"Met een stoma leer je jezelf allerlei trucjes aan"

"Ik vond het geweldig om op vakantie te gaan naar warme vakantielanden als Griekenland of Frankrijk, maar dat doe ik tegenwoordig niet meer. Ik vindt een hygiënisch toilet extreem belangrijk, omdat ik het stomazakje vaak moet lagen en daar gaan ze toch wat vrijer met de hygiëneregels om dan wij. Al is het laatste jaren gelukkig wel verbeterd. Gelukkig zien de Fransen in dat poepen op een toilet toch wat prettiger is dan in een gat in de grond. Daarbij is het subtropische klimaat een crime voor stomadragers. Je moet extreem veel drinken, en daardoor wordt de ontlasting nog dunner en agressiever. En het is al zo dun als water, dus kun je nagaan. De kans op lekkages is dan ook groter."

"Ik ben geen kluizenaar. Integendeel. Gewapend met een stevig pakket aan reservemateriaal, schoonmaakspullen en indikkingstabletten (red. zo’n tablet stop je in een stomazakje en daardoor dikt de ontlasting in) trek ik graag naar vakantielanden met hetzelfde klimaat als Nederland. Dit jaar ben ik bijvoorbeeld naar de Belgische kust geweest. Leuke stadjes bezoeken en bijkleuren op het strand. Maar ik ga niet meer in mijn badpak op het strand zitten of het water in. Dat is zo'n gedoe."

"In het begin van de jaren ’70 - toen bij mij de ziekte van Crohn ontdekt werd - moest ik me aan een heel streng dieet houden. Vezels waren ten strengste verboden. Maar nadat de dunnedarmstoma geplaatst was raadde mijn arts aan om juist vezelrijk te eten. Een hele omschakeling. Door dat hele strenge dieet waren mijn darmen gewoon een beetje verpest. Ze waren het niet gewend. Ik heb wel aantal jaar nodig gehad om weer ‘normaal’ te kunnen eten."

"Nu kan ik in principe alles weer eten en drinken, alleen moet ik overal wat meer opletten. Een goede bodem is belangrijk. Pas dronk ik een keer een glas wijn en had ik veel te weinig gegeten. Meteen zat ik drie keer achter elkaar op het toilet. Maar ja, ook als je geen stoma hebt, is een goede bodem belangrijk bij een alcoholische versnapering, toch?"