen de rode vlekjes in het gezicht (achter de oren en langs de haargrens) en verspreiden zich dan via de nek, borst en romp over het lichaam. De vlekjes kleuren na verloop van tijd bruin en kunnen ook in elkaar overlopen. Daarna worden de vlekjes weer huidkleurig. De koorts zakt soms, maar kan ook weer terugkomen. 

De symptomen van mazelen bij een kind zijn grotendeels hetzelfde als hierboven beschreven. Afhankelijk van de leeftijd geven kinderen soms aan dat ze zich ziek voelen of pijn hebben. Ook kun je een gebrek aan eetlust, vermoeidheid, hangerigheid, prikkelbaarheid en een algeheel gebrek aan energie bij een kind met mazelen opmerken. 

De meeste volwassenen geboren voor 1965 hebben de mazelen doorgemaakt (omdat er in die periode veel uitbraken waren) en hebben zo natuurlijke immuniteit opgebouwd. Zij kunnen geen mazelen meer krijgen. Mensen die na 1975 geboren zijn hebben het mazelenvaccin aangeboden gekregen via het Rijksvaccinatieprogramma. Volwassenen geboren tussen 1965 en 1975 hebben mogelijk meer risico op mazelen, omdat mazelen in die periode minder voorkwam en zij geen vaccinatie aangeboden hebben gekregen.

De symptomen van mazelen bij volwassenen lijken sterk op die bij baby’s en kinderen. Volwassenen met mazelen lopen wel meer risico op complicaties. Met name tijdens de zwangerschap is mazelen gevaarlijk door een groter risico op die complicaties. In zeldzame gevallen kan mazelen tijdens de zwangerschap leiden tot een spontane afstoting van de vrucht (abortus) of vroeggeboorte.  

De incubatietijd van mazelen is de periode tussen de besmetting en de eerste symptomen van mazelen. Bij mazelen duurt het zeven tot veertien dagen voordat de eerste symptomen optreden (meestal tien dagen). Het gaat dan om de eerdergenoemde griepachtige symptomen, zoals koorts, verkoudheid en hoesten. Op dat moment kun je de ziekte ook overdragen op anderen.

Vanaf het moment van besmetting duurt het zeven tot achttien dagen voor rode vlekjes op de huid zichtbaar worden (meestal 14 dagen). Vanaf vier dagen vóór de rode vlekjes ontstaan is er dus al besmettingsgevaar. Je blijft besmettelijk tot vier dagen nadat de rode vlekjes verschenen. Dit maakt het soms moeilijk om een mazelenuitbraak te voorkomen; als de klachten duidelijk op mazelen wijzen heb je al andere mensen kunnen besmetten.