Hoe ontstaat een trombosebeen en hoe herken je het?

Een trombosebeen ontstaat doordat een bloedstolsel vast komt te zitten in de diepe aderen van het been. Er zijn een aantal verschillende risicofactoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een trombosebeen. Dit zijn:

• Boezemfibrilleren: de bloedstroom in het hart verloopt trager dan normaal, waardoor er stolsels kunnen ontstaan.
• Beschadigingen aan de bloedvaten: beschadigingen kunnen ontstaan bij ongelukken of operaties. Ze kunnen leiden tot een onregelmatige bloedvatwand, waar bloedstolsels zich gemakkelijker aan kunnen hechten. Onregelmatige bloedvatwanden kunnen ook ontstaan door aderverkalking als gevolg van diabetes, te hoog cholesterol, roken of een te hoge bloeddruk.
• Ernstig overgewicht: overgewicht kan ook leiden tot vaatproblemen zoals aderverkalking, wat weer kan leiden tot trombose.
• Veranderingen in de samenstelling van het bloed: bijvoorbeeld in hormoonsamenstelling bij zwangerschap of door gebruik van de anticonceptiepil. Ook bij ziektes als reuma of ontstekingen in het lichaam kan de samenstelling van het bloed veranderen. Meer over het verband tussen de anticonceptiepil en trombose lees je op de pagina Verhoogd risico op trombose.
• Erfelijke factoren: zoals een tekort aan eiwitten - antitrombine, proteïne C en proteïne S - die ervoor zorgen dat de stolling afremt. Ook stollingsfactor V (Factor V Leiden) en stollingsfactor II hebben invloed op het ontstaan van trombose.
• Langdurig stilzitten of -liggen: bijvoorbeeld na een ongeluk, operatie of bij een langdurig ziekbed. Je kunt hier meer over lezen op de pagina Verhoogd risico op trombose
• Vliegreizen langer dan vijf uur: de combinatie van langdurig stilzitten en de lage zuurstofconcentratie in de lucht in het vliegtuig is een risicofactor. Lees hier meer over op de pagina Verhoogd risico op trombose.
• Ouderdom: naarmate je ouder wordt krijg je een grotere kans op trombose. Boven de zestig jaar krijgt naar schatting een op de driehonderd mensen trombose. Bij mensen boven de 75 jaar is deze kans zelfs een op honderd.

Ondanks dat er vele risicofactoren bekend zijn, blijft het vaak onbekend waarom iemand trombose krijgt.

Een trombosebeen kun je vrij goed herkennen, omdat het been er heel anders uitziet dan normaal. Dit geldt met name als het trombosebeen al langer aanwezig is. Bij sommige mensen zijn de symptomen in een vroeg stadium minder goed herkenbaar, waardoor zij risico lopen het trombosebeen te laat op te merken. Belangrijke symptomen van een trombosebeen zijn:

• Glanzend, rood uiterlijk
• Het aangedane been is vaak dikker
• Aderen duidelijker zichtbaar dan normaal
• Soms hinder tijdens het lopen
• Zwaar gevoel in het been
• Soms pijnlijk
• Temperatuurstijging in het been

Het is belangrijk dat een trombosebeen zo snel mogelijk behandeld wordt door een arts. Anders bestaat het risico dat de bloedprop losraakt en in de bloedbaan terechtkomt. Dit kan leiden tot de verstopping van aderen in de longen, ook wel longembolie genoemd. Een longembolie is een ernstige aandoening en vereist directe behandeling. Lees meer over de behandeling op de pagina Behandeling trombosebeen.

Daarnaast kan de bloedprop kleppen in de beenaderen beschadigen. Daardoor kun je spataders krijgen. Ook kun je hierdoor het posttrombotisch syndroom (PTS) ontwikkelen. Lees meer over het posttrombotisch syndroom op de volgende pagina.