Frozen shoulder
Wat is een frozen shoulder?
‘Frozen shoulder’, letterlijk vertaald ‘bevroren schouder’, is een algemene term voor bewegingsverlies in de schouder. Als je last hebt van een frozen shoulder, kun je je schouder en arm slecht gebruiken. Vaak beginnen de klachten met een pijnlijke en stijve schouder. Plotseling kan er een hevige pijn in de schouder optreden, waardoor je je arm niet of nauwelijks kunt bewegen. Je kunt de arm dan niet goed heffen en draaien door een tekort aan bewegingsruimte in het gewricht.
De schouder is een kogelgewricht. De bolvormige kop van de bovenarm (humerus) past in een ondiepe kom van het schouderblad (scapula). Het kapsel, dat bestaat uit stug verbindingsweefsel, omgeeft het gewricht en speelt een belangrijke rol bij de bewegingsmogelijkheden van het gewricht.
Ontstoken kapsel
Als een frozen shoulder ontstaat, raakt het kapsel ontstoken en stijf. De ontsteking veroorzaakt verklevingen in het kapsel dat zich rond het gewricht bevindt. Hierdoor worden de bewegingsmogelijkheden van het schoudergewricht beperkt. In sommige gevallen worden daardoor zelfs alledaagse activiteiten, zoals het kammen van je haar of het aantrekken van een jas, moeilijk of onmogelijk.
Twee tot vijf procent van de Nederlandse bevolking krijgt in zijn leven last van een frozen shoulder. De aandoening komt het meest voor bij vrouwen tussen de veertig en zeventig jaar.
Oorzaak van een frozen shoulder
De oorzaken van een frozen shoulder zijn niet altijd bekend, maar kunnen te maken hebben met een onderliggend ontstekingsproces. Een frozen shoulder kan ontstaan:
- Na een val of na ontwrichting van de schouder.
- Als reactie op een peesontsteking of slijmbeursontsteking aan de schouder.
- Na een beroerte.
- Na een langdurige bewegingsbeperking als gevolg van een ongeluk of operatie aan het schoudergewricht.
In feite kan elke situatie die je ervan weerhoudt de schouder of arm te bewegen een risico vormen en mogelijk leiden tot een frozen shoulder. Maar niet altijd valt er een duidelijke oorzaak aan te wijzen.
Uit studies is gebleken dat een frozen shoulder vaker voorkomt bij mensen met:
- Diabetes.
- Hartproblemen.
- Schildklieraandoeningen.
- Een klinische depressie.
- De ziekte van Parkinson.
Symptomen van een frozen shoulder
Het eerste symptoom waar je bij een frozen shoulder last van hebt is een beperkte bewegingsmogelijkheid. Als je moeite hebt om je arm boven je hoofd te tillen, voor je lichaam langs te grijpen of je arm achter je rug te bewegen, dan heb je wellicht een probleem met de bewegingsruimte van je schouder.
De klachten van een frozen shoulder beginnen met wat pijn. Door die pijn houd je je arm vaak rustig en doe je er weinig mee, om meer pijn te vermijden. Maar als je je arm en schouder langere tijd niet gebruikt zal de schouder eerder de neiging hebben om te verstijven.
Drie stadia van frozen shoulder
Doorgaans zijn er bij een frozen shoulder drie stadia met ieder zijn eigen symptomen te herkennen:
- In het eerste stadium, dat ongeveer één tot negen maanden kan duren, is de pijn het hevigst, met een neiging tot hevige spierspasmen. Beweging van het gewricht is alleen beperkt mogelijk.
- In het tweede stadium treedt er stijfheid op en is het bewegingsverlies het grootst. De pijn blijft aanwezig, maar is vaak minder hevig. Dit stadium varieert van twee tot twaalf maanden.
- In het laatste stadium, de herstelfase, verbetert de schouderfunctie zich weer. Dit kan tevens twee tot twaalf maanden in beslag nemen. Geleidelijk aan verdwijnt de stijfheid en de pijn vanzelf.
Behandeling van een frozen shoulder
Behandeling van een frozen shoulder is niet altijd nodig. Een frozen shoulder herstelt over het algemeen vanzelf, maar dit proces kan veel tijd in beslag nemen. Pijnbestrijding en fysiotherapie kunnen het herstel positief beïnvloeden. Je huisarts zal waarschijnlijk eerst testen hoe je jouw arm kunt bewegen en misschien een röntgenfoto laten maken om andere oorzaken uit te sluiten. De behandeling is gericht op verlichting van het ongemak en op het terugkrijgen van de beweging in de schouder. Behandeling kan bestaan uit pijnbestrijding, fysiotherapie en, als niets anders helpt, een operatie.
Pijnbestrijding bij een frozen shoulder
Het bestrijden van de pijn bij een frozen shoulder gebeurt meestal door middel van ontstekingsremmende medicijnen, zoals ibuprofen of naproxen. Ook is dit mogelijk via injecties met corticosteroïden in het gewrichtskapsel en tabletten met corticosteroïden.
Fysiotherapie en oefeningen tegen frozen shoulder
In de eerste fase van de frozen shoulder is het belangrijk de pijn te verminderen. Het is onverstandig de schouder door de pijngrens heen te bewegen. Dat geldt ook voor de tweede fase. De pijn staat minder op de voorgrond, maar de stijfheid is nog volop aanwezig. Het blijft belangrijk dat je de schouder alleen binnen de pijngrens beweegt. In de derde fase kun je de beweeglijkheid in je schouder gedoseerd uitbreiden. Een fysiotherapeut kan je vooral in de derde fase helpen om de controle over de beweging te vergroten en de spierkracht weer op te bouwen. Hiervoor zul je verschillende schouderoefeningen moeten doen. Welke oefeningen precies, varieert per persoon. Een mogelijke oefening bij een frozen shoulder zie je in onderstaande video:
Bron video: Fysiotherapie Douma
Operatie bij een frozen shoulder
Een operatie behoort niet tot de standaard behandeling van een frozen shoulder. Pas als pijnbestrijding en therapie geen oplossing bieden, behoort een chirurgische ingreep tot de mogelijkheden.
De schouder kan weer genezen door middel van artroscopische chirurgie, in combinatie met een oefenprogramma om de beweging vast te houden en de volledige schouderfunctie weer te herstellen.
Meer weten over de behandeling van een frozen shoulder? Op solvo vind je extra informatie.
