Trombocyten te laag: te weinig bloedplaatjes

Bloedplaatjes ontstaan in het beenmerg dat in het binnenste van de botten zit. Bij sommige aandoeningen produceert het beenmerg te weinig bloedplaatjes. Een bekend voorbeeld is de kankervorm leukemie. Hierbij maakt het beenmerg te veel witte bloedcellen aan, met als gevolg een daling in de productie van onder andere bloedplaatjes. De productie van bloedplaatjes kan ook (tijdelijk) afnemen door overmatig alcoholgebruik en bloedarmoede (anemie) als gevolg van vitamine B12- en foliumzuurtekort.

De milt breekt normaal gesproken inactieve bloedplaatjes af na ongeveer zeven tot tien dagen. De milt kan bloedplaatjes echter ook te snel afbreken, met te weinig bloedplaatjes in je bloed als gevolg. De milt slaat ook bloedplaatjes op voor noodgevallen (bijvoorbeeld ernstige bloedingen). Bij een vergrote milt kunnen bloedplaatjes vast komen te zitten, waardoor er te weinig trombocyten in de bloedstroom komen. Dit komt voor bij aandoeningen zoals de ziekte van Gaucher en myelofibrose.

Soms verbruikt of vernietigt het lichaam te veel bloedplaatjes. Een voorbeeld is besmetting met HIV, het virus dat kan leiden tot AIDS. Door een reactie van het immuunsysteem worden bloedplaatjes in versneld tempo afgebroken. Het aantal bloedplaatjes kan ook dalen als bijwerking van bepaalde geneesmiddelen, zoals sommige diabetesmedicatie, heparine of kinine (medicijn bij malaria). Er kan ook sprake zijn van een (erfelijke) aandoening. De drie bekendste aandoeningen waarbij het lichaam te veel bloedplaatjes verbruikt of vernietigt zijn:

• Trombotische trombocytopenische purpura (TTP)
• Hemolytisch-uremisch syndroom
• Immuun trombocytopenie (ITP)

Bloedplaatjestekort door ITP

Een bekende oorzaak van een bloedplaatjestekort is immuun trombocytopenie (ITP). Dit is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam bloedplaatjes afbreekt. Hierdoor blijven er te weinig bloedplaatjes in het lichaam over. Bij mensen met immuun trombocytopenie is de trombocytenwaarde verlaagd tot onder 100 miljard bloedplaatjes per liter bloed. Bij een auto-immuunziekte functioneert het immuunsysteem niet goed - het afweersysteem tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen. Het lichaam ziet stoffen die van nature in het lichaam horen aan voor indringers en valt ze aan. Bij immuun trombocytopenie leidt dit tot een snellere afbraak van bloedplaatjes in de milt en soms in de lever. Vaak is ook de aanmaak van bloedplaatjes in het beenmerg onvoldoende en blijft de trombocytenwaarde te laag.

Op de volgende pagina lees je meer over de vormen en symptomen van ITP.