Angsten overwinnen

Om je angst te overwinnen, zal je ermee moeten oefenen op een stapsgewijze manier. Het oefenen met bang-zijn is een enorm effectieve - maar ook best arbeidsintensieve - methode. Deze oefeningen zijn vooral handig is bij specifieke fobieën (bijvoorbeeld bij trein-angst of angst voor water) en sociale fobieën (angst voor groepen).

Om zo'n angst te overwinnen, zal je je angstspier moeten trainen. Wanneer we angst beschouwen als een spier, kun je je wellicht voorstellen dat je die spier kunt versterken door er oefeningen mee te doen. Je kunt een spier stukje bij beetje wat krachtiger maken, maar je kunt hem ook verrekken, namelijk als je ineens teveel van jezelf eist. Je blesseert jezelf en bent terug bij af.

Vertaald naar een concrete levenssituatie betekent dat: ga je angst niet uit de weg, want dan zal je hem ook niet overwinnen. Eis ook niet dat de angst binnen een jaar weg is, bijvoorbeeld door het water in te gaan op een familieweekend als je eigenlijk doodsbang en ongeoefend bent of door ineens een treinreis van twee uur te gaan maken als je bang bent voor gevaren op het spoor. Kies juist voor een stapsgewijze trainingsmethode, zoals je dat ook zou doen bij je fysieke spieren. Werk daarbij met een stappenplan.

Stap 1: Eén halte rijden, samen met een vriend of iemand die je kan steunen en afleiden. Je vertelt diegene dat je bezig bent aan een angst te werken en vraagt hem of haar je te helpen.

Stap 2: Met je helper spreek je af dat je de eerste stap wekelijks uitvoert (elke zaterdag rijden we van Amsterdam Sloterdijk naar de Bijlmer, dan drinken we daar koffie en dan rijden we weer terug) tot die stap voor jou oprecht niet meer spannend aanvoelt en je klaar bent voor stap 3.

Stap 3: je gaat hetzelfde traject afleggen, ditmaal zonder je helper.

Stap 4: je legt een langer traject af, ditmaal opnieuw met je helper. Etcetera.

Stap 1: je gaat in het water van een kinderzwembad of laag natuurwater staan tot aan je knieën, daarbij eventueel geholpen door een vertrouweling die naast je staat. Voelt dat na een aantal weken goed, dan – en niet eerder!- ben je klaar voor stap 2.

Stap 2: Je herhaalt stap 1 alleen.

Stap 3: Vervolgens ga je iets dieper het water in, bijvoorbeeld tot aan je heupen. Een volgende stap is tot aan je borst. Je kin. Kopje onder.

Stap 4: Vervolgens ga je oefenen met in het water vallen, bijvoorbeeld vanaf een windsurfboard. Of je oefent met langer in het water blijven door een klein zwemtochtje te maken, bijvoorbeeld een baantje op en neer.

Hoe je de exacte stappen vormgeeft, is aan jou. Wel is belangrijk: neem de tijd voor het versterken van je angstspier, plan de stappen in je agenda en houd jezelf aan die planning. Werken aan angst is oncomfortabel en dus zal je geest van alles verzinnen om de afspraak met jezelf te cancelen. Maar als je dat doet, bereik je jouw doel niet. Je zult je lichaam bewijs moeten leveren dat er geen gevaar dreigt, keer op keer - net zolang tot het daadwerkelijk veilig voelt om te doen wat je wilt doen.

Dus geen zin, tijd, of een andere smoes? Val er niet voor! Denk aan hoe trots je je voelt als je dit over een jaar hebt bereikt en doe het! Het inschakelen van een angst-buddy kan helpen, al is het maar omdat het stimulerend werkt om aan iemand verantwoording af te moeten leggen als je wilt afzeggen.

Deze tekst is geschreven door Roanne van Voorst, auteur van het boek Alles Onder Controle. Hoe high-risk sporters angst overwinnen.