Hoe kun je uitgezaaide borstkanker opsporen?

Uitzaaiingen van borstkanker kan men niet actief opsporen. Er bestaan wel onderzoeken met bijvoorbeeld geluid (een echografie), ioniserende stralen (röntgenfoto’s) of radioactieve isotopen (nucleaire scans) om de uitgezaaide kankercellen in een vroeg stadium te ontdekken. Dergelijke onderzoeken hebben echter verschillende nadelen.

Nadelen opsporende onderzoeken

De nadelen van de eerder genoemde onderzoeken om uitzaaiingen in een vroeg stadium te ontdekken, zijn:

• De tumor moet groot zijn. De kankercellen moeten minstens een tumor vormen van een halve tot één kubieke centimeter om op te vallen in de weefsels waarin ze groeien. Omdat de longen bestaat uit luchthoudend weefsel, kan daar een tumor eerder worden opgespoord dan bijvoorbeeld in de lever. 
• Onderzoek is niet zonder risico. In theorie kunnen ioniserende stralen of radioactieve isotopen op de langere termijn schade of andere tumoren veroorzaken. 
• Onderzoek verlengt de levensduur niet. Als er namelijk eenmaal uitzaaiingen op afstand zijn ontstaan, dan zijn deze meestal niet meer te genezen. Artsen kunnen zich dan alleen nog richten op het verlengen van het leven van de patiënt en het verbeteren van hun kwaliteit van leven.

Uitgezaaide borstkanker opsporen via tumormarkers

Kwaadaardige cellen kunnen zogenoemde ‘tumormarkers’ (meestal eiwitten) produceren die in het bloed, hersenvocht, urine of in het tumorweefsel gemeten kunnen worden. Het meten van tumormarkers is niet zinvol in de controleperiode na voormalig borstkanker. In het algemeen moeten er al vrij grote tumoren zijn gevormd, wil een tumormarker verhoogd zijn. Het is belangrijk om te weten dat niet bij elke uitgezaaide borstkanker verhoogde tumormarkers in het bloed zitten. Bovendien hoeft het bij een verhoogde tumormarker niet te betekenen dat de borstkanker daadwerkelijk is uitgezaaid. Verhoogde tumormarkers kunnen namelijk ook in het lichaam voorkomen bij een andere ziekte of zelfs als u gezond bent.
Als er sprake is van uitgezaaide borstkanker en een tumormarker is verhoogd aanwezig, kan de arts door regelmatig bloedonderzoek te doen het effect van een behandeling op de uitzaaiingen voorspellen. Daling of stijging van een verhoogde tumormarker geeft nogal eens aan of een behandeling aanslaat of niet. Op deze manier hoeven niet altijd foto’s of scans te worden gemaakt om het ziektebeloop te beoordelen.