Gezondheidsplein is een informatieve website over gezondheid. De gezondheidsinformatie op deze website staat los van eventueel getoonde advertenties.

Gedragsstoornis

Goedgekeurt icoonInformatie goedgekeurd door S. Kruisdijk
4.5 uit 5 - 2 beoordelingen
Beoordeling icoon2 mensen vonden deze informatie nuttig

Wat is een gedragsstoornis?

Een gedragsstoornis is een psychische stoornis bij kinderen. Kinderen met een gedragsstoornis vertonen voor langere tijd afwijkend en zeer lastig gedrag. Alle kinderen hebben weleens een periode waarin ze zich opstandig, boos, dwars en agressief gedagen. Echter, bij kinderen met een gedragsstoornis houdt deze periode langer aan, wat leidt tot nadelige gevolgen voor het kind en zijn/haar omgeving. Een gedragsstoornis behoort tot de ontwikkelingsstoornissen. Daarnaast zijn er meerdere gedragsstoornissen te onderscheiden. De twee bekendste gedragsstoornissen zijn:

  • Antisociale gedragsstoornis (Conduct Disorder ofwel CD)
  • Oppositionele opstandige gedragsstoornis (Oppositional Defiant Disorder ofwel ODD)

Onder een gedragsstoornis vallen ook:

  • Gedragsstoornis niet anderszins omgeschreven (NAO)
  • Stoornissen in de impulsbeheersing
  • Aanpassingsstoornis
  • Ouder-kind relatieproblematiek

Een gedragsstoornis is een psychische stoornis bij kinderen. Kinderen met een gedragsstoornis vertonen voor langere tijd afwijkend en zeer lastig gedrag. Alle kinderen hebben weleens een periode waarin ze zich opstandig, boos, dwars en agressief gedagen. Echter, bij kinderen met een gedragsstoornis houdt deze periode langer aan, wat leidt tot nadelige gevolgen voor het kind en zijn/haar omgeving. Een gedragsstoornis behoort tot de ontwikkelingsstoornissen. Daarnaast zijn er meerdere gedragsstoornissen te onderscheiden. De twee bekendste gedragsstoornissen zijn:

  • Antisociale gedragsstoornis (Conduct Disorder ofwel CD)
  • Oppositionele opstandige gedragsstoornis (Oppositional Defiant Disorder ofwel ODD)

Onder een gedragsstoornis vallen ook:

  • Gedragsstoornis niet anderszins omgeschreven (NAO)
  • Stoornissen in de impulsbeheersing
  • Aanpassingsstoornis
  • Ouder-kind relatieproblematiek

Oorzaak van een gedragsstoornis

De oorzaak van een gedragsstoornis is vaak een wisselwerking van verschillende factoren. Vaak is er bij het kind sprake van erfelijke aanleg voor een gedragsstoornis. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat er geen specifieke afwijkingen in de genen bestaan die de oorzaak zijn van slecht luisteren, driftbuien en agressief gedrag. Wel zijn er soms kleine afwijkingen in de hersenfuncties die de hormoonstoffen regelen. Deze zijn verantwoordelijk voor het onderdrukken van impulsen en beheersen van emoties. Het gevolg van zulke afwijkingen is vaak al op jonge leeftijd bij het kind te zien. We spreken dan van een moeilijk temperament. Het kind heeft moeite met concentreren, is erg beweeglijk en reageert impulsief en heftig. Daarnaast hebben deze kinderen soms meer moeite met het herkennen van emoties van anderen en soms is het spraak- en denkvermogen minder goed ontwikkeld. Al deze factoren samen maakt het voor het kind lastig om goed met ingewikkelde sociale situaties om te gaan.

Naast erfelijke aanleg hebben omgevingsfactoren ook grote invloed op het ontwikkelen en het in stand houden van een gedragsstoornis. Voorbeelden van invloeden uit de omgeving op het ontwikkelen van een gedragsstoornis zijn:

  • Ouders
  • Leerkrachten op school
  • Klasgenoten
  • Sportclubvrienden
  • Computerspelletjes/televisieprogramma’s (media)
  • De buurt

Bepaald gedrag van de ouders werkt het temperamentvolle gedrag van een kind in de hand. Bijvoorbeeld door weinig grenzen te stellen, vaak toe te geven aan driftbuien en door inconsequent te zijn in de opvoeding. Ook zien sommige wetenschappers een relatie tussen agressie in bijvoorbeeld videospelletjes en agressie bij het kind zelf. Door de blootstelling aan agressie in de virtuele wereld zou het kind kunnen gaan denken dat geweld de juiste manier is voor het oplossen van problemen.

De oorzaak van een gedragsstoornis is vaak een wisselwerking van verschillende factoren. Vaak is er bij het kind sprake van erfelijke aanleg voor een gedragsstoornis. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat er geen specifieke afwijkingen in de genen bestaan die de oorzaak zijn van slecht luisteren, driftbuien en agressief gedrag. Wel zijn er soms kleine afwijkingen in de hersenfuncties die de hormoonstoffen regelen. Deze zijn verantwoordelijk voor het onderdrukken van impulsen en beheersen van emoties. Het gevolg van zulke afwijkingen is vaak al op jonge leeftijd bij het kind te zien. We spreken dan van een moeilijk temperament. Het kind heeft moeite met concentreren, is erg beweeglijk en reageert impulsief en heftig. Daarnaast hebben deze kinderen soms meer moeite met het herkennen van emoties van anderen en soms is het spraak- en denkvermogen minder goed ontwikkeld. Al deze factoren samen maakt het voor het kind lastig om goed met ingewikkelde sociale situaties om te gaan.

Naast erfelijke aanleg hebben omgevingsfactoren ook grote invloed op het ontwikkelen en het in stand houden van een gedragsstoornis. Voorbeelden van invloeden uit de omgeving op het ontwikkelen van een gedragsstoornis zijn:

  • Ouders
  • Leerkrachten op school
  • Klasgenoten
  • Sportclubvrienden
  • Computerspelletjes/televisieprogramma’s (media)
  • De buurt

Bepaald gedrag van de ouders werkt het temperamentvolle gedrag van een kind in de hand. Bijvoorbeeld door weinig grenzen te stellen, vaak toe te geven aan driftbuien en door inconsequent te zijn in de opvoeding. Ook zien sommige wetenschappers een relatie tussen agressie in bijvoorbeeld videospelletjes en agressie bij het kind zelf. Door de blootstelling aan agressie in de virtuele wereld zou het kind kunnen gaan denken dat geweld de juiste manier is voor het oplossen van problemen.

Gedragsstoornis op latere leeftijd

Vaak ontwikkelt een gedragsstoornis zich voor het tiende levensjaar van het kind, maar er zijn gevallen bekend waarbij de gedragsstoornis zich pas later begint te uiten. De precieze oorzaak van gedragsstoornissen die op latere leeftijd ontstaan is minder goed bekend. Mogelijk is het een combinatie van:

  • Gezagsconflicten met ouders en/of leerkrachten.
  • Weinig toezicht van de ouders op de kinderen.
  • Het aansluiten bij een (foute) vriendengroep waarbij lichte en/of zware criminaliteit normaal is.

Vaak ontwikkelt een gedragsstoornis zich voor het tiende levensjaar van het kind, maar er zijn gevallen bekend waarbij de gedragsstoornis zich pas later begint te uiten. De precieze oorzaak van gedragsstoornissen die op latere leeftijd ontstaan is minder goed bekend. Mogelijk is het een combinatie van:

  • Gezagsconflicten met ouders en/of leerkrachten.
  • Weinig toezicht van de ouders op de kinderen.
  • Het aansluiten bij een (foute) vriendengroep waarbij lichte en/of zware criminaliteit normaal is.

Symptomen van een gedragsstoornis

Een gedragsstoornis herken je onder andere aan ongewenste gedragingen door het kind. Ongewenst gedrag kan zich op drie manieren uiten:

  • Agressie
  • Oppositioneel gedrag
  • Antisociaal gedrag

Met oppositioneel gedrag bedoelt men dat het kind het gezag en de leiding van de ouders/volwassenen niet accepteert. Kinderen doen bijvoorbeeld niet wat er gevraagd wordt of worden boos wanneer er iets wordt verboden. Onder agressie valt niet alleen fysiek geweld zoals schoppen en slaan, maar ook het buitensluiten en pesten van andere kinderen. Antisociaal gedrag is het overtreden van normen en waarden, zoals diefstal plegen en liegen.

Kinderen met een gedragsstoornis hebben vaak problemen op sociaal vlak omdat leeftijdsgenootjes niet met ze willen spelen. Op cognitief gebied hebben ze problemen, omdat er vaak sprake is van een leerachterstand. Op emotioneel gebied ontstaan problemen doordat relaties aangaan moeilijk is voor kinderen met een gedragsstoornis.

Een gedragsstoornis herken je onder andere aan ongewenste gedragingen door het kind. Ongewenst gedrag kan zich op drie manieren uiten:

  • Agressie
  • Oppositioneel gedrag
  • Antisociaal gedrag

Met oppositioneel gedrag bedoelt men dat het kind het gezag en de leiding van de ouders/volwassenen niet accepteert. Kinderen doen bijvoorbeeld niet wat er gevraagd wordt of worden boos wanneer er iets wordt verboden. Onder agressie valt niet alleen fysiek geweld zoals schoppen en slaan, maar ook het buitensluiten en pesten van andere kinderen. Antisociaal gedrag is het overtreden van normen en waarden, zoals diefstal plegen en liegen.

Kinderen met een gedragsstoornis hebben vaak problemen op sociaal vlak omdat leeftijdsgenootjes niet met ze willen spelen. Op cognitief gebied hebben ze problemen, omdat er vaak sprake is van een leerachterstand. Op emotioneel gebied ontstaan problemen doordat relaties aangaan moeilijk is voor kinderen met een gedragsstoornis.

Diagnose gedragsstoornis

Gedragsstoornissen staan beschreven in de DSM-5. DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders en is een handboek voor de diagnose van psychische stoornissen. De DSM stelt een aantal criteria om te bekijken of iemand een gedragsstoornis heeft. In de DSM 5 wordt er een onderscheid gemaakt tussen de twee type gedragsstoornissen: Conduct Disorder (CD) en Oppositional Defiant Disorder (ODD). Een psycholoog of psychiater kan de diagnose gedragsstoornis stellen.

Gedragsstoornissen staan beschreven in de DSM-5. DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders en is een handboek voor de diagnose van psychische stoornissen. De DSM stelt een aantal criteria om te bekijken of iemand een gedragsstoornis heeft. In de DSM 5 wordt er een onderscheid gemaakt tussen de twee type gedragsstoornissen: Conduct Disorder (CD) en Oppositional Defiant Disorder (ODD). Een psycholoog of psychiater kan de diagnose gedragsstoornis stellen.

Verder lezen

Pagina laatst aangepast op 29-03-2023

Auteur: Redactie Gezondheidsplein

Deze informatie is gecontroleerd door:

Vond je deze informatie nuttig?

4.5 uit 5 - 2 beoordelingen

Heeft deze informatie jou geholpen?

.
- Advertentie -
- Advertentie -