Dossier: rughernia

De meest voorkomende vorm van hernia in een tussenwervelschijf is de rughernia. Een rughernia kan in principe overal in de wervelkolom ontstaan, maar in de praktijk zit hij bijna altijd in de lendenwervels. Meestal bevindt de uitstulping zich tussen de onderste twee lendenwervels, of tussen de onderste lendenwervel en het heiligbeen. Dit is dus laag in de rug. Een hernia hoger in de rug komt heel weinig voor. Dit komt doordat de borstwervels een stuk stabieler zijn dan de lendenwervels.

Naast pijn in de onderrug leidt een rughernia meestal ook tot uitstralingspijn in een bil of been. Bij bepaalde bewegingen, of als je bijvoorbeeld moet hoesten of niezen, wordt de pijn erger. Opvallend is dat de uitstralingspijn in de bil of het been vaak erger is dan de rugpijn zelf. Soms hebben mensen met een hernia minder kracht in hun been, of het voelt alsof het been slaapt. Ook wordt vaak geklaagd over een branderig, prikkelend of doof gevoel in het been.

Bij rugpijn in combinatie met uitstralingspijn in een been en/of bil kan de huisarts, na aanvullend lichamelijk onderzoek, de diagnose hernia stellen. Door middel van een MRI-scan kan vastgesteld worden waar de hernia precies zit, maar normaal gesproken wordt dit middel pas ingezet als de hernia na zes tot acht weken niet uit zichzelf is verdwenen. In ernstige gevallen, of bij twijfel of er sprake is van een hernia of een andere aandoening, kan sneller worden besloten tot een MRI-scan. Voorafgaand aan een herniaoperatie wordt altijd eerst een MRI-scan gemaakt.

Een rughernia wordt vaak verward met andere vormen van rugpijn. Mensen met rugklachten zeggen al snel dat ze ‘een hernia’ hebben, terwijl dat in de meeste gevallen niet zo is. Van alle mensen die zich met rugpijn melden bij de huisarts, is er bij slechts vijf procent sprake van een hernia. Bij de overgrote meerderheid, ruim negentig procent, gaat het om aspecifieke lage rugpijn. Dat wil zeggen dat er geen specifieke oorzaak van de rugklachten is aan te wijzen. Hierover lees je meer in het dossier Pijn in de onderrug en uitstralingspijn. Gelukkig kun je wel met een aantal oefeningen de pijn in de onderrug verzachten.

Deze tekst is nagekeken door huisarts Kees Vos.