Behandeling van een manische depressie

Er zijn verschillende medicijnen die je huisarts of psychiater kan voorschrijven bij een manische depressie, zoals stemmingsstabilisatoren en antidepressiva. In de beginfase houdt de arts in de gaten of er bijwerkingen optreden en of de medicijnen het gewenste effect hebben. Ook wanneer de medicatie goed werkt, is het belangrijk om alert te blijven op bijwerkingen.

Stemmingsstabilisatoren

Een van de medicijnen die een arts kan voorschrijven bij de behandeling van een manische depressie is een stemmingstabilisator. Dit medicijn kan helpen bij snel veranderende stemmingswisselingen, maar de belangrijkste functie is het voorkomen van een nieuwe ziekteperiode. Wanneer een arts een stemmingsstabilisator voorschrijft om te voorkomen dat een nieuwe stemmingswisseling optreedt, moet dit middel jarenlang gebruikt worden. Stemmingsstabilisatoren werken vooral bij manische perioden. Ze werken minder goed bij depressieve perioden. De bekendste en meest gebruikte stemmingsstabilisator is lithium.

Antidepressiva

Naast stemmingsstabilisatoren kan een arts ook antidepressiva voorschrijven bij de behandeling van manische depressie. Antidepressiva zijn medicijnen die de communicatie of informatieoverdracht tussen de cellen van de hersenen herstellen. De toepassing van antidepressiva bij een manische depressie moet zorgvuldig gebeuren. Een depressie kan bij mensen met een manische depressie namelijk omslaan in een manie. Ook kan het gebruik van antidepressiva ervoor zorgen dat ziekteperiodes elkaar sneller opvolgen. Daarom mogen antidepressiva bij manische depressie alleen gebruikt worden in combinatie met een stemmingsstabilisator.

Bijwerkingen van antidepressiva

Klassieke antidepressiva (TCA’s) kennen bijwerkingen als een droge mond, sufheid, verstopping, misselijkheid en bloeddrukverlaging. Deze bijwerkingen zijn meestal hinderlijk en kunnen gevaarlijk zijn bij overdosering. Moderne antidepressiva zijn over het algemeen veiliger, ook bij een hoge dosering. Het nadeel van deze middelen is dat pas na twee tot drie weken duidelijk is of ze aanslaan. Eventuele bijwerkingen treden meestal in die periode op en verdwijnen later weer.

Twee op de drie mensen hebben baat bij antidepressiva.  Het kan wel enkele weken duren voordat verbetering merkbaar is. Antidepressiva zijn niet verslavend, maar sommige mensen ervaren wel bijwerkingen. Als de depressieve klachten minder worden, is het af te raden om zelf de medicatie af te bouwen. Betrek daar in ieder geval de behandelaar bij. Lees meer over de bijwerkingen van antidepressiva in ons dossier.

Er zijn diverse soorten psychotherapie bij een manische depressie. Deze psychotherapie kan plaatsvinden naast de begeleiding van de arts die de medicijnen voorschrijft. De meest voorkomende vormen van psychotherapie worden hier genoemd.

Psycho-educatie bij manische depressie

Een veelgebruikte psychologische behandeling bij een manische depressie is psycho-educatie. Bij psycho-educatie geeft een psycholoog of psychiater uitleg en advies over de klachten en behandeling. Meestal wordt psycho-educatie direct na de acute behandeling gegeven in groepsverband. Een belangrijk onderdeel van psycho-educatie is het opstellen van een crisiskaart of een persoonlijk signaleringsplan. Dit kan helpen om bijtijds bij te sturen of om een terugval te voorkomen.

Cognitieve gedragstherapie (CGT) bij manische depressie

Ook cognitieve gedragstherapie kan helpen bij manische depressies. Deze therapievorm kan individueel maar ook in groepsverband worden gegeven. Cognitieve gedragstherapie is erop gericht een einde te maken aan hulpeloos en hopeloos makende denkgewoonten. Bij mildere of matige vormen van depressie is het een effectieve behandelmethode. Er zijn ook aanwijzingen dat cognitieve gedragstherapie je beter bestand maakt tegen een eventuele terugval. Gespannen of problematische relaties met anderen dragen namelijk bij tot het ontstaan en voortbestaan van depressies.

Interpersoonlijke psychotherapie of relatietherapie bij manische depressie

Tenslotte zijn ook interpersoonlijke- of relatietherapie vormen van psychotherapie die specifiek gericht zijn op het verbeteren van onderlinge relaties binnen het gezin. Ze kunnen zowel in groepsvorm als individueel plaatsvinden en helpen om nieuwe denk- en gedragspatronen aan te leren. De therapieën zijn vooral geschikt gebleken bij unipolaire depressies, eventueel in combinatie met medicatie.

Bij ernstige manische depressie kan soms een opname in een kliniek nodig zijn.