Wat te doen bij een hernia?

Vroeger werd bij een hernia aangeraden om zoveel mogelijk bedrust te houden. Mensen met een hernia moesten van de dokter soms wekenlang plat liggen. Inmiddels weten we dat dit juist een averechts effect heeft: door een gebrek aan lichaamsbeweging verslappen de spieren, waardoor de kans op nieuwe rugproblemen alleen maar groter wordt.

Tegenwoordig worden mensen met een hernia geadviseerd om juist te blijven bewegen. Het is goed om, voor zover het gaat, de dagelijkse bezigheden zoveel mogelijk voort te zetten. Wel is het verstandig om dit gedoseerd en gecontroleerd te doen: geen zware dingen tillen, geen plotselinge bewegingen maken en niet te lang in dezelfde houding blijven staan of zitten. In veel gevallen zal de huisarts daarnaast ook pijnstillers voorschrijven. Die helpen de pijn te onderdrukken, waardoor het makkelijker is om in beweging te blijven.

Bij driekwart van de mensen met een hernia zijn de klachten binnen drie maanden weer verdwenen. De uitpuilende tussenwervelschijf heeft zich dan uit zichzelf teruggetrokken en drukt niet meer op de zenuwen. Als de klachten na zes tot acht weken nog niet zijn afgenomen, kan de huisarts besluiten om je door te verwijzen. Voor sommige mensen met een langdurige hernia kan fysiotherapie of oefentherapie uitkomst bieden. De andere optie is een operatie. Bij ernstige herniaklachten die gepaard gaan met ongewild urineverlies, verlammingsverschijnselen in het been en/of uitval van het gevoel rond de anus en de achterzijde van de bovenbenen (het zogenaamde rijbroekgebied), wordt zo snel mogelijk een herniaoperatie uitgevoerd.

Mensen met een hernia kunnen vaak al snel beginnen met oefeningen om de onderrug te mobiliseren of fysiotherapie. Oefeningen die je van de fysiotherapeut krijgt, zijn er vaak op gericht om je lichaamshouding te verbeteren en je buik- en rugspieren te versterken. Zo kan je rug beter omgaan met de druk die er op de wervels wordt uitgeoefend.

Bij een herniaoperatie wordt (een deel van) de beschadigde tussenwervelschijf verwijderd. Dat gebeurt meestal onder algehele narcose. De operatie wordt uitgevoerd door een neurochirurg, of soms door een orthopedisch chirurg. Na een herniaoperatie moet de uitstralingspijn normaal gesproken verdwenen zijn. De pijn in de rug of nek blijft vaak wel langere tijd aanwezig. Die kan na de operatie worden behandeld met fysiotherapie of oefentherapie.

Deze tekst is nagekeken door huisarts Kees Vos.