Maagzweer (Ulcus pepticum)

Een maagzweer is een wond in het slijmvlies van de maag. Als de wond in aanraking komt met zuur maagsap, dan kan dit voor heftige pijn in de maag zorgen. Soms bevindt een maagzweer zich in de maag, maar vaker bevindt de zweer zich aan het begin van de twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm bevindt zich net voorbij de uitgang van de maag. Ook dan spreken we van een maagzweer. 

Is een maagzweer gevaarlijk?

Soms is een maagzweer zo diep dat er een gaatje in de maagwand ontstaat. Dit noemen we een maagperforatie. Hierdoor stroomt er maagzuur in de buikholte. Dit geeft ernstige pijn. Een maagperforatie moet direct behandeld worden in het ziekenhuis. 

Je kunt een maagzweer herkennen aan de volgende symptomen: 

• Maagpijn, maagkrampen of een vervelend gevoel in de bovenbuik. 
• Zwarte, teerachtige ontlasting. Als de maagzweer gaat bloeden, komt er bloed bij de ontlasting, waardoor de ontlasting verkleurt.  
• Misselijkheid of braken.
• Een gebrek aan eetlust, met gewichtsverlies als gevolg.
• Brandend maagzuur (reflux).
• Een opgeblazen gevoel.
• Snel een vol gevoel na het eten. 

De maagpijn bij een zweer in de maag verergert vaak nadat je gegeten hebt. Bij een zweer in de twaalfvingerige darm heb je vooral last van pijn als je maag leeg is. Hierdoor kun je ‘s nachts wakker worden van de pijn in je buik. 

Denk je dat je een maagzweer hebt? Ga dan naar de symptomenchecker.

Symptomenchecker

Een maagzweer wordt meestal veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori. Een andere oorzaak is het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals: 

• Pijnstillers die het maagvlies irriteren, bijvoorbeeld ibuprofen, naproxen en diclofenac (zogenaamde NSAID’s).
• Bepaalde bloedverdunners (bijvoorbeeld acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium).
• Corticosteroïden (bijvoorbeeld prednisolon).

Risicofactoren die de kans op het krijgen van een maagzweer vergroten, zijn: 

• Erfelijkheid
• Alcohol
• Roken

Kan een maagzweer door stress worden veroorzaakt?

Nee, een maagzweer kan niet door stress worden veroorzaakt, maar het kan je klachten wel verergeren. Stress kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je eerder grijpt naar ongezonde voedingsmiddelen en meer eet dan normaal. Het kan er ook voor zorgen dat je sneller geneigd bent alcohol te drinken of een sigaret op te steken.

De diagnose wordt door middel van een kijkonderzoek in de maag en twaalfvingerige darm vastgesteld. Dit noemen we een gastroscopie. Hierbij gaat de arts met een slangetje, met aan het uiteinde een camera, via de mond en de slokdarm in de maag. Daarna kan de arts kleine hapjes nemen uit het slijmvlies van de maag. Dit wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht, om zo de oorzaak van de maagzweer vast te stellen. Op deze manier kan ook een eventuele bloeding behandeld worden.

Bij een zweer in de maag

Bij een zweer in de maag die wordt veroorzaakt door de Helicobacter pylori bacterie schrijft de arts een kuur voor bestaande uit:

• Twee soorten antibiotica (vaak amoxicilline en claritromycine); en
• Een maagzuurpompremmer (PPI) (bijvoorbeeld omeprazol of pantroprazol).

Blijkt dat de maagzweer niet door de Helicobacter pylori bacterie wordt veroorzaakt, dan schrijft de arts enkel een maagzuurremmer voor. 

Bij een zweer in de twaalfvingerige darm

Bij een zweer in de twaalfvingerige darm wordt ervan uitgegaan dat de Helicobacter pylori bacterie de boosdoener is. Dan wordt bovenstaande kuur, bestaande uit twee soorten antibiotica en een maagzuurpompremmer, voorgeschreven. 

Wat gebeurt er na de behandeling?

In veel gevallen gaan de klachten over na het gebruik van de medicijnen. Bij een zweer in de maag vindt er na zes à acht weken opnieuw een kijkonderzoek plaats om te bekijken of het maagslijmvlies is hersteld. Bij een zweer in de twaalfvingerige darm vindt er niet opnieuw een kijkonderzoek plaats. Wel wordt er getest of de Helicobacter pylori bacterie verdwenen is. Zo niet, dan schrijft de arts een nieuwe kuur voor. 

Als je een maagzweer hebt, dan kun je in principe alles eten. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen je klachten verergeren. Dit wisselt per persoon. Voorbeelden van voedingsmiddelen die maagklachten kunnen verergeren, zijn alcohol, koffie, thee, chocola, pepermunt en (zeer) vette voedingsmiddelen.

Dit kun je zelf doen om de klachten die gepaard gaan met een maagzweer zoveel mogelijk te verminderen:

• Eet vezelrijk en gevarieerd.
• Eet niet te grote maaltijden.
• Eet drie à vier keer per dag op regelmatige tijden.
• Kauw goed en meng het voedsel met het speeksel.
• Eet drie uur voordat je gaat slapen niets meer.
• Stop met roken.
• Rust en ontspan voldoende. 

Raadpleeg je huisarts als je:

• Vermoedt dat je een maagzweer hebt.
• Gitzwarte ontlasting hebt.
• Bloed overgeeft.
• Ondraaglijke pijn hebt die niet vanzelf weggaat.
• Je suf voelt en flauwvalt.

Lees dan verder op:

• Maag Lever Darm Stichting
• Voedingscentrum
• NHG-richtlijn Maagklachten