Astma (Asthma bronchiale)
Wat is astma?
Astma is een chronische aandoening van de longen. Het woord ‘astma’ komt uit het Grieks en betekent ‘gehijg’ of ‘gepiep’. Bij astma zijn je longen zeer gevoelig en vaak geïrriteerd. Tijdens een astma-aanval worden je luchtwegen nauwer waardoor je moeite krijgt met ademhalen. In Nederland hebben ruim een half miljoen mensen astma. Het is niet bekend wat de precieze oorzaak van astma is. Wel is bekend dat erfelijkheid een rol speelt. Als één van de ouders astma of een allergie heeft, is er 50% kans dat het kind astma krijgt. Ook kinderen die te vroeg geboren zijn of een laag geboortegewicht hadden, hebben een grotere kans op het krijgen van astma. Je kunt als kind al astma krijgen of het pas op latere leeftijd ontwikkelen. Vaak komt astma voor in combinatie met een allergie.
Astma is iets anders dan COPD. COPD is de verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem.
Oorzaak van astma
Bij astma zijn je longen continu een klein beetje ontstoken. Bij een astma aanval wordt deze ontsteking plotseling heftiger. De spiertjes rondom je luchtwegen trekken samen, de wand van de luchtwegen wordt dikker en gaat meer slijm produceren. Hierdoor worden je luchtwegen veel nauwer. Deze plotselinge vernauwing wordt veroorzaakt door prikkelende stoffen die in je longen terecht komen. Welke stoffen een astma aanval kunnen uitlokken verschilt van persoon tot persoon. Enkele voorbeelden van prikkelende stoffen zijn:
- Huisstofmijt.
- Haren of huidschilfers van (huis)dieren.
- Stuifmeel of pollen.
Daarnaast zijn er prikkels waar gezonde mensen ook last van kunnen hebben, maar waar je als astma patiënt veel heftiger op reageert. Voorbeelden hiervan zijn:
- Rook.
- De lucht van schoonmaakmiddelen.
- Koude lucht.
- Mist of regen.
Beroepsastma
Er zijn ook een aantal beroepen waarbij je een verhoogd risico loopt op astma. In dat geval spreken we van beroepsastma. In de volgende sectoren heb je hierop een grotere kans op:
- De gezondheidszorg.
- De broodbakkersindustrie. Vooral de deegmakers die werken met tarwemeel en alfa-amylase, een product dat de gisting versnelt, hebben kans op een vernauwing van de luchtwegen.
- De plastic- en kunststofverwerkende industrie. Bekende chemische verwekkers van beroepsastma zijn di-isocyanaten, stoffie die worden gebruikt bij de productie van onder andere schuimrubber, plastic, verfproducten en kleefstoffen.
- En in onderzoeksinstituten waar met laboratoriumdieren wordt gewerkt. In de huid of de urine van ratten, muizen, cavia’s en konijnen zitten eiwitten die een allergische reactie kunnen opwekken.
De symptomen bij beroepsastma zijn gelijk aan de ‘gewone’ astma.
Symptomen van astma
Enkele kenmerken van astma zijn:
- Benauwdheid. Doordat je luchtwegen nauwer worden, krijg je minder gemakkelijk lucht binnen.
- Hoesten. Als je astma hebt, maken je luchtwegen veel slijm aan. Dit slijm probeert je lichaam te verwijderen door te hoesten.
- Piepend ademhalen.
- Kortademigheid.
- Vermoeidheid. Omdat je maar weinig lucht hebt, heb je ook minder energie.
Verband tussen astma en hooikoorts
Een combinatie van astma en hooikoorts wordt steeds vaker bij mensen geconstateerd. Als je astma hebt, is de kans zeker aanwezig dat je ook hooikoorts hebt. Tijdens het pollenseizoen ervaar je dan niet alleen alle vervelende klachten van hooikoorts zoals jeuk, hoesten en niezen; ook kan hooikoorts de astma-aanvallen verergeren. Hoe dat komt, is nog niet precies bekend. Wel wordt het verband door de medische wereld onderkend. Als je astmapatiënt bent, is het daarom verstandig je huisarts te melden dat je ook hooikoorts hebt. Andersom geldt ook: heb je hooikoorts, dan is de kans groot dat gevraagd wordt of je astma hebt.
