Hulp voor de mantelzorger

Kun je (tijdelijk) geen mantelzorg meer verlenen? Dan kan diegene die je verzorgt AWBZ-zorg aanvragen. Er is dan wel een AWBZ-indicatie nodig. Hierin staat welke zorg de zorgvrager nodigt heeft en hoeveel. Je vraagt de indicatie voor AWBZ-zorg aan bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Heeft degene voor wie je zorgt een indicatie? Dan krijgt hij of zij een "persoonsgebonden budget" (PGB) of zorg in nature. Met het PGB kunnen zelf gekozen hulpverleners (dus ook mantelzorgers) betaald worden. Bij zorg in nature regelt het zorgkantoor geschikte thuiszorg of een zorginstelling. Kreeg jij als mantelzorger altijd vanuit het PGB betaald, maar kun je de zorg niet meer aan? Dan kun je het PGB gemakkelijk overzetten naar zorg in nature. Ook is een mengvorm mogelijk. De persoonlijke verzorging kun je dan overlaten aan een professional, terwijl jij nog wel de huishoudelijke taken doet.

Bij respijtzorg worden de mantelzorgtaken (tijdelijk) overgenomen door beroepskrachten of een vrijwilliger. Je kunt de zorg incidenteel overdragen, bijvoorbeeld als je een weekje op vakantie wilt. Of structureel, bijvoorbeeld elk weekend of één dag in de week. Respijtzorg vindt vaak buitenshuis plaats. Diegene die jij verzorgt gaat dan bijvoorbeeld naar een speciale dagopvang of logeerhuis. Maar als het vervoer problemen oplevert of de zorgvrager graag in eigen vertrouwde omgeving blijft, kunnen de zorgverleners ook bij hem/haar thuis komen.  Of je voor de respijtzorg moet betalen, is afhankelijk van de voorzieningen die de hulpbehoevende gebruikt. Als een vrijwilliger thuis zorg verleent, kost dit vaak niks. Maar als diegene waarvoor je zorgt tijdelijk naar een zorgboerderij gaat of elke week naar een dagopvang, dan moet hiervoor wel betaald worden. Zorgverzekeraars dekken deze kosten tegenwoordig vaak uit de basis- of aanvullende verzekering. Ook kan de respijtzorg uit de AWBZ betaald worden of ingekocht worden met een PGB.

Overal in het land zijn er lokale en regionale Steunpunten Mantelzorg. Hier kun je terecht voor informatie, advies en praktische steun. Het Steunpunt Mantelzorg kan je bijvoorbeeld in contact brengen met zorg- en hulpinstanties in je omgeving. Bovendien kun je er terecht voor een persoonlijk gesprek of een groepsgesprek met lotgenoten. Het kan heel fijn zijn om ervaringen uit te wisselen met mensen die in een vergelijkbare situatie zitten en waaraan je niets hoeft uit te leggen.

Een mantelzorgmakelaar kan je regeltaken – zoals het aanvragen van PGB, AWBZ-indicaties et cetera – overnemen, zodat jij je puur op het zorgen kunt richten. Je kunt een mantelzorgmakelaar via het Steunpunt Mantelzorg inschakelen. Dan is het gratis. Er zijn ook zelfstandig werkende zorgmakelaars. Deze moet je vaak wel uit eigen zak betalen. Soms worden de kosten vergoed door de zorgverzekeraar of uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Dit laatste geldt slechts in een paar regio’s.

Bij de gemeente kun je huishoudelijke zorg aanvragen voor degene waarvoor je zorgt. Of hij of zij dit ook daadwerkelijk krijgt, hangt af van de indicatiestelling. De kosten voor huishoudelijke zorg worden betaald uit de WMO. 

Naast praktische informatie heb je misschien ook behoefte aan informatie over hoe het nou is om mantelzorger te zijn of ervaringen van andere mantelzorgers. In het boek "Zorg zonder naam; Mantelzorgwijzer" lees je verhalen van een aantal mantelzorgers en praktische tips om de mantelzorg voor jou én de zorgvrager zo goed mogelijk in te richten. 

In deze video van Kanker.nl zie je Sabine die haar partner Arie bedankt voor al zijn zorg en steun. Ook geeft IPSO Instellingen PsychoSociale Oncologie tips over hulp voor mantelzorgers.