Groeihormoontekort (Groeihormoondeficiëntie)

De naam ‘groeihormoondeficiëntie’ zegt het eigenlijk al: het is een tekort (deficiëntie) aan groeihormoon. Wanneer er onvoldoende werkend groeihormoon aanwezig is, heet dit groeihormooninsufficiëntie, maar de termen worden vaak door elkaar gebruikt. Groeihormoon is verantwoordelijk voor de groei van kinderen, maar ook volwassenen hebben groeihormoon nodig. Het reguleert onder andere de hoeveelheid vet, cholesterol en water in het lichaam. Ook is groeihormoon verantwoordelijk voor het onderhoud van de botten en spieren.

Groeihormoon wordt aangemaakt in de hypofyse, een kliertje dat onder aan je hersenen hangt. Je hypofyse werkt weer in opdracht van een ander systeem in de hersenen: de hypothalamus.

Groeihormoondeficiëntie komt bij ongeveer 1 op de 5000 kinderen voor en bij 1 op de 10000 volwassenen. Het komt minder voor bij volwassenen omdat zij minder groeihormoon nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Sommige mensen maken dus een hoeveelheid groeihormoon aan dat voor een kind te weinig is, maar genoeg om op volwassen leeftijd te kunnen functioneren.

In de helft van de gevallen is er geen exacte oorzaak van groeihormoondeficiëntie aan te wijzen. Groeihormoondeficiëntie kan erfelijk zijn, maar vaak is dit niet het geval. Meestal ontstaat het doordat je hypofyse beschadigd is en het hormoon niet meer of onvoldoende kan aanmaken. Deze beschadiging kan komen door een ongeval of door een tumor in de hypofyse. Ook kan het zijn dat je hypothalamus niet goed werkt. De hypothalamus geeft de hypofyse dan geen opdracht om groeihormoon te gaan maken. 

Het belangrijkste symptoom van groeihormoondeficiëntie bij kinderen is een vertraagde groei. Je kind is kleiner dan zijn of haar leeftijdsgenootjes en wordt vaak ook jonger geschat. Dit kan ook emotionele gevolgen hebben omdat kinderen graag willen groeien. Ook kan je kind onzeker worden omdat ze gepest worden met hun lengte of geweigerd worden omdat ze niet groot genoeg zijn.

Zoals eerder gezegd zorgt het groeihormoon niet alleen voor de groei, maar heeft het ook andere taken. Groeihormoondeficiëntie kan daarom ook leiden tot de volgende symptomen:

• Moe, zwak of sloomheid.
• Wat mollig rond de romp (vetafzetting).

Bij volwassenen zijn de meest voorkomende symptomen:

• Broze botten door botontkalking, met name op hogere leeftijd.
• Verhoogd vetpercentage, vooral rond de buik.
• Afname spiermassa.
• Afname van uithoudingsvermogen.

Het is lastig om groeihormoondeficiëntie vast te stellen. Dit komt omdat de hormoongehaltes sterk schommelen gedurende de dag en de hoeveelheden groeihormoon van persoon tot persoon verschillen. Met behulp van een röntgenfoto van de linkerhand kan vastgesteld worden of de botleeftijd gelijk loopt met de werkelijke leeftijd van je kind. Is de botleeftijd lager, dan is de kans groot dat er groeihormoondeficiëntie is. Ook kan er bloedonderzoek gedaan worden waarbij er een stofje ingespoten wordt. Dit stofje moet de hypofyse stimuleren om groeihormoon te maken. Gebeurt dit niet, dan is er sprake van groeihormoondeficiëntie.