Wat zijn de opties als je drager van het erfelijke borst- en eierstokkankergen (BRCA1- en BRCA-2gen) bent?

Regelmatige borstcontroles zijn belangrijk om borstkanker in een vroeg stadium te ontdekken. Hoe eerder, hoe groter overlevingskansen. Als bij jou een BRCA-genmutatie is vastgesteld of bij jou in de familie een BRCA-mutatie bekend is (maar jij bent nog niet getest), kom je in aanmerking voor extra controles. De richtlijnen voor controle bevelen aan:

• Vanaf 25 jaar: jaarlijks borstonderzoek door specialist, en jaarlijks MRI van de borsten.
• Vanaf 30 jaar: jaarlijks borstonderzoek door specialist, en jaarlijks MRI en mammografie.
• Van 60 tot 75 jaar: deelname aan bevolkingsonderzoek borstkanker.
• Voor alle vrouwen met een mogelijke BRCA-mutatie: maandelijks borstzelfonderzoek.

Geen regelmatige controles op eierstokken

Vroeger werden periodieke controles gedaan om eierstokkanker in een beginstadium op te sporen. Dit bleek echter niet effectief. Deze periodieke controles zijn daarom vervangen door het advies om je eierstokken preventief te laten verwijderen, als je drager van een BRCA1- of BRCA2-afwijking bent.

Borsten zijn een belangrijk onderdeel voor je vrouwelijke identiteit. Dit maakt de keuze om ze preventief te laten afzetten dan ook extra zwaar. Uit onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (2013) blijkt wel dat steeds meer vrouwen hiervoor kiezen. Met een preventieve borstamputatie kan de kans op borstkanker afnemen van 72-96% tot minder dan 5%. Lees meer over een preventieve borstamputatie.

Naast je borsten kun je er ook voor kiezen om je eierstokken preventief weg te laten halen. Hierdoor daalt de kans op eierstokkanker tot bijna nul. Het risico dat erfelijke eierstokkanker voor je 40e levensjaar ontstaat, is klein. Daarom adviseren artsen doorgaans de operatie rond je 40e jaar te laten doen, en als de eventuele kinderwens vervuld is. Dus: als op jonge leeftijd duidelijk is dat je erfelijk belast bent en een kinderwens hebt, dan kun je deze nog vervullen. Na de preventieve operatie is dit niet meer mogelijk, al bestaat er tegenwoordig wel een procedure waarmee je ook na de behandeling nog zwanger kunt worden. Lees meer over alsnog zwanger worden na een eierstokverwijdering.

Lees meer over preventieve eierstokamputatie.

Deze tekst is goedgekeurd door dr. L.E. van der Kolk, klinisch geneticus van het Antoni van Leeuwenhoek.