Alles over vaccineren

Een vaccinatie wordt ook wel een prik of een inenting genoemd. Een vaccin bevat verzwakte of dode organismen. Deze worden met behulp van een injectie in je lichaam gebracht. Door een vaccinatie wordt je lichaam minder ziek zodra je in aanraking komt met de infectieziekte waartegen je bent ingeënt.

Bij een vaccinatie worden er stukjes van ziekmakende bacteriën of virussen ingespoten. De stukjes zijn onschadelijk gemaakt en maken je dus niet meer ziek. Zodra je lichaam in aanraking komt met deze stoffen treedt het immuunsysteem in werking. Hierdoor worden er afweerstoffen tegen de ziekteverwekkers aangemaakt. Deze afweerstoffen zorgen ervoor dat je lichaam sneller reageert zodra je opnieuw in contact komt met de ziekteverwekkers. Hierdoor verklein je dus de kans dat je ziek wordt. 

In de meeste gevallen ben je na een volledige vaccinatie lange tijd beschermd. Soms moet je na die periode nog een herhalingsvaccinatie (booster) halen, bijvoorbeeld als je naar een land gaat waar je meer risico op bepaalde infectieziektes loopt. De meeste vaccinaties bieden bescherming gedurende vijftien tot twintig jaar. Er zijn daarop een aantal uitzonderingen: de kinkhoest-vaccinatie beschermt bijvoorbeeld gedurende vijf tot tien jaaren de buiktyfus-vaccinatie beschermt gedurende drie jaar. Het is nog onbekend hoe lang de HPV-vaccinatie beschermt, maar bij mensen die in 2006 zijn ingeënt, werkt het vaccin nu nog steeds. Bij rabiës bestaat er een apart vaccinatiebeleid afhankelijk van een eventueel risicovol incident. Meer hierover lees je op de pagina Overige vaccinaties.

Door vaccineren ontstaat groepsimmuniteit. Dit houdt in dat grote groepen mensen beschermd zijn tegen bepaalde infectieziektes, doordat een groot deel van de mensen is gevaccineerd. Omdat de vaccinatiegraad in Nederland hoog is, is er een kleinere kans dat een bepaalde infectieziekte voorkomt. Het aantal gevaccineerde kinderen wordt ook wel de dekkingsgraad genoemd. Als de dekkingsgraad van een ziekte onder de 95 procent komt is er een grotere kans dat een infectieziekte uitbreekt. 

Een voorbeeld van het belang van inenten komt uit 2013, toen brak in de bijbelgordel in Nederland de mazelen uit. In deze veelal christelijke gemeentes is vaccineren niet vanzelfsprekend. Daardoor blijft de dekkingsgraad te laag om infectieziektes helemaal tegen te gaan. Meer over de discussie van voor- en tegenstanders van vaccineren lees je op de pagina Wel of niet vaccineren?