Onregelmatige menstruatie (Oligomenorroe)

Een onregelmatige menstruatie is een menstruatiecyclus waarbij het niet meer duidelijk is wanneer deze begint of eindigt. De medische term voor een (zeer) onregelmatige menstruatie is oligomenorroe. Er is een onderscheid in primaire en secundaire oligomenorroe: 

• Primaire oligomenorroe. Bij primaire oligomenorroe heeft de vrouw vanaf het begin van haar allereerste menstruatie een onregelmatige menstruatie.
• Secundaire oligomenorroe. Vrouwen met secundaire oligomenorroe hadden ooit een regelmatige menstruatiecyclus voordat ze last kregen van een onregelmatige menstruatie.

Een normale menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen. Bij sommige vrouwen is dit iets korter en bij de ander duurt de cyclus weer iets langer. De menstruatie duurt gemiddeld drie tot zeven dagen en begint bij meisjes meestal tussen de leeftijd van 11 en 15 jaar. Tijdens de eerste periode is de menstruatie bij meisjes vrijwel altijd onregelmatig. Als je menstruatie na een paar jaar onregelmatig blijft, is er sprake van oligomenorroe. 

Als je meer wilt weten over hoe de menstruatiecyclus werkt, kun je verder lezen in het dossier over de menstruatiecyclus. 

De oorzaak van een onregelmatige menstruatie wordt vaak niet gevonden. Waarschijnlijk veroorzaken hormoonschommelingen de onregelmatige menstruatie. De vrouwelijke hormonen progesteron en oestrogeen worden dan onregelmatig afgegeven. Hormoonschommelingen komen voornamelijk voor tijdens de puberteit en de overgang, maar kunnen ook daartussen voorkomen. Andere mogelijke oorzaken van een onregelmatige menstruatie zijn: 

• vleesbomen
• afwijking van de baarmoedermond
• endometriose
• PCOS
• ondervoeding, door bijvoorbeeld een eetstoornis
• plotseling veel gewicht verliezen of juist veel aankomen
• extreem veel of zwaar sporten
• darmproblemen
• een hartaandoening
• diabetes
• medicijngebruik
• stress
• een depressie
• een overactieve schildklier
• hormonale disbalans
• stoppen met de pil
• een hormoonspiraal
• een dreigende miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• een soa

Wil je meer lezen over de oorzaken van een onregelmatige menstruatie? Lees dan hier verder over waardoor een onregelmatige cyclus ontstaat. 

Een onregelmatige menstruatie is eenvoudig te herkennen. Je kunt namelijk niet meer bepalen wanneer de menstruatie begint en eindigt. Bij meisjes die net beginnen met menstrueren en bij vrouwen in de overgang is het normaal dat zij vaker bloed verliezen dan normaal. Bij een onregelmatige menstruatie verlies je vaker in de maand één of twee dagen een kleine hoeveelheid bloed (spotting). Het kan ook zijn dat je opeens in een korte tijd erg veel bloed verliest. Heb je regelmatig last van veel bloeden als je ongesteld bent? Lees dan hier verder over overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie. 

Gebruik van de anticonceptiepil kan een oorzaak zijn van een onregelmatige ongesteldheid. Dit kan een bijwerking van de pil zijn, net als bij andere medicijnen waarin de hormonen oestrogeen of progestageen zitten. Ben je met de pil begonnen en is je menstruatie heel onregelmatig? Overleg dan met je huisarts of dit een bijwerking kan zijn en of een andere pil of andere vorm van anticonceptie misschien geschikter is voor jou. 

Ben je onregelmatig ongesteld en gebruik je geen hormonale anticonceptie? Dan kan de huisarts je juist anticonceptie, zoals de pil, voorschrijven om je menstruaties regelmatig te maken. Als je de pil gebruikt, slik je namelijk drie weken lang elke dag een pil. Hierna volgt een stopweek waarin je ongesteld wordt. Dit zorgt dus voor regelmaat in je menstruaties. Tijdens de stopweek ben je nog steeds beschermd tegen zwangerschappen. Let op: het gebruik van de pil verschilt per soort. Sommige pillen hebben geen stopweek. Dan blijf je dus iedere dag een pil slikken en heb je geen tussentijds bloedverlies. 

Als je net gestopt bent met de pil, is het ook mogelijk dat je menstruaties onregelmatig zijn. Dit wordt ‘ontpillen’ genoemd. Je lichaam moet wennen aan het feit dat je ineens geen hormonale anticonceptie meer binnenkrijgt. Hoelang dit duurt, verschilt per vrouw. Twijfel je of jouw onregelmatige ongesteldheid door het ‘ontpillen’ komt of duurt het langer dan drie maanden? Neem dan contact op met je huisarts.

Om vast te stellen of je last hebt van een onregelmatige menstruatie kun je een periode een menstruatiekalender bijhouden. Met een menstruatiekalender houd je bij hoe vaak je in een maand bloed verliest en op welke momenten. Bijvoorbeeld vaak na de seks of in een periode van stress. Schrijf ook op hoe erg het bloedverlies was.

Als de onregelmatige menstruatie langer dan drie maanden aanhoudt, dan is het verstandig om langs de huisarts te gaan. Doe dat ook als je vaak wisselende seksuele contacten hebt en opeens last krijgt van een onregelmatige menstruatie.

Soms is het moeilijk om een onregelmatige menstruatie te onderscheiden van contactbloedingen (bloedverlies tijdens of na seksueel contact). Mocht het vermoeden bestaan dat hier sprake van is, dan is het altijd verstandig om naar de huisarts te gaan. Vaak is het onschuldig, maar het kan ook wijzen op ziektes zoals soa's of soms op ernstigere aandoeningen zoals baarmoederhalskanker. 

Hoe stelt de huisarts de diagnose van een onregelmatige menstruatie? Je huisarts zal vragen naar hoe vaak je ongesteld bent, hoelang je menstruaties duren en hoeveel tijd ertussen zit. Het is daarom handig als je dit al hebt bijgehouden in een kalender of dagboek. Soms is een lichamelijk onderzoek nodig. Hierbij kijkt de huisarts naar je lichaam. Ook bloedonderzoek behoort tot de mogelijkheden. In het bloed kunnen afwijkingen in hormonen of bijvoorbeeld een gebrek aan voedingsstoffen worden onderzocht.

Een behandeling voor een onregelmatige menstruatie is meestal niet nodig, omdat het vaak wordt veroorzaakt door een korte periode van hormonale schommelingen. Deze hormonale schommelingen gaan meestal vanzelf weer over. Daarnaast is een onregelmatige menstruatie vaak onschuldig, maar het kan wel erg vervelend zijn. Als je bang bent voor onregelmatig licht bloedverlies kun je inlegkruisjes dragen.

Wil je graag zwanger worden en twijfel je of je wel een ovulatie hebt door je onregelmatige menstruatie? Neem dan contact op met je huisarts om dit te bespreken.

Als er geen verdere oorzaak wordt gevonden voor een onregelmatige menstruatie, kun je de pil gaan gebruiken of overstappen op een andere pil. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig een rustmoment te nemen voor jezelf als je veel stress ervaart. Als de onregelmatige menstruatie komt doordat je sterk vermagerd bent, zoek dan hulp bij de huisarts en een diëtist.

Een onregelmatige menstruatie veroorzaakt door een vleesboom of andere afwijking van de baarmoeder(mond) kan worden behandeld door een gynaecoloog. Lees hier meer over de behandeling van vleesbomen.

Meestal is een onregelmatige ongesteldheid niets om je zorgen over te maken. In deze gevallen is het wél verstandig om langs je huisarts te gaan:

• Je verliest steeds meer bloed.
• Je bent langer dan drie maanden onregelmatig ongesteld.
• Je krijgt naast het onregelmatige bloedverlies ook pijn of koorts.
• Je hebt veel wisselende seksuele contacten en krijgt opeens last krijgt van een onregelmatige menstruatie.
• Je wilt zwanger worden en wilt advies over wat je het best kunt doen.
• Je bent ongerust of twijfelt over de mogelijke oorzaak.

NHG – Vaginaal bloedverlies
CWZ - Menstruatie onregelmatig
Máxima Medisch Centrum - Hevige menstruatie