Hoe zorg je voor je uiterlijk wanneer je kanker hebt?

Veel mensen die de diagnose kanker krijgen, worden op den duur geconfronteerd met veranderingen in hun uiterlijk. Denk hierbij aan haaruitval, gewichtsverlies en aantasting van de huid. Deze gevolgen lijken voor de omgeving vaak onbelangrijk; het belangrijkste is immers om beter te worden. Maar uiterlijke veranderingen kunnen juist veel invloed hebben op hoe je je voelt.

Na de diagnose

Op het moment dat je de diagnose kanker krijgt, heeft dat vanzelfsprekend een enorme impact op je leven. Waarschijnlijk ben je nog helemaal niet bezig met je uiterlijk. Toch is dit het moment om alvast maatregelen te nemen die de gevolgen voor je uiterlijk kunnen beperken.

Beginnen met meer bewegen

Dat sporten goed voor je is en zorgt voor een betere conditie is algemeen bekend. Het is een goed idee om hiermee door te gaan, of juist te beginnen met sporten als je kanker hebt. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat beweging tijdens de behandeling van kanker zorgt voor een aanzienlijke vermindering van fysieke klachten en vermoeidheid.

Beginnen met gezonder eten

Gezond eten zorgt voor een betere conditie en meer energie, ook dat is algemeen bekend. Van beide kun je wel wat extra’s gebruiken als je op het punt staat om zware behandelingen te ondergaan. Om gezonder te eten kun je de volgende richtlijnen van de Gezondheidsraad volgen:

Eet minimaal 250 gram groenten en twee stuks fruit per dag.
Kies voor volkorenproducten in plaats van de witte varianten.
Gebruik vloeibare plantaardige vetten in plaats van harde vetten.
Neem enkele porties zuivel per dag.
Eet één keer per week vis (bij voorkeur vette vis zoals makreel of zalm).
Zorg ervoor dat je maximaal 6 gram zout binnenkrijgt.
Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken.
Drink geen alcohol of niet meer dan één glas per dag.
Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees (bijvoorbeeld worst en spek).

Geen haar meer

Als je chemo of bestraling van het hoofd krijgt, is het mogelijk dat je haar gaat uitvallen. Deze vorm van haaruitval wordt alepecia diffusa genoemd. Bij iedere toediening worden de haren namelijk aangetast. Het stukje haar dat nog in het haarzakje zit, krijgt hierdoor een zwakke plek. Op den duur raakt de haarfollikel zo beschadigd dat er geen nieuw haar meer aangemaakt wordt en dit resulteert uiteindelijk in kaalheid: iets wat vaak een grote klap is.

Het uitvallen gebeurt ergens tussen de tien en zeventien dagen na je eerste behandeling. Meestal gebeurt dit geleidelijk en vind je steeds meer haren in huis of op je kleding. Veel mensen kiezen er daarom voor om het af te scheren. Doorgaans groeit het haar terug nadat de chemobehandeling afgerond is. Lees meer over behandelingen tegen haaruitval.

Haarwerken

Veel mensen vinden het fijn om toch nog haar op hun hoofd te hebben en kiezen daarom voor een haarwerk. Het meest voor de hand liggende haarwerk is een pruik. Deze zijn er in allerlei soorten en maten: met synthetisch haar of echt haar, met lang of kort haar, met de hand of machinaal geknoopt enzovoort. Het is daarom goed om te kijken wat het best bij jou past.

Een andere variant van een haarwerk is een Toupim. Dit is een elastische haarband waaraan echt haar is bevestigd. Dit haarwerk kan, in tegenstelling tot een pruik, gemaakt worden van je eigen haar. Omdat er alleen aan de onderkant van de band haar zit, draag je een Toupim altijd in combinatie met een muts, hoedje, sjaal of pet.

Make-up

Door chemotherapie of bestraling kan je gezichtshaar uitvallen. Doordat je wimpers en wenkbrauwen voor een groot deel je gezichtsuitdrukking bepalen, zal je ineens een leeg gezicht krijgen. Vooral als je eerst donkere wimpers en wenkbrauwen had. Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden om daar wat aan te doen:

Wenkbrauwen tekenen:
1. Bepaal eerst hoe de vorm van de wenkbrauw moet zijn. Dit kun je doen door te kijken naar foto’s van toen je nog wenkbrauwen had, maar er is ook een handig trucje voor: Hou een potlood recht omhoog tegen je neusvleugel. De plek waar het potlood en de rand van je oogkas elkaar kruisen, is het begin van je wenkbrauw - Vervolgens houd je het potlood schuin vanaf de neusvleugel over de iris. Het punt waar het potlood je rand van je oogkas kruist, is het hoogste punt van je wenkbrauw - Als laatste verplaats je het potlood van de iris naar de buitenste ooghoek (het andere uiteinde blijft bij je neusvleugel). Dit is het uiteinde van je wenkbrauw. Deze ligt net iets boven je oogkas.
2. Het is handig om een lichte lijn te trekken op de plek waar je je wenkbrauw wilt hebben. Zo kun je zien of de vorm en de hoogte goed is.
3. Als je de goede vorm en hoogte hebt gevonden, kun je de wenkbrauw een basis geven met wenkbrauwpoeder. Dit kun je doen met een plat en schuin afgesneden wenkbrauwkwastje.
4. Met een scherp wenkbrauwpotlood in een tint donkerder dan de wenkbrauwpoeder kun je vervolgens haartjes tekenen. Doe dit op verschillende hoogtes en in verschillende diktes voor een natuurlijk resultaat.

Haarstukjes voor je wenkbrauwen: Vind je het een gedoe om elke dag je wenkbrauwen te tekenen? Dan kun je haarstukjes speciaal voor je wenkbrauwen overwegen. Deze bestaan uit synthetische of echte haren en worden opgeplakt met huidlijm. Je verwacht het misschien niet, maar deze wenkbrauwhaarstukjes zien er doorgaans heel natuurlijk uit. Het gebruik van huidlijm is echter niet aan te raden op een overgevoelige huid, dus overleg hierover met je arts.
Plakwimpers: Plakwimpers zijn ideaal om te dragen bij speciale gelegenheden zoals een feestje. Deze worden net als de wenkbrauwhaarstukjes opgeplakt met huidlijm, dus ook plakwimpers worden afgeraden op een overgevoelige huid. Verder bestaat het gevaar dat de lijm je oog in loopt als je niet meer je eigen wimpers hebt. Wees hier dus voorzichtig mee en overleg zo nodig met je arts.

Verzorgen van de huid

Het is mogelijk dat de conditie van je huid achteruitgaat door chemotherapie of bestraling. De meest voorkomende problemen zijn een droge huid, vette huid, acne en huidveroudering. Dat je huidconditie achteruitgaat, is niet te voorkomen. Wel kun je je huidconditie verbeteren door het zo goed mogelijk te verzorgen.

Droge huid

Verschillende behandelingen tegen kanker hebben vaak als bijeffect dat je huid droger wordt. De celdeling in je huid remt af, waardoor huidcellen niet meer goed functioneren. Dit heeft als effect dat je huid minder vocht vasthoudt. Hierbij enkele tips om je huid optimaal te verzorgen:

Gebruik een parfum- en alcoholvrije dagcrème voor de droge huid.
Gebruik een zacht en niet-schuimend reinigingsproduct.
Douch niet te lang en niet te heet.
Boen je huid niet.
Drink veel water of kruidenthee.

Vette huid

Het is ook mogelijk dat je huid juist vet wordt van de behandelingen. Het is dan belangrijk om je huid goed te reinigen om puistjes te voorkomen. Gebruik een reinigingsproduct zonder oliën en was hiermee je gezicht ’s ochtends en ’s avonds.

Acne

Behandelingen zorgen vaak voor een verstoorde hormoonhuishouding en een ontregelde huid. Soms leidt dit tot acne. Probeer een oplossing te vinden als je er veel ongemak aan ondervindt. Zoek bijvoorbeeld naar een dermatoloog die je begrijpt en wil helpen. Om je huid zo rustig mogelijk te houden, kun je zelf het volgende doen:

Blijf zo veel mogelijk uit de zon en smeer je in met een hoge factor.
Zorg voor een goede, milde reiniging van je gezicht.
Gebruik geen scrubs, deze zijn vaak te agressief voor de huid.
Probeer zo veel mogelijk van je gezicht af te blijven, dus niet aanraken en niet knijpen.

Overtollig gezichtshaar

Een verstoorde hormoonhuishouding kan ook leiden tot haargroei in je gezicht. Dit is een vervelend cosmetisch probleem, maar gelukkig zijn er verschillende manieren om dit aan te pakken:

Bleken: Dit kun je bij de schoonheidsspecialist doen of thuis met een middeltje dat je bij de drogist kunt halen.
Harsen: Ook dit kun je zelf doen, maar het is aan te raden om dit te laten doen bij een harssalon om je huid zo min mogelijk te belasten.
Epileren: Met een pincet kun je kleine haartjes weghalen. Omdat het veel tijd kost, is deze methode het meest geschikt voor kleine oppervlakten.
Threading: Een techniek waarbij meerdere haartjes in één keer weggehaald worden met behulp van twee strakgespannen touwtjes.

Handige links & meer informatie

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van het boek 'Je lijf, je looks, je leven' van Saskia Ebeli. Voor meer informatie over uiterlijk bij kanker kun je en kijkje nemen op de volgende websites:

Haar

Huid en make-up

Kleding

Gerelateerd

Verder lezen7. Hulp bij het leven met kanker