Manische depressie

Manisch-depressiviteit wordt ook wel een bipolaire stoornis of bipolaire stemmingsstoornis genoemd. Een bipolaire stoornis is een aandoening die twee uiterste uitingsvormen heeft. Het is een ernstige geestelijke stoornis, gekenmerkt door een meestal enkele maanden durende toestand van opgewondenheid (manie) die kan omslaan in een gedrukte stemming (depressie).

De oorzaak van een manische depressie is onbekend en ook de ontstaanswijze is nog onduidelijk. Manisch-depressiviteit is meestal erfelijk bepaald. De aandoening doet zich veel vaker voor in de depressieve vorm dan in de manische vorm. Het begin van de aandoening ligt zelden voor het twintigste jaar. Na het dertigste jaar neemt het aantal gevallen sterk toe en soms doen de eerste verschijnselen zich pas op veel latere leeftijd voor. 

Symptomen van een manische depressie zijn: sterke schommelingen in stemming en activiteit. Tijdens een manische periode kan iemand met een manische depressie overdreven uitgelaten, daadkrachtig en prikkelbaar zijn en in een depressieve periode juist heel teruggetrokken en passief. Tussendoor kunnen relatief stabiele fases plaatsvinden. Zowel tijdens de manische als tijdens de depressieve periodes kunnen zich psychoses voordoen, maar dit is niet altijd het geval. Meestal is één van de stemmingen sterk aanwezig.

Symptomen manische periode

Tijdens een manische periode zijn meestal ten minste drie van de volgende symptomen duidelijk aanwezig:

• Toegenomen activiteit op sociaal, beroepsmatig en/of seksueel gebied.
• Spraakzamer dan gewoonlijk of de drang om te blijven spreken.
• Gedachtevlucht of de subjectieve ervaring dat de gedachten jagen.
• Overdreven gevoel van eigenwaarde (eventueel grootheidsideeën of zelfs grootheidswaanzin).
• Afgenomen slaapbehoefte.
• De aandacht wordt gemakkelijk afgeleid naar onbelangrijke of niet ter zake doende uitwendige prikkels.
• Veel bezig met activiteiten die een grote kans hebben op pijnlijke consequenties die niet onderkend worden. Bijvoorbeeld te veel geld uitgeven, seksuele indiscreties, onverstandige zakelijke investeringen doen en roekeloos autorijden.

Symptomen depressieve periode

Tijdens een depressieve periode zijn meestal (een aantal van) de volgende symptomen duidelijk aanwezig:

• neerslachtige stemming
• snel geïrriteerd zijn
• erg moe of uitgeput zijn
• lusteloos zijn, nergens zin in hebben
• weinig tot geen gevoel van eigenwaarde
• minder belangstelling voor werk of hobby’s
• geen contact met anderen willen, afspraken afzeggen
• niets te zeggen hebben
• weinig of geen emoties voelen
• denken aan de dood
• slecht slapen of juist veel slapen, vroeg wakker worden
• minder of juist meer gaan eten
• weinig zin in seks