Temperatuur meten

Temperatuur meten

Je lichaamstemperatuur is erg belangrijk, omdat het een van de vier belangrijkste vitale functies van het lichaam is. De temperatuur van je lichaam kan dan ook belangrijke inzichten geven over je gezondheid. Er is niet een standaard lichaamstemperatuur die voor ieder persoon geldt, maar er is wel een gemiddelde waar je op of rond moet zitten om te checken of je bijvoorbeeld koorts hebt. De gemiddelde lichaamstemperatuur wordt gesteld tussen de 35,5 en de 37 °C. Wat voor lichaamstemperatuur je meet is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het soort thermometer, de plek op je lichaam waar je je lichaamstemperatuur meet, het moment van de dag en je leeftijd. Hoe dat allemaal zit? Dat lees je hieronder. 

Soorten thermometers

Hoe je je lichaamstemperatuur opmeet, hangt af van de thermometer die je gebruikt. Er bestaan verschillende soorten thermometers, namelijk: 

• Digitale thermometers. Met een digitale thermometer kun je op diverse plekken je lichaamstemperatuur meten. Een digitale thermometer meet je temperatuur met behulp van warmtesensoren. Vaak duurt het met een digitale thermometer even voordat je het de juiste temperatuur af kunt lezen. Lees meer over de voor- en nadelen van digitale thermometers. 
  • Oorthermometers: met een oorthermometer meet je de temperatuur van je trommelvlies. Vaak is deze thermometer wat lastiger zelf te gebruiken. Oorthermometers zijn minder geschikt om te gebruiken bij baby’s jonger dan 6 maanden en ouderen omdat de gehoorgang van baby's vaak nog te smal is, hierdoor kun je niet goed bij het trommelvlies komen. Daarnaast is oorsmeer van invloed op de uitslag.
  • Voorhoofd- of infraroodthermometers: een voorhoofdthermometer meet de temperatuur van je voorhoofd, dit gebeurt aan de hand van de temperatuur van het bloed dat door de temporale slagader stroomt. Lees meer over de voor- en nadelen van voorhoofdthermometers.  

Temperatuur meten: hoe werkt een thermometer?

De gebruiksaanwijzing om je temperatuur te meten verschilt per thermometer. Daarnaast is het, om het verloop van koorts in de gaten te houden, belangrijk om telkens dezelfde thermometer en dezelfde meetplaats te hanteren. Hieronder kun je meer lezen over de voor- en nadelen van elk type thermometer en geven we tips voor het meter van je lichaamstemperatuur. Verder is het belangrijk dat je geen koortswerende medicijnen zoals paracetamol of ibuprofen genomen hebt. 

Temperatuur meten met een digitale thermometer

Met een digitale thermometer kun je op diverse plekken je lichaamstemperatuur opmeten, namelijk:

• Onder de tong.
• Onder de oksel.
• In de anus. 

Temperatuur opmeten onder de tong

Zorg ervoor dat je vlak voor de meting niet iets warms of iets kouds hebt gedronken. Ook roken vlak voor de meting kan de uitslag beïnvloeden. 

Zo meet je je lichaamstemperatuur onder de tong:

• Stap 1: ontsmet de thermometer. 
• Stap 2: plaats de thermometer onder de tong, vlak naast het tongbandje. Houd tijdens de meting je mond dicht en adem door je neus. 
• Stap 3: verwijder de thermometer na het piepsignaal en lees de uitslag af. 

Temperatuur opmeten onder de oksel

Zorg ervoor dat je oksel droog is voordat je gaat meten. Het is niet verstandig om je oksel vlak voor het meten te wassen. De temperatuur van het water kan de uitslag beïnvloeden. Naast de temperatuur van het water kan ook zweet onder je oksel zorgen voor een minder betrouwbare meting. De temperatuur onder je oksel meten kost ook het meeste tijd, vaak moet de thermometer tot wel 10 minuten onder de oksel blijven zitten. 

Zo meet je je lichaamstemperatuur onder de oksel:

• Stap 1: ontsmet de thermometer. 
• Stap 2: plaats de thermometer onder de ontblote oksel en laat het metalen topje naar boven wijzen. Doe je arm vervolgens naar beneden. 
• Stap 3: verwijder de thermometer na het piepsignaal en lees de uitslag af. 

Temperatuur opmeten in de anus 

De temperatuur opmeten in de anus is nog steeds de meest betrouwbare manier van meten. Dat komt omdat de temperatuur in de anus minder snel beïnvloed wordt door omgevingsfactoren.

Zo meet je je lichaamstemperatuur via de anus: 

• Stap 1: ontsmet de thermometer. 
• Stap 2: breng een klein beetje vaseline aan op het topje van de thermometer. 
• Stap 3: breng de thermometer ongeveer 1,5 cm in de anus (dat is ongeveer even lang als het metalen topje). 
• Stap 4: verwijder de thermometer na het piepsignaal en lees de uitslag af. 

Nauwkeurigheid van een digitale thermometer

Een digitale thermometer is de meest nauwkeurige thermometer die je kunt gebruiken. Goede digitale thermometers meten tot op de 0.1 °C nauwkeurig, mits juist gebruikt natuurlijk. 

Temperatuur meten met een oorthermometer

Een oorthermometer kan een minder nauwkeurige meting geven als er veel oorsmeer in het oor zit, zorg er dus voor dat je dit van tevoren verwijdert. Zo meet je je lichaamstemperatuur met een oorthermometer:

• Stap 1: zorg ervoor dat er een schoon beschermkapje op het uiteinde van de thermometer zit. 
• Stap 2: trek zachtjes je oorschelp wat omhoog en wat naar achteren. Dit is nodig, omdat de gehoorgang van nature krom loopt. 
• Stap 3: plaats de thermometer in het oor. 
• Stap 4: verwijder de thermometer na het piepsignaal en lees de uitslag af. 

Temperatuur meten met een voorhoofd- of infraroodhermometer

Elke voorhoofdthermometer werkt net weer een beetje anders. Sommige thermometers moet je over het voorhoofd bewegen, andere moet je tegen het voorhoofd aanhouden en weer andere thermometers hoef je helemaal niet tegen het voorhoofd aan te houden. Lees daarom goed de gebruiksaanwijzing voordat je gaat meten. Zweeten make-up kunnen van invloed zijn op de temperatuur die gemeten wordt. Dit komt omdat zweet kan verdampen en hierdoor verkoelend kan werken. Make-up is vaak op waterbasis wat zorgt voor een barrière tussen de huid en thermometer, daardoor kan je temperatuur ook lager uitvallen.

Zo meet je je lichaamstemperatuur met een voorhoofd- of infraroodthermometer:

• Stap 1: lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing voor de precieze meetinstructies. 
• Stap 2: meet je lichaamstemperatuur volgens de gebruiksaanwijzing. 
• Stap 3: lees na het meten de uitslag af. 

Nauwkeurigheid van een infraroodthermometer

Een oorthermometer is niet zo nauwkeurig als een digitale thermometer, dit komt onder andere doordat de hoeveelheid oorsmeer de meting kan beïnvloeden. Toch is het nauwkeurig genoeg om op de meting te vertrouwen. In principe zijn oorthermometers tot op 0.2 °C betrouwbaar. 

In het geval van een voorhoofdstemperatuurmeter geldt er voor de betrouwbaarheid hetzelfde als bij de oorthermometer. De meting is nauwkeurig genoeg, tot op 0.2 °C. 

Uitslag thermometer

In sommige gevallen moet je bij het aflezen van de uitslag nog iets bijtellen om tot de daadwerkelijke lichaamstemperatuur te komen. Meet je bijvoorbeeld in de mond of onder de oksel? Tel bij het lezen van de uitslag dan 0,3 tot 0,5 graden op bij het resultaat.  

Een handig overzicht:

Houd er rekening mee dat je lichaamstemperatuur ‘s nachts en ‘s ochtends vroeg lager is dan aan het einde van de middag. Bij vrouwen kan ook de menstruatiecyclus invloed hebben op de lichaamstemperatuur. Daarnaast kan ook leeftijd van invloed zijn op je lichaamstemperatuur.  

Zo verschilt de gemiddelde temperatuur voor baby’s, volwassenen en ouderen: 

Als de temperatuur tot onder de 35°C daalt dan spreken we van onderkoeling.

Temperatuur meten bij baby’s 

De meest betrouwbare methode om de lichaamstemperatuur van je baby op te meten is via de anus met een digitale thermometer. Vanaf drie maanden kun je een oorthermometer gebruiken, maar de uitslag is dan minder betrouwbaar. 

Zo meet je de lichaamstemperatuur van je baby:

• Stap 1: ontsmet de thermometer voor gebruik. 
• Stap 2: breng een klein beetje vaseline aan op het topje van de thermometer. 
• Stap 3: breng de thermometer ongeveer 1,5 cm in de anus (dat is ongeveer even lang als het metalen topje). 
• Stap 4: verwijder de thermometer na het piepsignaal en lees de uitslag af.