Ziek door meningokokken: de symptomen
Meningokokkenziekte is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen die kunnen ontstaan door de meningokok. Infectie met de meningokokkenbacterie kan namelijk twee ziektebeelden veroorzaken: bloedvergiftiging en/of hersenvliesontsteking. Herkennen van symptomen van meningokokkenziekte is belangrijk omdat de gevolgen binnen 24 tot 48 uur zeer ernstig kunnen zijn.
Infectie met meningokokken: de eerste symptomen
Over het algemeen begint een meningokokkeninfectie met symptomen die lijken op griep. Denk hierbij aan hangerigheid, hoofdpijn en een grieperig gevoel. Bij meningokokkenziekte verergeren de eerste symptomen snel, samen met het plotseling ontstaan van hoge koorts, overgeven en hoofdpijn. Deze symptomen kunnen al binnen 8 uur ontstaan. Vervolgens worden binnen enkele uren de symptomen zichtbaar van bloedvergiftiging (sepsis) en/of hersenvliesontsteking.
Symptomen van bloedvergiftiging door meningokokken
Bloedvergiftiging wordt ook wel sepsis genoemd. Bij bloedvergiftging zit de meningokokkenbacterie in het bloed. Het belangrijkste symptoom van meningokokkensepsis is het verschijnen van paarsrode puntjes op de huid. Dit zijn onderhuidse bloedingen die duiden op een ernstige bloedvergiftiging. Deze vlekjes kun je niet wegdrukken. Dit kan je controleren door met een glas op de vlekjes te drukken. Meningokokkensepsis kan voorkomen in combinatie met een hersenvliesontsteking.
Septische shock
Als je ernstige sepsis hebt, dan kan een septische shock ontstaan. Dit is een vaak levensgevaarlijke situatie waarbij je koud, klam en bleek wordt. Je ledematen, hersenen en andere belangrijke organen kunnen tijdens septische shock beschadigd raken of zelfs afsterven.
Hersenvliesontsteking door meningokokken herkennen
Als de meningokokkenbacterie vanuit het bloed de hersenvliezen infecteert, kan een bacteriële hersenvliesontsteking ontstaan. Hersenvliesontsteking veroorzaakt door een bacterie verloopt meestal ernstiger dan hersenvliesontsteking veroorzaakt door een virus. Een van de belangrijkste symptomen die duidt op hersenvliesontsteking is een stijve nek. Vandaar dat hersenvliesontsteking ook wel nekkramp wordt genoemd. De medische term voor hersenvliesontsteking is meningitis.
Symptomen van hersenvliesontsteking bij baby’s en kinderen
Wanneer een baby meningokokkenziekte heeft, dan uit de nekkramp zich als zogenoemde luierpijn. Luierpijn houdt in dat een baby pijn heeft en gaat huilen als je bij het verschonen van een luier de beentjes optilt. Andere symptomen van hersenvliesontsteking bij baby’s zijn bijvoorbeeld sufheid, moeilijk wakker te maken, slecht drinken en ontroostbaar huilen of kreunen. Ook is meningokokkenziekte te herkennen aan een uitpuilende fontanel (zacht schedeldeel). Dit is echter meestal al een laat verschijnsel.
Bij pasgeborenen zijn de verschijnselen van hersenvliesontsteking moeilijker waar te nemen. Zij vertonen vaak een prikkelbaar of juist lusteloos gedrag. Verder komen de symptomen bij baby’s en kinderen overeen met de symptomen die volwassenen vertonen bij de meningokokkenziekte.
Ziek door meningokokken: de klassieke symptomen
Samengevat kun je meningokokkenziekte herkennen aan de onderstaande symptomen. Dit zijn zowel symptomen van hersenvliesontsteking als bloedvergiftiging. Niet alle symptomen hoeven tegelijk voor te komen.
- Plotselinge hoge koorts
- Hoofdpijn (later zware hoofdpijn)
- Overgeven
- Overgevoeligheid voor licht of geluid
- Nekstijfheid
- Vlekjes op de huid
- Koude handen en voeten
Bronnen: RIVM, LCI, Huidinfo, Hersenstichting, Nederlandse Vereniging voor Neurologie, Nederlandse Meningitis Stichting
Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door GSK
NP-NL-GVX-WCNT-190003